حضور ایرانیان در عرصه شبکه‌های اجتماعی ازجمله توییتر، فیس‌بوک، اینستاگرام درصورتی‌که در راستای اهداف ملی و منافع ملی شکل بگیرد در فضای بیرونی تصویری از یک «کل منسجم» به نمایش خواهد گذاشت.
به گزارش گرداب، ایرانیان به‌عنوان یکی از فعال‌ترین ملیت‌ها در شبکه‌های اجتماعی هستند، از سال‌ها قبل که بیشترین آمار وبلاگ نویسی به نسبت جمعیت به ایران تعلق گرفت تاکنون که درصد بالایی از جمعیت اعضای شبکه‌های اجتماعی را ایرانیان به خود اختصاص داده‌اند همواره حضور و فعالیت فارسی‌زبانان در این شبکه‌ها محل تأمل بوده است.
حضور در شبکه‌های اجتماعی به‌عنوان ابزاری برای قدرت نرم هر کشور عنصری غیرقابل‌اجتناب در دورانی است که به عصر سایبر شهرت دارد، از حدود 4 سال قبل که‌موجی از اعتراضات ایرانیان به پادشاه وقت عربستان در اعتراض به جعل نام خلیج‌فارس به تعطیلی موقت صفحه او در فیس‌بوک انجامید تا دوره‌های بعدی که در فواصل و مقاطع گوناگون حسب اتفاقات ایرانیان در صفحات اجتماعی افراد حضور یافته‌اند یک موضوع لاتغیر است، شبکه‌های اجتماعی عنصر اصلی دیپلماسی عمومی در عصر حاضر هستند که مدیریت آن نه در اختیار دولت‌ها بلکه تک‌تک اعضای جامعه است.
حضور ایرانیان در عرصه شبکه‌های اجتماعی ازجمله توییتر، فیس‌بوک، اینستاگرام درصورتی‌که در راستای اهداف ملی و منافع ملی شکل بگیرد در فضای بیرونی تصویری از یک «کل منسجم» به نمایش خواهد گذاشت و در این صورت همه طرف‌ها در محاسبات و معادلات خود به آن نگرشی متفاوت خواهند داشت.
آفت این نوع حضور در شبکه‌های اجتماعی را صرفاً باید توهین و بی‌حرمتی دانست والا به نظر می‌رسد هر نوع بروز و ظهور ایرانیان در شبکه‌های اجتماعی در صورت رعایت حریم اخلاق به‌خودی‌خود مثبت است یا دست‌کم آسیبی در بر نخواهد داشت.
البته ایرانیان همواره به شوخ‌طبعی و طنازی شهره‌اند معمولاً در حضورهای اجتماعی‌شان عنصر طنز را هم به نوشته‌هایشان می‌افزایند که معمولاً نکات جالب و بعضاً خنده‌آوری را نیز از آن حاصل می‌شود.
Irony در انگلیسی به‌نوعی طنز گفته می‌شود که در دل آن واقعیتی تلخ نهفته است، معمولاً این نوع طنز اگرچه در لحظه ممکن است لبخندی را هم به دنبال بیاورد اما در مرحله بعد عنصر تأمل و تفکر را برمی‌انگیزد تا نکته‌ای را به مخاطب منتقل کند.
بعد از وقوع کودتای اخیر در ترکیه در فضای اجتماعی و مجازی موجی از جوک‌ها و کنایه‌ها به راه افتاد که این مختص ایرانیان هم نبود بلکه حتی اتباع ترک هم مطالب جالبی نوشتند که از آن جمله نوشته یکی از کاربران توییتر بود که کنایه‌ای به شائبه ساختگی بودن کودتا زده و نوشته بود اگر امروز اردوغان بمیرد؛ جهان دومین کارگردان مشهور بعد از کیارستمی را ازدست‌داده است!
اما درگیر و دار کودتای ترکیه که شکل ابتدایی و بسیار سطحی آن باعث شد خیلی زود به شکست بیانجامد ایده‌ای شکل گرفت، نخست اینکه کامنت در صفحه رهبر اپوزسیون ترکیه که متهم به کودتا است و نه هنرمند است و نه ورزشکار آیا به همان نسبت و در همان وسعت قابل پخش است؟ در چه مدت؟
کامنتی کنایه‌آمیز که بعد از مشورت با برخی همکاران روزنامه‌نگار برای به رخ کشیدن سطحی بودن کودتا در صفحه فتح‌الله گولن گذاشته شد در کمتر از 4 ساعت در دست‌کم ده کانال تلگرامی بازنشر شد و صدها بار نیز مجدداً به دست نگارنده رسید تا قدرت فضای مجازی حداقل برای ما به‌عنوان فعالان این حوزه به عینه به اثبات برسد.
کامنت «داداش اشتباه داری کودتا می‌زنی» که بر اساس ژانری که در شبکه‌های مجازی بارها استفاده‌شده و گریزی به افرادی دارد که به دیگران ایراد می‌گیرند، نخستین کامنت فارسی در صفحه فتح‌الله گولن از سوی من بود اما بعد از به راه افتادن موج، هم‌اکنون صدها کامنت فارسی در صفحه او مشاهده می‌شود که همگی کنایه و شوخی محور هستند.
فتح‌الله گولن اگرچه دست داشتن خود در کودتا را رد کرده است اما شواهد و قرائن نشان می‌دهد که کودتای بامداد شنبه نمی‌توانسته بدون اطلاع او بوده باشد هرچند همچنان که بیان شد شکست سریع این کودتا باعث شد او برای حفظ آبرو از خود اعلام برائت کند.
در پایان باید اشاره داشت حضور همه‌جانبه ایرانیان در عرصه‌های اجتماعی نه‌تنها تهدید نیست بلکه در صورت حفظ حرمت‌ها و چارچوب‌ها در شرایطی که کشورهای منطقه با صرف هزینه‌های فراوان درصددند با کوچک‌ترین سوژه‌هایی موج‌ها علیه ایران ایجاد و اقدام به سیاه نمایی علیک کشورمان کنند، می‌تواند فرصتی برای نمایش و ابراز همبستگی و حفظ منافع ملی کشور باشد و البته این نهال شبکه‌های مجازی نیاز به تنومند شدن دارد تا با دفع آفات، به درختی تناور در شبکه گسترده دنیای اینترنت تبدیل شود.
روندی که ترامپ در قبال ایران و دیگر کشورهای جهان در چند روز ابتدایی کار در کاخ سفید شروع کرده، به‌طور قطع میلیون‌ها دلاری که توسط دولت‌های گذشته آمریکا برای بسط قدرت نرم این کشور در جهان هزینه شده است را به باد خواهد داد.