به گزارش گرداب؛ ماهیت اجتماعی اینترنت و شبکه های اجتماعی وصل کردن افرادی است که به نوعی با یکدیگر آشنایی دارند. این رویداد معمولا از طریق شبکه های اجتماعی، سیستم های پیام رسان فوری، اتاق چت، وبلاگ ها و.... اتفاق می افتد؛ اما بعضا هستند کاربرانی که اصولا به قصد آزار و اذیت وارد شبکه های اجتماعی می شوند و به اصطلاح رفتارهای سادیسمیک انجام می دهند.
رفتارهای سادیسمیک در فضای مجازی به احساس لذت از آزار دیگران در فضای مجازی می گویند. به عنوان مثال اقدام به ارسال فیلم های خشونت آمیز برای دوستان خود می کنند و یا با انتشار ناسزا زیر پست افراد مشهور سعی در عادی نشان دادن این کار برای کاربران دیگر دارند و.....در این گزارش قصد داریم تا علت بروز اینگونه رفتارها از سوی برخی کاربران را بررسی کنیم.
متین نصری روانشناس و پژوهشگر در گفتگو با خبرنگار اخبار داغ گروه فضای مجازی باشگاه خبرنگاران جوان؛ در پاسخ به این سوال مبنی بر اینکه چرا برخی کاربران از آزار و اذیت دیگران در فضای مجازی و شبکه های اجتماعی لذت می برند گفت: بد رفتاری های دوران کودکی؛ طرح واره های ناسازگار اولیه و رفتارهای پرخطر را در شرایط مختلف در ما ایجاد می کند، این رفتارهای آزاردهنده می تواند محسوس یا نا محسوس باشد. محسوس در شرایط اجتماعی مثل آزارهای فیزیکی و نامحسوس در فضای مجازی مانند انتشار کامنت های بد و ناسزا زیر پست افراد مشهور و یا انتشار فیلم های خشونت آمیز و.....
وی ادامه داد: آزار رساندن به دیگران در فضای مجازی یکی از نمودهای مکانیسم دفاعی جابجایی است. در واقع نظریه فروید می گوید مکانیسم‌های دفاعی شیوه‌هایی هستند که افراد به طور ناخودآگاه در برابر رخدادهای اضطراب‌آور به کار می‌برند، تا از خود در برابر آسیب‌های روانی محافظت کنند.
این روانشناس اظهار داشت: گاهی ما در شرایط معمول قادر به تخلیه تکانه ی تخریب گر خود و امیال و نیازهای خود نیستیم و پناه به فضای مجازی و شبکه های اجتماعی که از دید همه پنهان است می بریم. انجام این کار دلایل متفاوتی دارد که مهم ترین عوامل آن نداشتن اعتماد به نفس و عدم یادگیری درست تخلیه هیجانی است که در نهایت این تکانه به صورت نامتعارف تخلیه شده و از هدف اصلی به هدف فرعی یعنی فضای مجازی و شبکه های اجتماعی سوق داده می شود. وقتی ما در فضای مجازی تکانه های خود را تخلیه می کنیم در واقع این انرژی را از راه صحیح خود از بدن خود خارج نمی کنیم که این اتلاف انرژی و هرز رفتن آن به سلامت روان آسیب جدی وارد می کند.
وی در پاسخ به اینکه علت این رفتارهای سادیسمیک در فضای مجازی چیست؟ گفت: علت های آزارگری ها در فضای مجازی عدم اعتماد و عزت نفس و عدم یادگیری درست تخلیه هیجانی است. اعتماد به نفس یعنی احساس ارزشمند بودن که ناشی از مجموعه افكار، احساسات، عواطف و تجربيات ما در طول زندگي است.
نصری با بیان اینکه مولفه های عزت نفس گسترده و پیچیده است؛ گفت: اگر بخواهیم تعریفی کلی از عزت نفس داشته باشیم می توان گفت عزت نفس عبارتند از مجموعه ای از برداشت ها و ارزيابي ها و تجاربی كه ما از خويش داريم و باعث مي شود نسبت به خود احساس خوشايند ارزشمند بودن، يا بر عكس احساس ناخوشايند بي كفايتي داشته باشيم. حال از آنجایی که اعتماد به نفس برآيند عزت نفس به شمار مي آيد می توان گفت: عزت نفس احساسی است که ما از خود داریم كه فردي منفور يا دوست داشتني؛ مورد قبول و اطمينان هستيم يا خير؟ و یا اینکه خود را دوست داريم يا نداريم؟
وی در ادامه اظهار داشت: همه افراد صرف نظر از سن، جنسيت، زمينه فرهنگي و جهت و نوع كاري كه در زندگي دارند، نيازمند عزت نفس هستند. عزت نفس پايدار رابطه تنگاتنگ با خودباوري واقعي دارد و خودباوري واقعي يعني؛ خود را آنگونه كه هستيم باور كنيم.
بررسي هاي گوناگون حاكي از آن است كه چنانچه نياز به عزت نفس برطرف نشود ، نيازهايي نظير آفريدن ، پيشرفت و يا درك و شناسايي استعدادهاي بالقوه محدود مي ماند. در واقع عزت نفس نياز به كسب موفقيت و تأييد يا نياز به ايجاد تصور مثبت درباره خود و ديگران و اينكه ديگران او را فردي قابل احترام بدانند است و اگر فردی عزت نفس نداشته باشد برای انتقام از عقده های حقارت خود دست به دامن آزار دیگران به خصوص در فضای مجازی می زند.
این روانشناس و پژوهشگر با بیان اینکه به نظر می رسد توسعه فضای مجازی مانند هر پدیده نوظهور دیگری نیاز به فرهنگ سازی دارد؛ گفت: چه بسا شاه‌کلید حل معضل بی اخلاقی در فضای مجازی همانا آموزش از زمان پیش دبستان باشد وگرنه به زعم فروید که معتقد بود شخصیت انسان تا قبل از هشت سالگی شکل می گیرد نمی‌توان از یک فرد بزرگسال دارای تحصیلات دانشگاهی که فقط آموزش دیده و به تعبیری تنها واحد علمی گذرانده و مدرک گرفته انتظار داشت.