لینوکس 25 ساله شد

به گزارش گرداب؛ در آن زمان که سیستم عامل ها هنوز در مراحل ابتدایی شکل گیری بودند و شرکت های طراح آنها کدهای ساخت خود را در اختیار عموم قرار نمی دادند، توروالدز تصمیم گرفت تمامی کدنویسی های لینوکس را در اختیار عموم قرار دهد.

وی بعد از تکمیل طراحی هسته اصلی یا کرنل لینوکس اطلاعات مربوط به آن را در اختیار دوستان برنامه نویسش قرار داد. کرنل بخشی از لایه هر نرم افزار است که با سخت افزار فیزیکی ارتباط برقرار می کند و واسطه ای بین داده های ورودی کاربر و واکنش های سخت افزاری محسوب می شود. بعد از کرنل نرم افزار اصلی قرار می گیرد که ما با آن تعامل می کنیم.

لینوکس خود بر مبنای سیستم عامل یونیکس توسط پنج برنامه نویس شکل گرفت. یونیکس سیستم عاملی در مالکیت شرکت مخابراتی ای تی اند تی بود و تنها برای استفاده های صنعتی پیشرفته در دسترس قرار می گرفت. گرانی و عدم امکان استفاده از یونیکس برای انجام امور روزمره دیگر مشکل یونیکس بود. ای تی اند تی هم علاقه ای به استفاده عموم از یونکس و عرضه ارزان آن نداشت.

در نتیجه نیاز به عرضه سیستم عاملی ارزان برای انجام امور روزمره روز به روز بیشتر می شد و همین امر زمینه ساز عرضه سیستم عامل هایی همچون ویندوز و مک در اواسط دهه 80 میلادی شد.

در سال 1983 میلادی ریچارد استالمن که رئیس بنیاد نرم‌افزارهای آزاد بود پروژه گنو (GNU) را آغاز کرد. در این پروژه که یک جنبش نرم‌افزاری محسوب می‌شد برنامه‌نویسان برای خلق برنامه های متن باز با یکدیگر همکاری می‌کردند که این همکاری تا به حال نیز ادامه دارد.

آن زمان بیشتر ابزارهای پروژه گنو که با زبان برنامه‌نویسی سی و اسمبلی نوشته شده بود آماده کار بود و تنها یک هستهٔ مناسب و آزاد کم بود. حتی سیستم‌عامل مینیکس نیز با وجود در دسترس بودن کد منبع آن، آزاد نبود و حق نشر مخصوص داشت. کار در پروژه گنو به سمت طراحی یک هسته مناسب متمرکز می‌شد اما به نظر می‌رسید که برای ایجاد این هسته حداقل چند سال دیگر زمان نیاز است.

این تأخیر برای لینوس توروالدز قابل تحمل نبود. بنابراین خودش دست به کار شد و با الهام از کد مینیکس کار را آغاز کرد. سرانجام در 25 اوت سال 1991 در ساعت 20:57 (به وقت گرینویچ) پیامی تاریخی به گروه خبری comp.os.minix از طرف لینوس توروالدز ارسال شد. او یک دانشجوی فنلاندی بود که آن زمان در دانشگاه هلسینکی درس می‌خواند.

متن پیام او چنین بود:

درود به هر کس که آن بیرون از مینیکس استفاده می‌کند. من هم‌اکنون روی سیستم‌عاملی آزاد برای رایانه‌های ‌AT 386(486)‌ کار می‌کنم (فقط برای سرگرمی؛ مانند پروژهٔ گنو بزرگ و حرفه‌ای نیست). از ماه آوریل کار را آغاز کرده‌ام و هم‌اکنون این سیستم‌عامل آماده‌است و کار می‌کند. دوست دارم از دیدگاه دیگران در مورد سیستم‌عاملم با خبر شوم. چه آنان که مینیکس را دوست دارند و چه آنان که دوست ندارند. چرا که سیستم‌عامل من تا حدی شبیه به مینیکس است.

در حال حاضر (1٫08)bash و(1٫40) gcc را بر روی آن دارم و چیزهای دیگری که به نظر می‌رسد همه درست کار می‌کنند. این بدان معناست که طی چند ماه آینده چیز به‌دردبخوری فراهم خواهم کرد و دوست دارم بدانم مردم بیشتر چه امکاناتی لازم دارند. به هر پیشنهاد و نظری خوش‌آمد می‌گویم اما قول نمی‌دهم که آن را انجام دهم!

لینوس (torvalds@kruuna.helsinki.fi).

پ.ن: بله این نرم‌افزار آزاد است. البته قابل انتقال بر روی انواع دیگر رایانه نیست (چرا که دستورات AT386 را به کار می‌برد) و ممکن است غیر از سخت‌دیسک AT چیز دیگری را پشتیبانی نکند. این همه چیزی است که من دارم!

لینوکس برخلاف مینیکس (یک سیستم‌عامل ساده نوشته شده توسط پروفسور اندرو تننبام که برای آموزش طراحی سیستم‌عامل به کار می‌رفت) که از معماری ریزهسته استفاده می‌کرد، با ایده هسته‌های یکپارچه طراحی شده بود. اولین نسخهٔ لینوکس در سپتامبر 1991 در اینترنت منتشر شد. دومین نسخه‌ٔ آن به فاصلهٔ کمی در اکتبر همان سال منتشر شد. از آن پس هزاران برنامه‌نویس و هکر در سراسر دنیا در این پروژه شرکت کردند. هسته اصلی لینوکس در طول زمان در حال رشد بوده است. از زمان انتشار اولیه کد منبع در سال 1991، لینوکس از چند فایل کوچک زبان برنامه‌نویسی سی تحت لیسانس انتشار غیرتجاری، به نسخه 3.10 در سال 2013 که شامل 16 میلیون خط کد تحت لیسانس پروانه عمومی همگانی گنو رسیده است.