به گزارش گرداب، جای شکی نیست که مجرمان سایبری برای انجام جرایم انگیزه‌های مادی و مالی دارند، اما براساس تحقیقات جدید در دنیای مجازی بازیگران شروری وجود دارند که به خاطر غرور یا تحت تاثیر عوامل اجتماعی‌-‌ اقتصادی و روانشناختی به سمت جرایم دیجیتال هدایت می‌شوند. انگیزه‌های اصلی جرایم سایبری دربرگیرنده فاکتورهای اجتماعی‌-‌اقتصادی، مهارت‌های کافی، عوامل روانی مانند انتقام یا حس غرور است.

در ویکی‌پدیا در تعریف هکرهای کلاه سفید آمده است: هکر کلاه سفید (white hat hacker) به آن دسته از هکرهایی گفته می‌شود که کارهای مفیدی انجام می‌دهند، نفوذ می‌کنند اما بدون نیت بد. دلیل کار آن‌ها معمولاً بررسی امنیت سیستم‌هاست؛ چیزی که در جامعه امنیت کامپیوتری به آن تست نفوذ می‌گویند. این افراد ممکن است با شرکت‌ها قراردادی برای کشف نقاط ضعف سیستم آن‌ها ببندند و تلاش کنند تا با رعایت کلیه اصول هک اخلاقی به سیستم آن‌ها نفوذ کنند.

هدف هکرهای کلاه سفید نشان دادن ضعف سیستم‌های امنیتی شبکه‌های کامپیوتری است و به همین دلیل این گروه به نام هکرهای خوب معروف هستند. این دسته نه تنها مضر نیستند، بلکه در تحکیم دیواره حفاظتی شبکه‌ها نقش اساسی دارند. کلاه سفیدها داری خلاقیت عجیبی هستند و معمولاً هر بار با روش جدیدی از دیواره امنیتی عبور می‌کنند. مثل یافتن نقص در سیستم امنیتی و جلوگیری از ورود رخنه‌گرهای کلاه سیاه. معمولاً تمامی گروه‌های هکری کلاه سفید در اکثر کشورها به صورت آزادانه فعالیت دارند و تقریباً قانونی هستند.

در مقابل، هکرهای کلاه سیاه (Black Hat Hacker) هستند. هکر کلاه سیاه کسی است که برای سود شخصی یا نیت‌های غیراخلاقی دست به نفوذ به سیستم‌ها می‌زند و کارهای مخرب می‌کند و سایت‌ها را تخریب کرده یا اطلاعاتی را می‌دزدد و بنابر قوانین جرایم رایانه‌ای مجرم شناخته می‌شود. این همان شخصیتی است که معمولاً در فیلم‌های هالیوودی و رسانه‌ها از هکر به نمایش گذاشته می‌شود.

بر اساس اطلاعات منتشر شده در سایت پلیس فتا، معمولاً بخش بزرگی از این نفوذ وابسته به اشتباهات انسانی کاربران است. مثلاً انتخاب سال تولد یا شماره تلفن به عنوان پسورد دعوت یک هکر کلاه سیاه است به نفوذ به یک سیستم. این گروه به‌طور کاملاً پنهانی دست به عملیات خراب‌کارانه می‌زنند. اولین چیزی که به فکر کلاه سیاه‌ها می‌رسد، نفوذ به سیستم قربانی است. کلاه سیاه‌ها همه ویروس‌نویسند و با ارسال ویروس نوشته‌شده خود روی سیستم قربانی به آن سیستم نفوذ پیدا می‌کنند و در واقع یک جاسوس به سیستم قربانی می‌فرستند.

با بررسی این فاکتورها و انگیزه‌های جرایم سایبری و ایجاد یک شخصیت عمومی جنایی سایبری، می‌توان انگیزه‌های متخلف برای اشکال خاص از جرایم سایبری مانند مهندسی‌اجتماعی و ایجاد بدافزار را با دقت تعیین و مشخص کرد. تشخیص انگیزه مجرمان سایبری از انجام جرم، می‌تواند به عنوان یک راه‌کار برای کمک به آن‌ها و تبدیل مجرمین سایبری به هکرهای کلاه سفید مفید باشد، زیرا همواره یک خط بسیار نازک مرز بین هکرهای کلاه سفید و کلاه سیاه وجود دارد.