به گزارش گرداب، میزان تاثیر پذیری کودکان و نوجوانان از دیگران و به ویژه از گروه همسالان آن‌ها بسیار بالا بوده است و این موضوع یکی از چالش‌های بحث برانگیز و مهم برای اغلب نوجوانان و خانواده‌های آن‌ها است.

تقلید و الگو قرار دادن سایر افرادی که به نوعی مورد پذیرش کودک و نوجوان بوده و همچنین کسانی که در نظر آن‌ها از وجه خوبی برخوردارند و  دارای جایگاه ویژه‌ای در اجتماع هستند امری است که تقریبا بیشتر خانواده‌ها با آن روبرو بوده و گذر نوجوان به سلامت از این دوره تنها به شرط همراهی درست و بجای والدین و فراهم شدن بسترهای مورد نیاز در جامعه بستگی دارد.

در گذشته‌ای نه چندان دور الگوی کودکان و نوجوانان شامل افرادی می‌شد که به نوعی به وی نزدیک بودند و موفقیت خاصی در تحصیل، ورزش و یا هر امر دیگری به دست اورده بودند اما این روند هم اکنون تغیر کرده است و بسیاری از کودکان و نوجوانان بیشترین زمان خود را در شبکه‌های اجتماعی فضای مجازی سپری می‌کنند و بنابراین الگوپذیری آن‌ها نیز از افراد حاضر در فضای مجازی بیشتر است.

به تازگی برخی در میان عده معدود و انگشت شماری از افراد باب شده است که چنانچه قصد خودکشی و  پایان دادن به زندگی خود را دارند، در گام نخست از فرصت فضای مجازی و صفحه شخصی شان استفاده کرده و با تغییر تصویر صفحه پروفایل خود دست به خودکشی می‌زنند.

کودکان بزرگترین قربانیان فضای مجازی

در بین کاربرانی که پیش از خودکشی در صفحات مجازی به انتشار تصاویری با مضامین مرتبط با خودکشی اقدام می‌کنند، کودکان نیز به چشم می‌خورند و نگاهی کوتاه و گذرا به حوادث اخیر بیانگر این است که متاسفانه آسیب‌های فضای مجازی بیش از هر گروه دیگری کودکان و نوجوانان را تحت تاثیر قرار می‌دهد و از این کاربران کوچک نیز قربانی می‌گیرد.

هفته گذشته بود که یک دختر نوجوان با مشاهده یک زنجیر طلا در یکی از سایت‌های اینترنتی، با پدر و مادر خود طرح موضوع می‌کند که آن زنجیر را برایش بخرند و پس از مشاهده مخالفت آن‌ها با وی، اقدام به خودکشی کرده و خود را حلق آویز کرده است.

کمتر از دو ماه پیش نیز کودک 10 ساله ماهشهری به دلیل فروش دوچرخه و تلفن همراه وی توسط مادرش پس از تغییر تصویر پروفایل خود اقدام به خودکشی کرد و به زندگی خود پایان داد.

چندی پیش نیز در جریان باب شدن بازی نهنگ آبی برخی از کودکان و نوجوانان قربانی شده و در یکی از مراحل این بازی خودکشی کردند و پای این بازی نیز در صفحات مجازی باز شده بود و قربانیان کوچک این بازی با چشم و هم چشمی با دیگر همسالان خود به چنین اقدام مرگباری دست زدند.

ضرورت افزایش آگاهی بخشی نوجوانان در فضای مجازی

با توجه به بالابودن حس الگوپذیری و تقلید از دیگران و به ویژه گروه همسالان در نوجوانان چه در فضای واقعی و چه در فضای مجازی، ضرورت آموزش و آگاهی بخشی به کودکان و نوجوانان و افزایش دانش و مهارت آن‎ها امری ضروری است.

حسن عماری روانشناس معتقد است: اگرجه مسئله خودکشی کودکان و نوجوانان هنوز به معضلی فراگیر تبدیل نشده است اما شرایط فعلی و حضور مستمر کودکان و نوجوانان در فضای مجازی ضرورت افزایش آگاهی و والدین و نوجوانان برای پیشگیری از وقوع چنین حوادثی را افزایش داده است.

وی در ادامه تصریح کرد: امروزه کودکان و نوجوانان در کانال‌ها و گروه‌های مختلف در فضای مجازی حضور دارند و در اغلب این فضاها تلقین ناامیدی وجود دارد و بسیاری از نوجوانان با حضور در کانال‌ها و گروه‌هایی از این دست دچار یأس و ناامیدی و در نتیجه دچار افسردگی می‌شوند.

عماری گفت: با توجه به بالابودن حس الگوپذیری و تقلید از دیگران و به ویژه گروه همسالان در نوجوانان چه در فضای واقعی و چه در فضای مجازی، ضرورت آموزش و آگاهی بخشی به کودکان و نوجوانان و افزایش دانش و مهارت آن‎ها امری ضروری است.

این روانشناس اضافه کرد: دوره نوجوانی دوره‌ای است که فرد به دنبال چشم و هم چشمی و تقلید از دیگران در کوچکترین مسائل است و این امروزه با وجود حضور و فعالیت در شبکه‌های اجتماعی فضای مجازی نوجوانان از انواع و اقسام رفتارها و پوشش‌ها و گفتارهایی که به چشم می‌بینند، تقلید می‌کنند.

عماری تاکید کرد:حضور بدون قید و شرط نوجوانان در فضای مجازی تبعات ناگوار فراوانی را به دنبال خواهد داشت و نمی‌توان صرف کم سن و سال بودن فرزندان از حضور آن‌ها در این فضا غافل شد.

وی اظهار کرد: نوجوانان را نمی‌توان  از حضور در فضای مجازی منع کرد اما والدین باید از مسئله نظارت بر فعالیت و عملکرد فرزند نوجوان خود نیز غفلت نکرده و با تقویت رابطه دوستانه میان خود و فرزندشان احتمال بروز آسیب‌هایی که ممکن است دامنگیر نوجوانان شود را کاهش بدهند.

این روانشناس تصریح کرد: امروزه بسیاری از والدین مسئله حضور فرزندان خود در فضای مجازی را موضوعی ساده تلقی می‌کنند و تعادلی در نحوه رفتار با نوجوان و نظارت بر عملکرد او ندارند و همین مسئله با وجود اشتغال بودن هر دوی پدر و مادر، به پناه بردن فرزند آن‎ها به فضای مجازی شده است.

توسعه و ترویج فرهنگ گفتگو و گفتمان‌های دوستانه پدر و مادر و نوجوان با یکدیگر راه چاره‌ای است که والدین نباید از آن غافل شوند و روانشناسان و جامعه شناسان بر این عقیده هستند که در اغلب خودکشی‌های مربوط به کودکان و نوجوانان نیز عامل افسردگی آن‌ها دخیل بوده است.