استفاده یکسان بزرگسالان و کودکان از فیلترشکن

به گزارش گرداب، حمیدرضا ششجوانی پژوهشگر و محقق حوزه کسب وکارهای فرهنگی با اشاره به تحقیقی که در حوزه کودکان و فضای مجازی انجام شده است، گفت: این تحقیق که از ۸ هزار نفر در کل کشور انجام شد به این منظور بود که بدانیم نسبت کودکان با فضای مجازی به چه صورت است و به طور مثال متوجه شدیم که کودکان بین ۳ تا ۵ و ۱۲ تا ۱۴ سال چه میزان به گوشی های هوشمند دسترسی دارند.

وی با بیان اینکه این مطالعات، مشاوره ای برای بزرگ شدن زیست بوم کسب وکارهای فرهنگی دیجیتال در حوزه کودکان است، ادامه داد: براساس این مطالعات ۹۷ درصد نوجوانان (۱۵ تا ۱۷ سال) در  مراکز استان ها صاحب گوشی همراه هستند، گفت: نکته جالب اینکه نتیجه این مطالعات، به نتایج بسیاری دیگر از کشورها در این زمینه شباهت دارد.

ششجوانی به نسلی که دردنیا به نام نسل Z شناخته می شوند اشاره کرد و افزود: این نسل کسانی هستند که در زمان تولد آنها اینترنت وجود داشته و عصر بدون اینترنت را تجربه نکرده اند و شیوه نگرش و رویکرد این نسل با تمام نسل های قبلی متفاوت است.

این محقق حوزه کودکان و اینترنت تاکید کرد: بر اساس تحقیقات، خیلی از رفتارهای نسل Z  در ایران و به طور مثال آمریکا با هم شباهت دارد و همچنین در فیلیپین و ایران درصد کودکانی که هم موبایل و هم تبلت دارند بسیار به هم نزدیک است. این نشان می دهد که ما در یک فرآیند جهانی هستیم و ناگزیر در این مسیر حرکت می کنیم.

ششجوانی به تجربیاتی که در کشورهای مختلف درباره استفاده کودکان از اینترنت وجود دارد اشاره کرد و گفت: یکی از روش ها، ایجاد محدودیت در دسترسی کودکان به اینترنت توسط دولت و والدین است که از این طریق کودکان با محدویت می توانند به فضای مجازی و اینترنت دسترسی داشته باشند.

وی با اشاره به اینکه دولت در این کشورها کمترین نقش و دخالت را دارد، گفت: تشکل های غیر دولتی، اجتماعی و والدین هستند که به صورت واسطه با دولت عمل می کنند.  

این پژوهشگر تصریح کرد: در برخی کشورها نیز محدودیت برای کودکان اعمال نمی کنند. اما کودکان در یک سیستم آموزشی و تربیتی از ابتدای تولد قرار دارند که در صورت دسترسی آنان به اینترنت هم والدین نگرانی از این نظر ندارند و در حقیقت جامعه به نحوی از این کودکان مراقبت می کند.

این پژوهشگر به استفاده یکسان بزرگسالان و کودکان از فیلترشکن در ایران اشاره کرد و افزود: در بین بچه های ۱۲ تا ۱۸ سال در ایران، همچنان شبکه اجتماعی محبوب، تلگرام و بعد از آن اینستاگرام است. در صورتیکه تصور ما با توجه به فیلتر تلگرام، چیز دیگری بود و زمانی که کودکان به فیلترشکن دسترسی داشته باشند امکان کنترل وجود ندارد.

وی به میزان نگرانی والدین ایرانی درباره استفاده کودکان خود از گوشی و تبلت نیز اشاره کرد و افزود: والدین ایرانی در رابطه با استفاده کودکان ۳ تا ۵ سال خود نگرانی از بابت استفاده از اینترنت ندارند و از ۶ سالگی دغدغه والدین آغاز می شود و تا ۱۸ سالگی با افزایش سن کودک، دغدغه والدین نیز افزایش پیدا می کند و البته هر چقدر تحصیلات والدین بیشتر بوده دغدغه آنان نیز کمتر شده است.

ششجوانی به تقسیم بندی کودکان بین ۳ تا ۵، ۶ تا ۱۱، ۱۲ تا ۱۴ و ۱۵ تا ۱۷ سال در این مطالعات اشاره کرد و گفت: ۸۰ درصد والدین برای کودکان ۶ تا ۱۱ سال خود از نظر اینکه در فضای اینترنت با چه کسانی آشنا می شوند و چه عکس و فیلم هایی می بیند، نگرانی دارند.

وی افزود: ۷۵ درصد والدین برای کودکان ۱۲ تا ۱۴ سال از نظر استفاده از سایت های غیر اخلاقی نگرانی دارند که مادران بیشتر از پدران در این باره نگرانی دارند.

محقق حوزه کودکان درباره راهکاری که باید برای دسترسی کودکان به فضای مجازی و اینترنت در ایران اجرا شود نیز توضیح داد: باید در این حوزه آگاهی افراد و به خصوص والدین را افزایش دهیم و از برخورد های سلبی و محدود کننده استفاده نشود و زیرساخت محتوایی مناسب این سنین فراهم شود.

ششجوانی به ۷۰ کسب وکار فرهنگی که در حوزه کودکان در فضای مجازی فعالیت می کنند اشاره کرد و گفت: نوع فعالیت این کسب و کارها به همراه مدل تجاری و نحوه فعالیت آنها را بررسی کردیم و این مطالعه با هدف اینکه بتوانند مدلی برای کسب و کارها دیگر باشد، منتشر شده است.

وی با اشاره به رونمایی از سند برنامه‌ اقدام وزارت ارتباطات در توسعه‌ فضای مجازی کودک و نوجوان توسط وزارت ارتباطات ادامه داد: در یکی دو سال گذشته کسب وکارهای حوزه کودکان در فضای مجازی رشد ۱۰ درصدی را تجربه کردند .همچنین در وزارت ارشاد اسلامی و معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری، اقدامات در حد گفتمان سازی انجام شده است.

وی درباره اهمیت سرمایه گذاری در حوزه کودکان، گفت: تمام مطالعات توسعه ای نشان می دهد که سرمایه گذاری در حوزه آموزش کودکان به مراتب از بسیاری از حوزه های دیگر نتایج بهتری برای توسعه ایران دارد.