رگولاتور چین شرکت‌های فناوری را موظف کرده است که استفاده خود از الگوریتم‌ها را گزارش دهند.
به گزارش گرداب، الگوریتم‌ها امروزه نقش مهمی را در تعامل کاربران با فضای مجازی برعهده دارند و برای ما محتوای مناسب فراهم کرده و شیوه زندگی دیجیتال را مشخص می‌کنند. امروزه الگوریتم‌ها به خاطر این که می‌توانند در راستای منافع سیاسی، اقتصادی و فرهنگی مورد استفاده قرار بگیرند، بیش از هر زمان دیگر مورد توجه قرار گرفته‌اند. به دنبال سال‌ها پژوهش محققان انتظار دارند که این روند فعلی ما را درگیر مشکلات بیشتری کند و محتوای افراطی و هنجارشکنانه بیش از بیش در فضای مجازی پدیدار شود.
بسیاری دوقطبی‌هایی که اخیرا در جهان و به خصوص آمریکا اتفاق افتاده است را متاثر از این روند شبکه‌های اجتماعی، غول‌های بزرگ فناوری و الگوریتم‌هایی می‌دانند که آن‌ها برای هدایت افکار کاربران به کار می‌گیرند.
این قابلیت الگوریتم‌ها به سوق دادن انسان‌ها به سمت کار خاصی و برانگیختن احساسی آن‌ها بسیار مورد انتقاد قرار گرفته است. این مسئله به خصوص پس از ظهور شبکه اجتماعی تیک تاک بسیار مطرح شد؛ زیرا تیک تاک نخستین شبکه اجتماعی موفقی بود که خارج از نظارت مستقیم سیلیکون، ولی و نهاد‌های آمریکایی پدید آمده است.
به‌خاطر پس‌زمینه غیرآمریکایی تیک‌تاک، قانون‌گذاران غربی بسیار درباره تاثیرات الگوریتم‌های آن نگران بودند و نمی‌خواستند که این الگوریتم‌ها برای مقاصد سیاسی اقتصادی چین مورد استفاده قرار گیرد. اما این مسئله فقط مختص به تیک‌تاک و چین نیست و فی‌الواقع نگرانی شاید همه افراد از قدرت گرفتن شرکت‌های بزرگ فناوری است و این به نوعی مسیری است که هیچ کشوری در جهان شاید نخواهد بدان سمت حرکت کند.
اتحادیه اروپا یکی از سخت‌گیرترین نهاد‌ها نسبت به فناوری از برنامه‌های متعدد خود برای قانون‌گذاری هوش مصنوعی پرده برداشته است و الگوریتم‌ها را نیز شامل می‌شود. آن‌ها مدعی هستند: «ابهام بسیاری از الگوریتم‌ها باعث ایجاد عدم قطعیت می‌شود و قوانین موجود درباره ایمنی و حقوق بنیادی را از دسترس خارج می‌کند».
تلاش برای مقابله با الگوریتم‌ها
اما این فقط دولت‌ها نیستند که نگران الگوریتم‌ها هستند. با شدت گرفتن ایده پدید آمدن هوش مصنوعی که انسان را بهتر از خودش بشناسند، نگرانی‌ها درباره قدرت و توانایی آن‌ها افزایش پیدا می‌کند و دغدغه نحوه عملکرد آن‌ها پررنگ‌تر می‌شود. این فقط دولت‌ها نیستند که نگران قدرت گرفتن الگوریتمی برنامه‌های شبکه اجتماعی‌اند.
در این میان نهاد ناظر و رگولاتور فضای مجازی در چین، اداره فضای مجازی چین، به تازگی شرکت‌های فناوری که در این کشور فعالیت می‌کنند را موظف ساخته است که جزئیاتی از نحوه عملکرد الگوریتم‌هایشان و موارد مورد استفاده ارائه کنند. در مجموع ۳۰ شرکت متفاوت جزئیاتی از نحوه عملکرد الگوریتم‌هایشان در برنامه‌ها و این که آیا با رفتار کاربر مرتبط است یا خیر، ارائه کرده‌اند.
اطلاعات راجع به این الگوریتم‌ها بسیار محرمانه است و جزئیات زیادی از آن‌ها به رسانه‌ها درز نکرده است. به طور مثال شرکت تنسنت غول فناوری چینی اعلام کرده که یک الگوریتم رده بالا دارد که درباره «ترتیب انتخاب» است و هیچ جزئیات دیگری ارائه نداده است. شرکت بایت‌دنس که شرکت مادر بسیاری از برنامه‌ها از جمله تیک‌تاک است از یک «الگوریتم شخصی‌شده فشار» استفاده کرده است که برای «پیشنهاد دادن تصاویر، ویدیوها، محصولات و خدمات با محتوای متناسب که مورد علاقه کاربران باشد» استفاده می‌شود و این کار را از طریق بررسی داده‌هایی که از «تاریخچه کلیک‌های کاربر، مدت زمان حضور، لایک‌ها، کامنت‌ها، اشتراک‌گذاری‌ها، دیسلایک‌ها و سایر داده‌های رفتاری دیگر» جمع‌آوری شده است، انجام می‌دهد.
شفافیت حتی اگر مانند وضعیت چینی اندک باشد، بسیار مورد استقبال است. زیرا زمینه را برای شفافیت هرچه بیشتر این حوزه انحصاری فراهم می‌کند. همچنین همین باز شدن اندک اوضاع، باعث روانه شدن سیل سوالات و مسائل به سمت شرکت‌های بزرگ فناوری است و این مسئله نه فقط برای برنامه‌های چینی، بلکه برای همه شرکت‌ها در سراسر جهان خواهد بود. واقعیت این است که سیاستمداران و قانون‌گذاران به دنبال ورود به حوزه الگوریتم‌ها هستند؛ زیرا الگوریتم‌ها بر مسیر زندگی عمومی افراد تاثیر می‌گذارد و این مسئله به شدت امنیتی است.
از نظر عده‌ای هدف استفاده درست و محدود کردن الگوریتم‌ها است، چه از طریق متوقف کردن فرایند گسترش یافتن مخرب بحث‌هایی که باعث می‌شود اتحاد ملی از بین رود. ورود دولت‌ها به‌طور جدی به حوزه الگوریتم‌ها تبعات زیادی خواهد داشت. شرکت‌های بزرگ فناوری چین شاید اکنون تنها چند سانتی‌متر عقب‌نشینی کرده‌اند، اما با همین روند احتمالا مجبور خواهند شد که بسیاری از جزئیات اقداماتشان را در آینده به مقامات چینی و رگولاتور‌ها اطلاع دهند.
از سوی دیگر حوزه رگولاتوری الگوریتم‌ها جهانی است. فرض بگیرید که شفافیت زیادی درباره الگوریتم‌های تیک‌تاک ایجاد شود و افرادی مستقل برای تایید صحت ماجرا به الگوریتم دسترسی داشته باشند، این مسئله باعث شکسته شدن انحصار شرکت‌های فناوری می‌شود و جلوی این که الگوریتم‌ها به نوعی کالای لوکس تبدیل شود را می‌گیرد. شرکت‌های فناوری مرغ جادویی خود را که تنها برای آن‌ها تخم طلا می‌گذارد را از دست خواهند داد؛ اگر شفافیت مطالبه همه قانون‌گذاران و مردم باشد.
