انحصارطلبی از موضوعاتی است که وقتی به گوشمان میرسد بهاحتمالِ زیاد یاد فعالیتهای اقتصادی و اشخاص غیرقانونی بهخصوص در حوزۀ اقتصاد میافتیم.
به گزارش گرداب، اما احتمالاً ما هرروزه در زندگیِ عادی با انواع انحصارها در حوزههای مختلف روبهرو میشویم، درحالیکه از آنها آگاه نیستیم. انحصارها همیشه غیرقانونی نیستند؛ زمانی که یک سازمان یا یک تیم بهطورِ کارآمد و خلاقانه خدمات خاص خود را بهتنهایی ارائه میدهد، انحصار رخ میدهد. انحصار انواع متفاوتی دارد ازجمله: انحصارهای طبیعی، انحصارهای جغرافیایی، انحصارهای فناوری، انحصارهای دولتی. در این مجموعهنوشتار، به بررسی انحصارهای فناوری میپردازیم. در این پرونده، بهطورِ اختصاصی بر روی دستیارهای صوتی متمرکز خواهیم شد.
غولهای فناوری
بر اساس گزارش کنگرۀ آمریکا، چهار شرکت آمازون، اپل، فیسبوک و گوگل بهعنوان غولهای فناوری جهان از قدرت انحصاری خود سوءاستفاده میکنند. این گزارش خاطرنشان میکند که انحصار عجیبی، که آخرین بار در عصر سرمایهدارهای راهآهن و نفت شاهد آن بودهایم، دوباره به شکل جدیدی بروز و ظهور پیدا کرده و این سبب آسیب جدی و حذف میدان رقابت برای شرکتهای کوچک و تازهوارد شده است.
بر اساس این گزارش، این شرکتها از موقعیتهای انحصاری و تسلط خود بر بازار جهانی سوءاستفاده کردهاند و قیمتها، قوانینِ تجارت، جستوجو، تبلیغات، شبکههای اجتماعی و نشر را تعیین و غالباً آنها را به همه دیکته کردهاند. شکایتهای متفاوتی علیه این شرکتها بهعنوان غولهای فناوری در بازار دیجیتال مطرح شده که باعث انحصار بازار و مانع ورود سایر شرکتها شدهاند و به دنبال حق و امتیاز بیشتر نیز هستند.
در همین راستا، کنگره برای شکستن این انحصار، گسترش خلاقیت و نوآوری و بازشدن میدانِ رقابت برای شرکتهای نوپا پیشنهاد تقسیمشدن این شرکتها به چند شرکت کوچکتر (تغییر ساختار) را مطرح کرده است. همچنین قوانین دیگری مانند ممنوعیت فعالیت در مشاغل مشابه با مشاغل قبلی یا جلوگیری از تلاش این شرکتها (آمازون، اپل، فیسبوک و گوگل) برای خرید سایر شرکتها مطرح شده است.
دستیارهای صوتی
دستیارهای صوتی بهعنوان یک رابط کاربری امکان تبادل اطلاعات بین دستگاههای مختلف را از طریق صدای شخص فراهم میکنند. اگر دستیارهای صوتی با بلندگوهای هوشمند ترکیب شوند، میتوانند دروازهای برای ورود به اینترنت همچنین اتصال سایر دستگاههای «هوشمند» باشند. درحالیکه دستیارهای صوتی بهعنوان برنامههای تلفن همراه شروع به کار کردند، امروزه، اما در دستگاههای دیگر، از جمله ماشینها و خانهها، نیز ادغام شدهاند.
دستیارهای صوتی به دو نوع تقسیم میشوند: عمومی و تخصصی. دستیارهای صوتیِ عمومی - مانند سیری، الکسا و گوگل - میتوانند به سؤالات پاسخ دهند و با طیف وسیعی از برنامهها ارتباط برقرار کنند. دستیارهای صوتیِ تخصصی بر روی مواردی خاص - مانند مراقبتهای بهداشتی یا بانکی - تمرکز میکنند که در آن دامنۀ لغات محدودتر و پاسخهای خاصتری وجود دارد.
امروزه دستیارهای صوتی با دریافت درخواستهای خاص و ارسال بازخورد از طریق پاسخ صوتی با انسان تعامل میکنند. اولین قدم ارائۀ «کلمۀ بیداری» است - مانند «سلام، سیری» در آیفون - که برای فعالسازی سیستم طراحی شده است. پس از فعالشدن، یک دستیار صوتی میتواند فرمانی را اجرا کند که باعث ایجاد یک برنامۀ صوتی میشود.
اگرچه انواع مختلفی از دستیارهای صوتی در بازار وجود دارد، کارکنان کمیتۀ فرعی کنگره در درجۀ اول بر فروشندگان پلتفرم دستیار صوتی و تولیدکنندگان سختافزار شخص ثالث، از جمله تولید بلندگوهای هوشمند و دستگاههای سازگار با اینترنت اشیا متمرکز شدهاند. سختافزارهای شخص ثالث با فروش سختافزار و در برخی موارد با ارائۀ خدمات اشتراک مانند نظارت بر خانه، درآمد کسب میکنند.
بزرگترین دستیارهای صوتی
به دلیل پیشرفتهای فناوری در پردازش زبان طبیعی، دستیاران صوتی طی سالهای اخیر محبوبیت بیشتری پیدا کردهاند. اگرچه این بازار نوپا است، اما فعالان بازار و متخصصان صنعتی، دستگاههای مجهز به صدا را فرصتی برای کشاندن مصرفکنندگان به اکوسیستم اطلاعات میدانند. فعالان بازار تأکید میکنند که بلندگوهای هوشمند یک «مرکز» یا دروازۀ ضروری برای خانههای هوشمند هستند و مطابقت و هماهنگی با دستیاران صوتی را میسر میکنند.
اپل و گوگل در بازار گوشیهای هوشمند پیشرو هستند و آمازون در بازار بلندگوهای هوشمند. طبق گفتۀ یک شرکت مشاورهای، از ۱.۱ میلیارد محمولۀ دستیار صوتی در سال ۲۰۱۹، سیری اپل (۳۵ درصد) بیشترین سهم بازار در جهان را دارد و دستیار گوگل با ۹ درصد و الکسای آمازون با ۴ درصد در رتبههای بعدی هستند. اگرچه سهم قابلتوجهی از محمولهها به دلیل محبوبیت رایانههای شخصی ویندوز به مایکروسافت کورتانا (۲۲ درصد) نسبت داده میشود، اما کورتانا بهعنوان دستیار صوتی در نظر گرفته نمیشود.
بلندگوهای هوشمند در حال حاضر در ۳۵ درصد از خانوارهای ایالات متحده حضور دارند که پیشبینی میشود تا سال ۲۰۲۵ این میزان به ۷۵ درصد برسد. از ژانویۀ ۲۰۱۹، آمازون با ۶۱.۱ درصد پیشتاز بازار ایالات متحده است، پس از آن گوگل با ۲۳.۸ درصد، اپل با ۲.۷ درصد و سونس با ۲.۲ درصد قرار دارد.
دستیارهای صوتی فروشندگان پلتفرم میتوانند اکوسیستم خود را با افزودن دستگاههای اینترنت اشیا و برنامههای صوتی گسترش دهند. هم دستگاههای اینترنت اشیا و هم برنامههای صوتی میتوانند متعلق به فروشندۀ پلتفرم دستیار صوتی یا شخص ثالث باشند؛ اگر فروشنده خدماتی را تنظیم کرده است که به تولیدکنندگان امکان ایجاد دستگاههایی با قابلیت دستیار صوتی را میدهد.
توسعۀ دستیارهای صوتی با استفاده از هوش مصنوعی
مایکروسافت در تلاش است تا استارتاپ سمانتیک ماشین را که در زمینۀ مکالمۀ مبتنی بر هوش مصنوعی فعالیت میکند به تصاحب خود درآورد؛ به این امید که باتها و دستیاران هوشمندش از جمله کورتانا از قابلیت صدا و پاسخگویی شبیهتری به انسان برخوردار شوند. سمانتیک ماشینز که در سال ۲۰۱۴ تأسیس شد، با استفاده از یادگیری ماشینی، رباتهایی تولید میکند که قادراند به شیوهای طبیعیتر به درخواستها پاسخ دهند. این استارتاپ توسط دان کلاین، استاد دانشگاه برکلی کالیفرنیا، و لری گلیک، سخنگوی ارشد سابق اپل، که هر دو از پیشگامان مکالمۀ مبتنی بر هوش مصنوعی هستند، مدیریت میشود.
بهدستآوردن این مالکیت، مایکروسافت را قادر خواهد ساخت تا کورتانا را تا حد بات موفقش یعنی Azure که توسط ۳۰۰، ۰۰۰ توسعهدهنده مورد استفاده قرار میگیرد، بهبود دهد. مایکروسافت در کورتانا از صدای انسانی بهره برده و برای ایجاد عناصر بصری مشابه چشم انسان با شرکت ۳۴۳ Industries همکاری کرده است. باید یادآور شویم که این شرکت در سال ۲۰۱۴ از جین تیلور بازیگر برای تولید صدای کورتانا کمک گرفته است.
مدیر فناوری بخش تحقیقات و هوش مصنوعی مایکروسافت عنوان کرده است: «با کسب ابزارهای سمانتیک ماشینز، مرکز مکالمۀ مبتنی بر هوش مصنوعی در برکلی ایجاد خواهیم کرد تا مرزهای اقدامات ممکن در تعامل کلامی را جابهجا کنیم.»
گوگل نیز در حال کار روی پروژههای هوش مصنوعی مشابهی است، با این هدف که بتواند شبیهترین عملکرد به انسان را ایجاد کند. این غول موتور جستوجو در سال ۲۰۲۰ با نمایش عملکرد Google Duplex خود نشان داد که گوگل اسیستنت چگونه قادر است از طرف کاربران گوگل با کسب و کارها تماس برقرار کند و بهعنوان مثال به رزرو وقت آرایشگاه یا رستوران بپردازد. البته لازم به ذکر است که این نمایش گوگل باعث بهوجودآمدن نگرانیهای اجتماعی و اخلاقی شد.
از طرف دیگر، مایکروسافت نیز به علت واکنشهای نژادپرستانه به بات TwitterTay خود، با مشکلات خاص خود در زمینۀ هوش مصنوعی دست به گریبان است؛ بنابراین بهسادگی میتوان تصور کرد که مایکروسافت چه دقت و وسواسی در مورد دستاوردهای آیندهاش به خرج میدهد، دستاوردهایی که با دراختیارگرفتن سمانتیک ماشینز میتواند به آنها دست یابد.
در حال حاضر، نرمافزار دستیار صوتی بر روی زیرساختهای رایانش ابری ساخته شده است. سیستمعاملهای دستیار صوتی آمازون (الکسا) و گوگل، به ترتیب دارای زیرساختهای ابری AWS و GCP هستند. فعالان بازار خاطرنشان میکنند که پیشرفت در اکوسیستمهای دستیار صوتی به فناوری محاسبات لبهای وابسته است که محاسبات و ذخیرۀ دادهها را به دستگاه نزدیکتر میکند و پیشتازان فعلیِ بازارِ ابر شروع به کار بر روی آن کردهاند.
فناوری دستیار صوتی برای یادگیری تنظیمات کاربر در طول زمان طراحی شده است. این تنظیمات از تنظیماتی مانند اطلاعات صورتحساب و سرویسهای پیشفرض برای پاسخگویی به دستورات موسیقی، تا یادگیری پیشرفتهتر مانند دستورات صوتی گذشته و تاریخچۀ خرید گسترده است. همانطور که یک دستیار صوتی «درک» خود از کاربر خود را بهبود میبخشد، ممکن است هزینهها و سختیهای مربوط به تعویض سیستمعامل دیگر را افزایش دهد.
طراحی بیشتر دستیارهای صوتی – بهطور خاص در دستگاههای بدون صفحهنمایش - توانایی سیستمعاملهای دستیار صوتی را برای پشتیبانی از خدمات خود به صورت پیشفرض یا بهعنوان یک پاسخ با انتخاب محدود افزایش میدهد. این قابلیت پویاییِ دستیاران صوتی محبوب را بیشتر میکند.
کارشناسان حریم خصوصی و دادهها همچنین اظهارِ نظر کردهاند که اکوسیستم خانۀ هوشمند برخی از حساسترین دادههای شخصی را شامل میشود که امکان جمعآوری دارند. دستیارهای صوتی نهتنها اطلاعات مربوط به کاربر اصلی، بلکه افراد موجود در محیط آنها از جمله کودکان را جمعآوری میکنند.
سرانجام، رهبران بازار دستیار صوتی قوانینی را برای اشخاص ثالث تعیین میکنند. برای ساختن دستگاهی با دستیار صوتی، شرکتکنندگان در بازار باید از مشخصات فروشندۀ پلتفرم دستیار صوتی پیروی کنند. کمیتۀ فرعی کنگره همچنین از توسعهدهندگان دستیارهای صوتی مختلفی که برای دستیابی به قابلیتهای اصلی مورد نیاز برای ساخت برنامههای خود مانند دستورات پردازشنشدۀ کاربر اقدام کردهاند، صحبت کرد. بازار دستیار صوتی علائم اولیۀ انحصار بازار را درحالیکه هنوز در حال توسعه است نشان میدهد.
ورود به بازار دستیارهای صوتی
فعالان بازار معتقداند که برای شروع رقابت با سیستمعاملهای اصلی دستیار صوتی، موانع زیادی برای وجود دارد. این موارد شامل سرمایهگذاری مالی در سختافزار، نرمافزار و زیرساخت و امکان فروش دستگاههای مجهز به دستیار صوتی با تخفیف را شامل میشود.
مانند بسیاری از فناوریهای مبتنی بر سیستمعامل، بازار دستیارهای صوتی نیز تحت تأثیر اثرات شبکهای است، به این معنا که هرچه تعداد کاربرانی که از یک پلتفرم استفاده میکنند بیشتر باشد، دستگاهها و برنامههای شخص ثالث بیشتری مورد استفاده قرار میگیرد و توسعهدهندگان تمایل بیشتری برای همکاری خواهند داشت که این خود منجر به جذب کاربر بیشتر خواهد شد و کار را برای ورود رقیب جدید به بازار سخت میکند.
بدون شک مهمترین دارایی از نظر هوش مصنوعی، مقیاس کاربرانی است که داده تولید میکنند. این سبب میشود توسعهدهندگان به مجموعهدادههای بزرگی دسترسی پیدا کنند که - وقتی با یادگیری ماشین و هوش مصنوعی ترکیب شوند - آنها را برای بهرهمندی از فرصتهای سرمایهگذاری در بازار خانۀ هوشمند چند گام جلوتر از سایر رقبا قرار میدهد.
رقابت بهعنوان یک پلتفرم دستیار صوتی به منابع مالی قابلتوجهی نیاز دارد. یک شرکت باید برای طراحی و آموزش یک دستیار صوتی و همچنین دستیابی به زیرساختهای فیزیکی، سختافزار و رایانش ابری سرمایهگذاری قابلِتوجهی انجام دهد.
علاوه بر این، شرکتهای بزرگ، منابع مختلفی را به دست آوردهاند که در تشخیص صدا و پردازش زبان طبیعی تخصص دارند (عملکردی که در دستیارهای صوتی آنها استفاده میشود). بهعنوان مثال، هر دو شرکت اپل و آمازون شرکتهایی را برای توسعۀ فناوریهای اصلی خود در زمینۀ تشخیص صدا به دست آوردهاند و بهطور مداوم در زمینۀ راهاندازی هوش مصنوعی برای بهبود اکوسیستم دستیار صوتی خود سرمایهگذاری میکنند.
تصویر ۱۰: رقابت در بازار دستیارهای صوتی نیازمند منابع مالی و غیرمالی زیادی است که از ورود جدید به بازار جلوگیری میکند
انحصار بازار دستیارهای صوتی
گوگل و آمازون با محصولات چشمگیر، نبض بازار را در دست دارند. این دو شرکت هرگز تظاهر به این واقعیت نمیکنند که محصولاتشان زیانده هستند و معمولاً آنها را با تخفیفهای خیلی زیاد و یا حتی به صورت رایگان عرضه میکنند. پیشبینی تأثیر دستیارهای صوتی در جستوجو و تجارت الکترونیکی دشوار است، اما بلندگوهای فعال صوتی این امکان را دارند که نحوۀ تعامل مصرفکنندگان با اینترنت را به طرز چشمگیری تغییر دهند.
کنگره معتقد است که گوگل و آمازون به همین دلیل مایل بودهاند که علاوه بر کسب درآمد از دادههای ارزشمند خانگی، از سود چشمگیر بازار بلندگوهای هوشمند نیز سهمی داشته باشند. اگر خرید صوتی و جستوجوی صوتی قابلیت مهم و بزرگی در آینده باشند، گوگل و آمازون صاحب بازار خواهند شد، زیرا استراتژی آنها در حال موفقیت است. این دو شرکت در حال حاضر تقریباً ۸۵ درصد از بازار بلندگوهای هوشمند ایالات متحده را در اختیار دارند.
با گسترش بازار دستیار صوتی، ممکن است تعویض بین سیستمعامل برای کاربران دشوار باشد. از آنجا که سیستمعاملهای دستیار صوتی همیشه با یکدیگر سازگار نیستند، کاربران برای خرید یک یا چند دستگاه جدید هزینه نمیکنند. علاوه بر این، فناوری دستیار صوتی برای یادگیری تنظیمات برگزیدۀ کاربر در طول زمان طراحی شده است. این تنظیمات از تنظیماتی مانند اطلاعات صورتحساب و سرویسهای پیشفرض برای پاسخ به دستورات موسیقی، تا یادگیری پیشرفتهتر مانند دستورات صوتی گذشته و تاریخچه خرید متغیر است.
همانطور که یک دستیار صوتی درک خود از کاربر خود را بهبود میبخشد، سبب میشود تا هزینههای مربوط به تعویض سیستمعامل دیگر را افزایش دهد. همانطور که یکی از فعالان بازار به کمیتۀ فرعی کنگره اظهار داشته، کاربران به دستیار صوتی خاصی وابسته میشوند و به آن عادت میکنند به همین دلیل احتمال کمی وجود دارد که از یک دستیار صوتی رقیب استفاده کنند که مورد علاقۀ کاربران نیست و به آن عادت ندارند ".
همچنین پتانسیل قابلِتوجهی برای سوءاستفاده از دادهها برای آسیبرساندن به رقابت یا مصرفکنندگان وجود دارد. مشابه سایر سیستمعاملها، دستیار صوتی تعاملات کاربران را با خود جمعآوری و ذخیره میکند.
بر اساس تحقیقات انجامشده، چندین شرکت نگرانیهای مشترکی مبنی بر اینکه سیستمعاملهای دستیار صوتی میتوانند از این مزیت برای دستیابی به بینشهای رقابتی استفاده کنند، بیان کردهاند. برنامههای صوتیِ شخص ثالث یا لوازم خانگی هوشمند عملکرد خوبی دارند. در نتیجه، سیستمعاملها میتوانند از این دادهها برای تهدیدهای رقابتی یا ادغام ویژگیهای آنها در محصول خود استفاده کنند.
کارشناسان حریم خصوصی و دادهها همچنین اظهار داشتهاند که اکوسیستم خانۀ هوشمند برخی از حساسترین دادههای شخصی را در خود جای دادهاند. دستیارهای صوتی نهتنها اطلاعات مربوط به کاربر اصلی، بلکه افراد موجود در محیط وی از جمله کودکان را نیز جمعآوری میکنند. سیستمعاملهای دستیار صوتی نهفقط تعاملات صوتی را ضبط میکنند، بلکه مهارتهای مورد استفاده اطلاعاتی را دریافت میکنند، مانند روشن یا خاموش بودن چراغ. این امر نگرانیهای مهمی را در مورد اینکه آیا شخص اجازۀ جمعآوری ایندست اطلاعات را به دستیار صوتیِ خود داده است یا نه ایجاد میکند.
جمعبندی
دستیارهای صوتی یک رابط برای تبادل بین دستگاههای محاسباتی از طریق صدای شخص هستند. تلفن هوشمند و بلندگوی هوشمند دو درگاه اصلی دستیاران صوتی هستند. اپل و گوگل در بازار گوشیهای هوشمند پیشرو هستند و آمازون در بازار بلندگوهای هوشمند. امروزه، این دستیاران صوتی با پردازش صدا و زبان، در ابزارهای هوشمندی مانند لوازم روشنایی، ترموستات، مانیتورهای امنیتی، لوازم آشپزخانه و خانههای هوشمند کاربرد دارند.
این بازار نوپا و در حال توسعه است و اشخاص ثالث برای رقابت و توسعۀ دستیاران صوتی خود، باید از قوانین و پلتفرمهای مشخصی استفاده کنند. فعالان بازار معتقداند که برای رقابت با سیستمعاملهای اصلی دستیار صوتی، موانع زیادی برای ورود وجود دارد. این موارد شامل غلبه بر تأثیرات شبکه است که ورودیهای اولیه از جمله سرمایهگذاری مالی در سختافزار، نرمافزار و زیرساخت و امکان فروش دستگاههای مجهز به دستیار صوتی با تخفیف را شامل میشود. از طرفی شرکتهای بزرگ و مسلط مثل گوگل و آمازون به علت ارزشمندی دادههای محصولات دستیار صوتی از سود اقتصادی آن چشمپوشی کردهاند و بازار را در دست خود نگه میدارند.
___________________________
منبع:
https://bizfluent.com/list-5972946-types-monopolies-economics.html
https://www.nytimes.com/2020/10/06/technology/congress-big-tech-monopoly-power.html
Getting Started, AMAZON WEB SERVICES, https://docs.aws.amazon.com/awsaccountbilling/latest/aboutv2/billinggetting-started.html
Thomas Ricker, Sonos buys Snips, a privacy-focused voice assistant, THE VERGE (Nov. 21, 2019), https://www.theverge.com/2019/11/21/20975607/sonos-buys-snips-ai-voice-assistant-privacy.
Hyunji Chung, Jungheum Park & Sangjin Lee, Digital Forensic Approaches for Amazon Alexa Ecosystem, DFRWS (2017), https://arxiv.org/ftp/arxiv/papers/1707/1707.08696.pdf
Alison DeNisco Rayome, How to Monetize Your IoT Project, TECHREPUBLIC (June 20, 2018), https://www.techrepublic.com/article/6-steps-to-monetizing-your-iot-project/.
https://www.futuresource-consulting.com/press-release/consumer-electronics-press/virtual-assistants-to-exceed-25-billionshipments-in-2023/.
https://www.futuresource-consulting.com/press-release/consumer-electronics-press/virtual-assistants-to-exceed-25-billionshipments-in-2023/.
https://www.zdnet.com/article/microsoft-ceo-nadella-makes-it-official-cortana-is-an-app-not-a-standaloneassistant/.
https://www.zdnet.com/article/microsoft-ceo-nadella-makes-it-official-cortana-is-an-app-not-a-standaloneassistant/.
FUTURE TODAY INST., 2020 TECH TRENDS REPORT (2020), https://futuretodayinstitute.com/2020-tech-trends/.
Investigation of competition in digital markets. (2020). Subcommittee on antitrust, commercial and administrative law.
Investigation of competition in digital markets. (2020). Subcommittee on antitrust, commercial and administrative law.
https://www.cbinsights.com/research/facebook-amazon-microsoft-google-apple-voice/.
Competitors Hearing at 3 (statement of Patrick Spence, CEO, Sonos, Inc.).
Investigation of competition in digital markets. (2020). Subcommittee on antitrust, commercial and administrative law.