انحصارطلبی از موضوعاتی است که وقتی به گوشمان می‌رسد به‌احتمالِ زیاد یاد فعالیت‌های اقتصادی و اشخاص غیرقانونی به‌خصوص در حوزۀ اقتصاد می‌افتیم.
به گزارش گرداب، اما احتمالاً ما هرروزه در زندگیِ عادی با انواع انحصارها در حوزه‌های مختلف روبه‌رو می‌شویم، درحالی‌که از آنها آگاه نیستیم. انحصارها همیشه غیرقانونی نیستند؛ زمانی که یک سازمان یا یک تیم به‌طورِ کارآمد و خلاقانه خدمات خاص خود را بهتنهایی ارائه می‌دهد، انحصار رخ می‌دهد. انحصار انواع متفاوتی دارد ازجمله: انحصار‌های طبیعی، انحصار‌های جغرافیایی، انحصار‌های فناوری، انحصار‌های دولتی. در این مجموعه‌نوشتار، به بررسی انحصار‌های فناوری می‌پردازیم. در این پرونده، به‌طورِ اختصاصی بر روی تبلیغات دیجیتال متمرکز خواهیم شد.
غول‌های فناوری
بر اساس گزارش کنگرۀ آمریکا، چهار شرکت آمازون، اپل، فیسبوک و گوگل به‌عنوان غول‌های فناوری جهان از قدرت انحصاری خود سوءاستفاده می‌کنند. این گزارش خاطرنشان می‌کند که انحصار عجیبی، که آخرین بار در عصر سرمایه‌دار‌های راه‌آهن و نفت شاهد آن بوده‌ایم، دوباره به شکل جدیدی بروز و ظهور پیدا کرده و این سبب آسیب جدی و حذف میدان رقابت برای شرکت‌های کوچک و تازه‌وارد شده است. بر اساس این گزارش، این شرکت‌ها از موقعیت‌های انحصاری و تسلط خود بر بازار جهانی سوءاستفاده کرده‌اند و قیمت‌ها، قوانینِ تجارت، جست‌وجو، تبلیغات، شبکه‌های اجتماعی و نشر را تعیین و غالباً آنها را به همه دیکته کرده‌اند. شکایت‌های متفاوتی علیه این شرکت‌ها به‌عنوان غول‌های فناوری در بازار دیجیتال مطرح شده که باعث انحصار بازار و مانع ورود سایر شرکت‌ها شده‌اند و به دنبال حق و امتیاز بیشتر نیز هستند.
در همین راستا، کنگره برای شکستن این انحصار، گسترش خلاقیت و نوآوری و باز‌شدن میدانِ رقابت برای شرکت‌های نوپا پیشنهاد تقسیم‌شدن این شرکت‌ها به چند شرکت کوچک‌تر (تغییر ساختار) را مطرح کرده است. هم‌چنین قوانین دیگری مانند ممنوعیت فعالیت در مشاغل مشابه با مشاغل قبلی یا جلوگیری از تلاش این شرکت‌ها (آمازون، اپل، فیسبوک و گوگل) برای خرید سایر شرکت‌ها مطرح شده است.
تبلیغات دیجیتال
تبلیغ کردن در گذشته به معنای رساندن پیام یک برند (کالا یا خدمات) از طریق یک مجرای مشخص به مصرف‌کننده بوده است. برای قرن‌ها، تبلیغات اساساً یک‌طرفه بود. شرکتی تبلیغاتی را منتشر می‌کرد و عموم مردم، که قابل پیش‌بینی هم نبودند، آن را دریافت می‌کردند.
این مسئله هنوز هم دربارۀ تبلیغات در رسانه‌های سنتی مانند رادیو، تلویزیون، مجلات، بیلبورد‌ها و ... وجود دارد. آگهی‌دهنده از اینکه چه تعداد از افراد ممکن است تبلیغ را ببینند یا بشنوند، تنها تصوری تقریبی دارد و اطلاعات دقیقی در دسترس ندارد که مثلاً چند نفر در واقع آن را مشاهده کرده‌اند، چه تعداد از آنها به محصول یا خدمات تبلیغ‌شده علاقه‌مند بوده‌اند، چند سال داشته‌اند و اهل کجا هستند؛ اطلاعاتی که می‌تواند به این شرکت کمک کند که بینندگان تبلیغش را به مشتری تبدیل کند.
امروزه با رشد فضای مجازی، رساندن پیام یک برند به مصرف‌کنندگانش می‌تواند از طریق مجرایی در فضای آنلاین انجام شود و تبلیغات با استفاده از تکنولوژی صورت بگیرد. با توجه به مراجعۀ فراوان کاربران به فضای مجازی و استفادۀ روزافزون از اپلیکیشن‌های موبایل و وب‌سایت‌ها، تبلیغات آنلاین به یک مجرای جذاب، پرمخاطب، تعاملی و در عینِ‌حال کاربردی تبدیل شده است.
در این مجرای آنلاین برای تبلیغات، رسانۀ نمایش‌دهندۀ تبلیغ (مثلاً اپلیکیشن یا وب‌سایت) از نمایش تبلیغ برند، «درآمد» کسب می‌کند؛ برند نیز به مخاطبان و کاربران آنلاین «پیام» خود را منتقل می‌کند و این تعاملی برد-برد برای هر دوی آنها خواهد بود.
با استفاده از رسانه‌های دیجیتال، تبلیغ‌کنندگان ابزار‌های قدرتمندتری برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد افرادی که در مواجهه با تبلیغات آنها هستند، به دست می‌آورند. یا اگر از نگاه مصرف‌کننده، به آن نگاه کنیم، رسانه‌های دیجیتال روش‌های قدرتمندی در اختیار تبلیغ‌کنندگان قرار می‌دهند تا بدون اینکه خودتان متوجه شوید (نوعی جاسوسی) اطلاعات شما را در اختیار بگیرند و با استفاده از این اطلاعات و ایجاد احساسِ نیاز، شما را مجبور به خریدی کنند که پیش از آن هرگز نخواسته بودید. این‌گونه تبلیغ‌کنندگان می‌توانند تبلیغات موثرتر و هدفمندتری داشته باشند.
با ابزار‌های تبلیغاتی و رسانه‌های دیجیتال، تبلیغات اساساً دوطرفه می‌شود. نتیجۀ این کار سرمایه‌گذاری‌ها و بازاریابی‌های مؤثرثر و هدفمندتر است. یک کمپین تبلیغات اینترنتیِ خوب، نیاز به متخصصانی دارد که بلد باشند چگونه آن را توسعه دهند، منتشر سازند و برآن نظارت کنند؛ و این کار تقریباً همیشه بازدۀ مورد انتظار را به همراه دارد.
حلقه‌های ارتباطی در تبلیغات دیجیتال را می‌توان در نمودار زیر مشاهده کرد:
نمودار ۱: حلقه‌های ارتباطی در تبلیغات دیجیتال
انواع تبلیغات دیجیتال
تبلیغات دیجیتال دو شکل اصلی دارند: تبلیغات از طریق موتور‌های جست‌وجو و تبلیغات نمایشی. نوع اول به تبلیغات دیجیتال در موتور‌های جست‌وجوی دسکتاپ یا موبایل مانند صفحۀ اصلی گوگل اشاره دارد که از طریق «فناوری تبلیغ جست‌وجو» در کنار نتایج موتور جست‌وجو نمایش داده می‌شود. تبلیغات از طریق موتور‌های جست‌وجو اغلب به‌وسیلۀ مزایده‌های آنی (RTB) در بین تبلیغ‌کنندگان خریدوفروش می‌شود؛ این نوع تبلیغات در واقع مزایده‌هایی است که تبلیغ‌کنندگان قیمت‌هایی را که حاضراند برای یک کلمۀ کلیدی خاص در یک جست‌وجو بپردازند، تعیین می‌کنند. اما تبلیغات نمایشی به ارائۀ محتوای حاوی تبلیغات دیجیتال در وب‌سایت‌ها و برنامه‌های تلفن همراه اشاره دارد.
در تبلیغات نمایشی، دو بازار جداگانه «فناوری تبلیغ» وجود دارد: شخص اول و شخص ثالث. پلتفرم‌های «شخص اول» به شرکت‌هایی مانند فیسبوک و توییتر اشاره دارند که فضای تبلیغاتی را در پلتفرم‌های خود به‌طور مستقیم به تبلیغ‌کنندگان می‌فروشند. گوگل نیز از فناوری تبلیغات شخص اول برای فروش تبلیغات نمایشی در برنامه‌های مخصوص خود، به ویژه یوتیوب استفاده می‌کند.
پلتفرم‌های تبلیغاتی شخص ثالث توسط میانجی‌ها و واسطه‌ها اداره می‌شوند که معامله را بین تبلیغ‌کنندگان شخص ثالث و منتشرکنندگان تبلیغ منعقد می‌کنند. برخی ارائه‌دهندگان فناوری تبلیغات شخص ثالث شامل: گوگل، فلش تاکینگ، سیزمک (متعلق به آمازون) و تریددسک می‌باشند.
عدم شفافیت بازار
در تبلیغات نمایشی، نرم‌افزار اشاره به «برنامه‌هایی» دارد که به‌طور تخصصی خریدوفروش تبلیغات دیجیتال را به‌طور خودکار انجام می‌دهد. فعالان بازار توضیح می‌دهند که این رویکرد خودکار منجر به نقدینگی بیشتر، بازگشت سرمایۀ بهتر و هدف‌گذاری تبلیغات دقیق‌تر می‌شود و هزینه‌های معامله کمتر می‌شود. اما یکی از اشکال‌های بزرگ این برنامه‌ها، فقدان شفافیت فرایند آن است. به‌طور خاص، گوگل در انتهای معاملات آنچه از پلتفرم آنها به فروش رسیده و مقداری که گوگل به‌عنوان سهم خود برداشته را به طرف دیگر قرارداد اعلام نمی‌کند. در حالی که گوگل می‌تواند این روند را «شفاف‌تر» کند، اما با توجه به سود مالی ناشی از این عدم شفافیت، هیچ انگیزه و دلیلی برای اعلام شفاف فرآیند‌ها از سوی گوگل وجود ندارد.
نرم‌افزار‌های خریدوفروش تبلیغات
نرم‌افزار فروش شامل سرور‌های تبلیغاتی منتشرکنندگان است که محتوای تبلیغاتی را در وب‌سایتی که با توجه به منافع بینندۀ خاص شخصی‌سازی‌شده است، قرار می‌دهد. نرم‌افزار فروش هم‌چنین شامل شبکه‌های تبلیغاتی است که فهرست موجودی تبلیغاتی منتشرکنندگان مختلف را جمع می‌کند و آن موجودی‌ها را بر اساس ویژگی‌های کاربر، مانند سن یا مکان دسته‌بندی می‌کند. شبکه‌های تبلیغاتی موجودی خود را از طریق تبادل آگهی یا پلتفرم‌های تقاضامحور به فروش می‌رسانند.
نرم‌افزار خرید شامل سرور‌های تبلیغاتی نرم‌افزاری است که فهرست موجودی تبلیغاتی را ذخیره و نگه‌داری می‌کند و ارائه می‌دهد. این سرور‌های تبلیغاتی فرایند کمپین تبلیغاتی را تسهیل می‌کنند و پیرامون اینکه کدام یک از آگهی‌ها در کدام وب‌سایت‌ها و به کدام نوع کاربران نمایش داده شود، تصمیم‌گیری می‌کنند و در نتیجه به نمایشگر‌ها برای نمایش آگهی در آن سایت‌ها کمک می‌کند. داده‌هایی مانند تعداد نمایش آگهی‌ها، اثرگذاری آنها و تعداد کلیک‌ها، توسط این سرور‌های تبلیغاتی جمع‌آوری و گزارش می‌شود تا بتوان بر عملکرد آگهی نظارت داشت.
هم‌چنین نرم‌افزار خریدمحور شامل پلتفرم‌های تقاضامحوری است که به تبلیغ‌کنندگان امکان می‌دهد فهرست موجودی تبلیغاتی را از طیف وسیعی از منتشرکنندگان خریداری کنند. این پلتفرم‌ها از داده‌ها برای ایجاد تبلیغات هدفمند برای مخاطبان و خریدوفروش استفاده می‌کنند. این برنامه اطلاعات و داده‌هایی را برای تجزیه و تحلیل اطلاعات به تبلیغ‌کنندگان می‌دهد تا از میزان کارآیی و اثرگذاری تبلیغات خود مطلع شوند تا بتوانند برای ادامۀ تبلیغات هدف‌گذاری مناسب و درستی داشته باشند.
بزرگ‌ترین بازارهای تبلیغات دیجیتال
طی دهۀ گذشته، بازار تبلیغات دیجیتال رشد دورقمی سال به سال را تجربه کرده است. با این حال، از زمان ظهور تجارت برنامه‌ای، بازار به‌طور فزاینده‌ای متمرکز شده است. در سال ۲۰۱۷، بیزنس اینسایدر گزارش داد که گوگل و فیسبوک ۹۹ درصد از رشد سال گذشتۀ درآمد تبلیغات دیجیتال ایالات‌متحده را به خود اختصاص داده‌اند. امروزه، تبلیغ‌کنندگان و ناشران گزینه‌های کمی برای تصمیم‌گیری در مورد نحوۀ خریدوفروش فضای تبلیغات آنلاین دارند.
متخصصین معتقداند این متمرکزشدن زیاد بازار، موانع زیادی را برای ورود بازیگران جدید به وجود می‌آورد. گوگل و فیسبوک به دلیل مجموعۀ چشمگیری از داده‌های رفتاری آنلاین که می‌توانند از آنها در تبلیغات هدفمند استفاده کنند، هر دو پیشتازی قابل‌توجهی در بازار دارند. علاوه بر این، گوگل و فیسبوک دسترسی آزاد به این داده‌ها را فراهم نمی‌کنند. دسترسی تبلیغ‌کنندگان به این اطلاعات به صورت غیرمستقیم است؛ یعنی از طریق تعامل با گوگل و فناوری تبلیغات فیسبوک.
طبق گزارش ادارۀ رقابت و بازار انگلیس، موانع ورود به حدی زیاد است که حتی آمازون نیز تهدید واقعی برای تسلط گوگل و فیسبوک نیست. این روش‌ها به پلتفرم‌های دیجیتال امکان افزایش قیمت را می‌دهند؛ درحالی‌که تبلیغ‌کنندگان، این هزینه‌های اضافی را به مشتریان خود تحمیل می‌کنند.
در انگلیس، گوگل ۹۴ درصد از بازار تبلیغات موتور جست‌وجو را کنترل می‌کند. کنترل گوگل بر بازار تبلیغات جست‌وجو در انگلیس حتی بالاتر از کنترل آن بر بازار جست‌وجو است (جایی که ۹۰ درصد سهم دارد)، زیرا گوگل از هر آگهی بیشتر از رقبا هزینه می‌گیرد و در درآمدزایی از پلتفرم خود موفق‌تر است.
تجارت تبلیغات آمازون در حال به‌دست‌آوردن بخشی از رشد درآمد سالانۀ تبلیغات دیجیتال در ایالات‌متحده است. آمازون توانسته است وارد بازار شود، زیرا داده‌های کاربران خود را دارد - یعنی داده‌های مربوط به شخص ثالث و مربوط به جست‌وجو‌ها و خرید‌های خرده‌فروشی که از نظر رقابتی یک مزیت قابلِ‌توجه است. علاوه بر این، حضور ۵۰ درصدی آمازون در میان خانوار‌های ایالات‌متحده و دسترسی آن به مشتریان با درآمد بالا، احتمالاً به رشد درآمد آگهی این شرکت کمک خواهد کرد.
در حالی که آمازون از اکوسیستم خود می‌تواند برای غلبه بر برخی از موانع ورود در فناوری تبلیغات استفاده کند، گزارش اخیر سازمان رقابت و بازارهای انگلستان نشان داد که در حال حاضر، فناوری تبلیغات آمازون احتمالاً فقط در بخش خرده‌فروشی مزایایی دارد و بعید است که در آیندۀ نزدیک به‌عنوان تهدیدی برای گوگل به شمار آید؛ زیرا آمازون خود یکی از مشتریان اصلی درآمد جست‌وجوی گوگل است. سازمان رقابت و بازارهای انگلستان تخمین می‌زند که تبلیغات خرده‌فروشی، جایی که آمازون می‌تواند رشد کند، تنها ۱۸ درصد از درآمد گوگل با جست‌وجوی آگهی را تشکیل می‌دهد؛ در آینده حتی در بدترین حالت گوگل هم‌چنان بر دوسوم بازار تسلط دارد.
انحصار تبلیغات دیجیتال
سال گذشته در ایالات‌متحدۀ آمریکا، گوگل و فیسبوک بیش از ۶۰ درصد از کل هزینه‌های تبلیغات دیجیتال و ۳۳ درصد از کل هزینه‌های تبلیغات کشور را به خود اختصاص داده‌اند. ساده‌انگاری است که تصور کنیم سهم بیش از حد درآمد گوگل و فیسبوک از تبلیغات، نشان‌دهندۀ محبوبیت خدمات آنها نزد مصرف‌کنندگان است. در حقیقت، رضایت مصرف‌کننده تنها توجیهی برای موفقیت تبلیغاتی این خدمات است.
به‌عنوان مثال، تحقیقات کامسکور نشان داد که مصرف‌کنندگان ۳۴ درصد از وقت آنلاین خود را با امکانات گوگل و فیسبوک سپری می‌کنند. با این حال، این سرویس‌ها ۶۳ درصد از کل هزینه‌های تبلیغات دیجیتال انگلستان را به خود اختصاص داده‌اند.
از آنجا که کاربران برای استفاده از خدمات گوگل و فیسبوک باید وارد حساب کاربری خود شوند، گوگل و فیسبوک به‌راحتی از هویت کاربران خود مطلع می‌شوند. نتیجۀ اصلی این است که این خدمات می‌توانند با دقت تقریباً کامل به تبلیغ‌کنندگان کمک کنند تا تبلیغاتی هدفمند را به افراد خاص ارائه بدهند.
علاوه بر این، گوگل و فیسبوک با کمک محصولات جانبی و داده‌هایی که از خدمات رایگان‌شان به دست می‌آورند، انبوهی از اطلاعات را در مورد بازدیدکنندگان خود جمع‌آوری می‌کنند. داده‌های این سرویس‌ها این فرصت را برای تبلیغ‌کنندگان فراهم می‌کند تا موارد مشابه را هدف تبلیغ خود قرار بدهند. این خدمات با مقایسۀ فهرستی از مشتریان فعلی، با شناسایی افرادی که «شبیه» مشتریان فعلی خود هستند، با توجه به ویژگی‌های اصلی، به شرکت‌ها کمک می‌کند تا رشد کنند و تبلیغات هدفمندی را که به‌طور دقیق به این ظاهر شبیه هستند را ارائه دهند.
گوگل از روش تصاحب شرکت‌های دیگر برای تسلط بر سراسر اکوسیستم فناوری که تبلیغات را در سراسر وب ارائه می‌دهد، استفاده می‌کند. اکنون حاصل کار این قدرت‌نمایی برای گوگل، کنارزدن رقبا و انحصار در بازار است. نتیجۀ نهایی این تسلط و انحصار این است که خریداران و فروشندگان فضای تبلیغاتی چاره‌ای جز مراجعه به گوگل ندارند - و در این راه ضرر می‌کنند.
برای اینکه سایر منتشرکنندگان بتوانند با شرکت‌های اصلی رقابت کنند، صنعت گستردۀ فناوری تبلیغات توسعه یافته است. عباراتی مانند نمودار‌های هویت، کوکی‌های شخص ثالث و آزمون و خطا، همه فعالیت‌هایی را نشان می‌دهند که به ناشران وب کمک می‌کند تا هویت بازدیدکنندگان وب‌سایت را بدون ورود بازدیدکننده حدس بزنند.
با این حال، این تلاش‌های گسترده برای حدس‌زدنِ هویت بازدیدکنندگان روشی بی‌اثر برای رقابت با خدماتی است که هویت‌های تأییدشده را در اختیار دارند. هم‌چنین تحقیقات مختلف نشان می‌دهد تبلیغ‌کنندگان برای هویت تاییدشده هزینه بیشتری پرداخت می‌کنند و ارائۀ تبلیغات بر اساس کوکی‌های شخص ثالث، درصد خطایش به‌طرز حیرت‌انگیزی زیاد است.
این انحصار ممکن است از طریق کاهش نوآوری، کیفیت پایین خدمات، جمع‌آوری بیش‌ازحد داده‌ها یا افزایش قیمت کالا‌ها و خدمات، مستقیماً به کاربران آسیب برساند.
تبلیغات دیجیتال و کرونا
با شیوع ویروس کرونا در یک سال گذشته برای اولین بار بیش از نیمی از هزینۀ تبلیغاتی در آمریکا به پلتفرم‌های دیجیتالی همچون گوگل و فیسبوک اختصاص یافته‌اند که این امر نشان‌دهندۀ تغییر استراتژی بازار در نتیجۀ همه‌گیری کرونا است. این آمار نشانۀ دیگری است که سلطۀ تبلیغات دیجیتال را اثبات می‌کند؛ این پیشرفت باعث شده است که هزینه‌ها و مخارج روی چند غول تکنولوژی متمرکز شود و دیگر پلتفرم‌ها از جمله تلویزیون، روزنامه و مجلات سهم کمتری را از این بازار به دست آورند.
در شرایط فعلی تبلیغات آنلاین می‌تواند ارزان‌تر از دیگر پلتفرم‌های رسانه‌ای باشد و با استفاده از این تبلیغات به شکل بهتری بازار موردنظر را هدف قرار می‌گیرد و البته سنجش عملکرد تبلیغات نیز بهتر و ساده‌تر از سایر ابزار‌های رسانه‌ای است. چنین مزایایی در دوران همه‌گیری اهمیت بیشتری پیدا کرده است؛ زیرا شرکت‌ها و کسب‌وکار‌ها مجبوراند بودجۀ خود را کاهش دهند و البته مشتریان نیز زمان بیشتری را در فضای آنلاین سپری می‌کنند.
GroupM به‌عنوان یکی از شرکت‌های فعال در زمینۀ تبلیغات دیجیتال و یکی از سرمایه‌گذاران در رسانه‌های مختلف می‌گوید: «تبلیغات دیجیتال نقطۀ روشنی در سالی تاریک برای صنعت تبلیغات محسوب می‌شود».
این شرکت انتظار دارد که در سال آتی فعالان بازار ۱۱۰.۱ میلیارد دلار روی تبلیغات دیجیتال هزینه کنند که حدود ۵۰ درصد از ۲۱۴.۶ میلیارد دلار پیش‌بینی‌شده برای هزینۀ تبلیغاتی در آمریکا است. البته لازم به ذکر است که تبلیغات سیاسی در این آمار در نظر گرفته نشده است.
هم‌چنین این شرکت اذعان دارد که در سال ۲۰۱۷ در آمریکا تبلیغات دیجیتال تنها یک‌سوم از مخارج تبلیغاتی را به خود اختصاص می‌دادند و این میزان تبلیغات تقریباً با مجموع درآمد تبلیغاتی روزنامه‌ها، رادیو، مجلات و تلویزیون‌های محلی برابر بود. اما در سال ۲۰۲۰ مجموع سهم این رسانه‌ها در بازار تبلیغات آمریکا ۲۱ درصد کاهش پیدا کرده است.
زمانی که در ماه مارس آمریکا دچار بحران کرونا شد، بسیاری از شرکت‌ها به دلیل مواجهه با قرنطینه و محدودیت‌های جدید، مخارج تبلیغاتی خود را کاهش دادند. مشتریانی که در خانه حبس شده بودند به خرید آنلاین روی آوردند و درنتیجه شرکت‌های کوچک و متوسط نیز به گفتۀ برایان ویسر نمایندۀ اطلاعات بین‌المللی GroupM بیشتر از قبل روی تبلیغات دیجیتال تمرکز کردند.
___________________
منبع:
https://bizfluent.com/list-5972946-types-monopolies-economics.html
https://www.nytimes.com/2020/10/06/technology/congress-big-tech-monopoly-power.html
https://college.tapsell.ir/adtech-from-media-to-brand/
https://www.kaspersky.com/blog/internet-ads-101/12904/
https://college.tapsell.ir/adtech-from-media-to-brand/
https://www.kaspersky.com/blog/internet-ads-101/12904/
https://www.kaspersky.com/blog/internet-ads-101/12904/
https://www.kaspersky.com/blog/internet-ads-101/12904/
Investigation of competition in digital markets. (2020). Subcommittee on antitrust, commercial and administrative law.
Investigation of competition in digital markets. (2020). Subcommittee on antitrust, commercial and administrative law.
Dina Srinivasan, Why Google Dominates Advertising Markets, 24 STAN. TECH. L. REV. (forthcoming 2020) (manuscript at 7–8), https://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract_id=3500919
Investigation of competition in digital markets. (2020). Subcommittee on antitrust, commercial and administrative law.
Investigation of competition in digital markets. (2020). Subcommittee on antitrust, commercial and administrative law.
https://www.businessinsider.com/facebook-and-google-dominate-ad-industry-with-a-combined-99-of-growth-2017-4.
https://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract_id=3500919.
https://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract_id=3500919.
https://promarket.org/2020/02/24/how-google-and-facebook-made-digital-advertising-markets-increasingly-opaque-to-protect-their-dominance/
https://promarket.org/2020/02/24/how-google-and-facebook-made-digital-advertising-markets-increasingly-opaque-to-protect-their-dominance/
https://www.forbes.com/sites/kirimasters/2019/07/26/whats-driving-amazons-10bn-advertising-business/#4cc9c84aa043.
https://promarket.org/2020/02/24/how-google-and-facebook-made-digital-advertising-markets-increasingly-opaque-to-protect-their-dominance/
https://digitalcontentnext.org/blog/2020/05/19/identity-crisis-why-google-and-facebook-dominate-digital-advertising/
https://digitalcontentnext.org/blog/2020/05/19/identity-crisis-why-google-and-facebook-dominate-digital-advertising/
https://adage.com/article/digital/googles-digital-ad-dominance-harming-marketers-and-publishers-says-new-study/2257576
https://digitalcontentnext.org/blog/2020/05/19/identity-crisis-why-google-and-facebook-dominate-digital-advertising/
https://promarket.org/2020/02/24/how-google-and-facebook-made-digital-advertising-markets-increasingly-opaque-to-protect-their-dominance/
