اختصاصی
گرداب- نظر به تخصصی و کارشناسی بودن متون استفاده شده در مستند مرزهای شیشه ای (اعم از پلاتو و نریشن) اهم موارد اشاره شده در مستند شماره (18) جهت استفاده بیشتر مخاطبان فرهیخته تقدیم می شود:
فضاي سايبري بعد از زمين، دريا، هوا و فضا به ميدان پنجم جنگ افروزي تبديل شده است. تهدیدات سایبری و شکل گیری ارتش های سایبری در جهان امروز نگرانی های فراوانی را درباره وقوع جنگ جهانی سایبری ایجاد کرده است.
از جمله ویژگی های جنگ سایبری،کم‌هزینه و موثر بودن و در عین حال سرعت عمل انجام آن است. اين تهديد در نوع خود پيچيده، چندوجهي و بالقوه خطرناک است. جوامع مدرن امروزه بيش از پيش وابسته به سيستم هاي رايانه اي متصل به اينترنت هستند و اين باعث مي شود که اقتصاد و اجتماع آنها بيشتر در معرض خطر قرار گيرد. اگر نيروگاه ها، پالايشگاه ها، بانک ها و سيستم هاي کنترل ترافيک هوايي يک کشور مختل شوند، جان مردم در معرض خطرات جدي قرار مي گيرد، اما مي توان با وضع برخي قوانين در فضاي سايبري، درست مثل فضاي واقعي تا حدي اين شرايط را کنترل کرد.
در صورت وقوع یک جنگ سایبری و تخریب شبکه های کنترل هوشمند تحت فضای وب و با فروپاشي شبکه هاي رايانه اي، ممکن است کارخانجات صنعتي و شيميايي نابود و ماهواره ها از کنترل خارج شوند. شبکه هاي مالي دچار نقصان می شوند. اين مساله، زنگ خطر را نزد بسياري از کارشناسان به صدا درآورده است.
بيشتر کارشناسان معتقدند نفوذ در يک شبکه ديجيتالي، کاري ساده است، به خصوص براي کساني که اراده، ابزار و زمان کافي براي آن را داشته باشند. حکومت ها اين مساله را به خوبي مي دانند، زيرا بسياري از آنها، حامي و تربیت کننده جاسوسان اینترنتی هستند. جاسوسان اغلب با نفوذ در يک سيستم رايانه اي اقدام به جمع آوري اطلاعات مي کنند. نفوذ در شبکه هاي ديجيتالي براي اخلال در آنها نيز از جمله دیگر اقداماتی است که ذیل جنگ سایبری امکان وقوع دارد.
این جمله نماینده آمریکا در اتحادیه جهانی مخابرات که "اینترنت حق نیست، بلکه سرویسی است که ما به دیگران می دهیم و هر وقت بخواهیم آن را قطع خواهیم کرد" و همچنین خبری تحت عنوان "کلید قطع اینترنت در دست رئیس جمهور آمریکا"، از موضوعاتی هستند که نشان از قدرت طلبی و به نوعی قدرت نمایی آمریکا و ادعای تسلط کامل بر فضای مجازی دنیا دارد. این موضوع اهمیت یافتن راهکارهایی برای کاهش وابستگی به پهنای باند ارائه شده از سوی شرکتهای آمریکایی را گوشزد می کند.
یکی از شیوه ها و ابزارهای جنگ سایبری، حمله هکرها به سایت های تاثیرگذار در یک کشور می باشد. حمله به سایت های تاثیرگذار و تعطیلی رسانه های اصلی و ایجاد مانع بر سر راه اطلاع رسانی سریع و به موقع و همچنین اخلال در شبکه های خدمات رسانی و نهادهای مالی از مهمترین جوانب حملات سایبری به شمار می رود.
جایگزین کردن سایتهای هک شده با سایتهای جعلی و درج مطالب خلاف و دروغ در این سایتها نیز از دیگر شگردهای حملات سایبری است که می تواند به عنوان یک تهدید مد نظر باشد.
"ریچارد کلارک"، کارمند سابق کاخ سفید و مسؤول ضد تروریسم و امنیت سایبری، در کتاب جدید خود یک فروپاشی فاجعه بار در 15 دقیقه را به تصویر کشیده است. باگ های کامپیوتری باعث به هم خوردن سیستم های ایمیل نظامی می شوند، پالایشگاه ها و خطوط انتقال نفت منفجر می شوند، سیستم های کنترل ترافیک هوایی دچار فروپاشی می شوند، قطارهای مترو از خط خارج شده و اطلاعات مالی مغشوش می‌شوند، شبکه برق در شرق آمریکا قطع و ماهواره ها از مدار چرخش خود خارج می شوند. با کمیاب شدن غذا و اتمام پول، جامعه به زودی از هم می پاشد. بدتر از همه، هویت مهاجمان ممکن است یک راز باقی بماند. شاید این گفته ها امروز غیر واقع به نظر برسد، اما حقیقتی است که با توجه به وابستگی شدید جوامع به اینترنت در آینده ای نزدیک امکان وقوع آن غیر ممکن نمی نماید.
اما جهان همان قدر که نيازمند کنترل تسليحات سايبري است، همان قدر نيز نيازمندبازدارندگي سايبري هست. آمريکا تا همين اواخر از امضاء پيمان هاي تسليحاتي در فضاي سايبري خودداري مي کرد، زيرا نگران بود اين پيمان ها عملا به مجموعه اي از قوانين سختگيرانه اينترنتي تبديل شوند و سلطه شرکت هاي اينترنتي آمريکايي را بر جهان نابود کنند. آمريکا همچنين نگران حذف آزادي شبکه اي است که در واقع زيربناي چنين فناوري‌هايي است. برخي نيز معتقدند آمريکا نگران است که با امضاء اين توافق ها عملا تلاش کارشناسان براي حفظ برتري جاسوسي و جنگ افزاري سايبري اين کشور با شکست مواجه شود.
اینترنت از طریق چند تکه کردن داده ها و ارسال آنها از مسیرهای مختلف می تواند جلوی از دست رفتن بخش های بزرگی از شبکه را بگیرد. با این وجود، قسمت‌هایی از زیرساخت دیجیتال جهانی خیلی شکننده تر است. بیش از نُه دهم ترافیک اینترنت از طریق کابل های فیبر نوری زیر دریا عبور می کند، و این کابل‌ها در چند نقطه از جمله اطراف نیویورک، دریای سرخ یا تنگه لوزون در فیلیپین، به طرز خطرناکی با همدیگر مجتمع می شوند.
ترافیک اینترنت تنها با 13خوشه که بالقوه آسیب پذیر هستند، هدایت می شود. خطرهای دیگری هم در راه هستند. مناطقی از آفریقا که تحت کنترل ضعیف حکومت ها قرار دارند، در حال وصل شدن به کابل های فیبر نوری هستند که این کار احتمالاً مأمن جدیدی برای مجرمان سایبری به وجود خواهد آورد، این در حالی است که گسترش اینترنت‌ِ همراه نیز ابزار حمله جدیدی را به ارمغان خواهد آورد.
در ابتدا اینترنت با هدف ایجاد دسترسی آسان به اطلاعات و اطمینان نوع بشر طراحی شد، نه امنیت. با این حال، با متصل کردن دنیا به یکدیگر، هیچ مرز مشخص و امنی باقی نمانده است و این از جمله استثنائات جنگ سایبری به شمار می رود. در فضای سایبری گذرنامه لازم نیست در حالیکه پلیس ها مرزهای ملی را محدود می کنند، مجرمان در فضای مجازی آزادانه حضور دارند. دیگر دولت های متخاصم آن سوی اقیانوس نیستند، بلکه درست در پشت دیوارها و مرزهای شیشه ای قرار دارند. افراد شرور می توانند هویت و مکان خود را پنهان کنند، خود را فردی دیگر جا بزنند و با دغلکاری مسیر خود را به ساختمان هایی که ثروت دیجیتال عصر الکترونیک؛ یعنی پول، اطلاعات شخصی و دارایی های فکری، در آنها نگه داری می شود باز کنند.
يک پاسخ به تهديدات پيچيده تحت عنوان حملات سایبری، تشکيل ارتش سايبري است. برخي کشورها مدعي داشتن ارتش هاي سايبري بزرگ در جهان هستند. روسيه و کره شمالي اعلام کرده اند که سرگرم تلاش براي تشکيل اين ارتش هستند. آمريکا نيز ستاد جديدي با عنوان فرماندهي سايبري ايجاد کرده که گفته مي شود هدف از آن دفاع از شبکه هاي رايانه اي در برابر اين نوع از تهديدات دشمنان است. ناتو نيز سرگرم رايزني براي گسترش توان دفاعي خود در برابر حملات سايبري است. خوشبختانه کشورمان طی چند سال اخیر با سازماندهی نیروهای سایبری خود اکنون به اعتراف کشورهای غربی صاحب یکی از 5 نیروی برتر سایبری در جهان می باشد که نقطه امید و قوتی برای کشورمان در رویارویی های سایبری به شمار می رود.