گرداب- دکمه ها را با هیجان فشار می دهد. تمام هوش و حواسش را در صفحه ال سی دی جمع کرده. با آدم های کارتونی حرف می زند. گاهی آهی از سر تأسف می کشد و گاهی فریادی از سر پیروزی... از صبح تا شب کارش همین است، پلی استیشن حتی جای پدر و مادر را هم برایش گرفته است. بالاخره این مادر است که با زور او را از جلوی صفحه ال سی دی کنار می کشد. پسرک ناراحت از مادر، کنار می نشیند و دقایقی بعد خواب او را می برد.
قدیم ترها، تعطيلات تابستان برای بچه ها بدون هيچ كار، درس و فعاليتي آغاز می شد. بچهها، صبح تا غروب بازي ميكردند و سرگرم بودند. پسرها دوچرخه سواری، کارت بازی، فوتبال و... را انتخاب می کردند و دخترها هم بازی محبوب شان خاله بازی بود. آن روزها بيشتر خانهها حياط داشت و بچهها بيشتر ساعتهاي روز را در حياط ميماندند يا با بچههاي همسايه بازي ميكردند، ولي امروز متاسفانه امكان بازي در حياط، توپ بازي، ليلي و بازيهايي اينچنينی نيست.
حالا اگر والدین تابستان بچه ها را پر از کلاس های آموزشی نکنند و یا برنامه ای برای سفر نداشته باشند، بیش تر بچه ها ترجیح می دهند در خانه و پای تلویزیون یا کامیپوتر بنشینند تا این که با دوستان شان بازی ها جمعی داشته باشند.
شاید شما که فرزندان تان روزی چند ساعت از وقت خود را صرف بازی های رایانه ای می کند، قبول نداشته باشید که او به نوعی به این بازی ها اعتیاد پیدا کرده است، اما مرور این نکات و بعد مقایسه تأثیرات آن روی فرزندتان به شما این اطمینان را خواهد داد که رفتارهای خشن و بعضا تیک های عصبی دختر یا پسرتان حاصل این نوع بازی هاست.
بچه ها پرخاشگر می شوندچون خشونت و استفاده از اسلحههای گوناگون و یا هیجان بیش از حد جزء مهمی از این بازی هاست، بچه ها بعد از چند ساعت بازی در روز از این بازی ها تأثیر گرفته و در برخورد با دیگران نیز با پرخاشگری برخورد می کنند. مهمترین مشخصه بازیهای رایانهای حالت جنگی اکثر آن هاست و اینکه فرد باید برای رسیدن به مرحله بعدی با نیروهای به اصطلاح دشمن بجنگد.
"خشونت" مهمترین محرکهای است که در طراحی جدیدترین و جذابترین بازیهای رایانهای به حد افراط از آن استفاده میشود.وقتی کودکان به انجام بازیهای رایانهای مشغول میشوند گذشت زمان را به هیچ وجه احساس نمیکنند و وقتی به خود میآیند که ساعتهای زیادی از وقتشان صرف این بازیها شده است. تحقیقات نشان میدهد کودکانی که دائما از بازی رایانهای استفاده میکنند درونگرا میشوند و در جامعه، منزوی و در برقراری ارتباط اجتماعی با دیگران ناتوان اند.
اعتیاد به بازیهای رایانهای و افت تحصیلی اگرچه تصور بسیاری از خانواده ها این است که بازی با پلی استیشن و یا رایانه در طول سه ماه تعطیلی و زمان استراحت بچه ها صورت می گیرد اما تأثیرات سوء این بازی ها باعث افت تحصیلی آن ها میشود، چراکه بسیاری از بچه ها حتی در دوران تحصیل نیز دست از بازی های رایانه ای برنمی دارند. شاید بتوان گفت هر چیزی که ذهن دانش آموزان را درگیر و از مسیر آموزش منحرف کند، یکی از عوامل افت تحصیلی است. با خصوصیتهایی که برای بازیهای رایانهای نام بردیم بدون شک آنها از عوامل مؤثر در افت تحصیلی محسوب میشوند. چرا که وقت زیادی از دانش آموز را اشغال میکنند و فکر و ذهن او را درگیر مسائل غیرآموزشی میکنند. والدین و معلمان باید برنامه ریزی درستی در جهت استفاده کودکان و نوجوانان از بازیهای رایانهای در امر آموزش داشته باشند. از نتایج تحقیقاتی که در این زمینه صورت گرفته این گونه به دست آمده:
دانش آموزانی که در هفته بیش از ۶ ساعت از بازیهای رایانهای استفاده میکردند نمرهٔ خلاقیت کمتری نسبت به دانش آموزانی که کمتر از ۶ ساعت در هفته از بازیهای مذکور استفاده میکردند، داشتند.یکی از خطرناکترین اثرات منفی بازیهای رایانهای "اعتیاد" به این بازی هاست که بیش از هر چیز کودکان و خصوصاً نوجوانان را تهدید میکند. این تهدید آن قدر جدی است که گاه منجر به مرگ میشود.
آسیب های جسمی همراه با بازی های رایانه ایجدای از آسیب های روحی که این بازی ها بر روی کودکان و نوجوانان می گذارد، صدمات جسمانی نیز نتیجه بازی بیش از حد با رایانه است.
مشکلات بینایی: چون کودکان در هنگام بازی مدام به صفحه کامپیوتر خود خیره میشوند چشمان شان از نظر بینایی دچار عوارض میشود. به اعتقاد پزشکان، کودکانی که به مدت طولانی از رایانه استفاده میکنند در معرض خطر نزدیک بینی قرار میگیرند. بنابراین نباید فاصله صفحه نمایشگر و چشم کودک، از ۲۸–۱۸ اینچ کمتر باشد. همچنین صفحه نمایشگر رایانه بهتر است کوچک باشد. نور صفحه نمایشگر کم باشد. چشمها باید مسلط به صفحه رایانه باشد. روشنایی اتاق به نحوی تنظیم شود که زنندگی نور صفحه رایانه به حداقل برسد. همچنین باید برای صفحه نمایشگر از پوشش استفاده کنید.
مشکلات اسکلتی: مشکلات نواحی مچ، گردن و پشت، بچه هایی را که به مدت طولانی از کامپیوتر استفاده میکنند، تهدید میکند، زیرا فرد در یک وضعیت ثابت ساعتها مینشیند و در نتیجه ستون فقرات و استخوان بندی او دچار مشکل میشود. همچنین احساس سوزش و سفت شدن گردن، کتفها و مچ دست از دیگر عوارض کار نسبتا ثابت و طولانی مدت با رایانه است. چاقی از دیگر عوارض جسمانی که به دنبال استفاده بیش از حد از رایانه و برنامههای آن به وجود میآید، چاق شدن کودکان و نوجوانان به علت کم تحرکی در مقابل این دستگاه است.
مخربترین بازیهای تصویریمخربترین بازیهای تصویری، بازیهایی هستند که تصاویر آنها به طور مکرر بر صفحه ظاهر میشوند و کودک باید به تمام تصاویری که از برابر چشم وی میگذرند، شلیک کند، لذا توصیه میشود از این گونه بازیها کمتر در دسترس کودک قرار گیرد. در این بازیها خشونت بسیار شدید، نمایش خونریزی، کشتار، بدلحنی و... به نمایش درمیآید. این نوع بازیها در اروپا و آمریکا برای کاربران کمتر از ۱۸ سال ممنوع اعلام شده اما متأسفانه در کشور ما کاربران کودک نیز از این بازیها استفاده میکنند.
سلول های مغزی را گول نزنید فرزندان باید بدانند که از رایانه هم مانند دیگر وسایل زندگی متعادل استفاده کنند. پس والدین باید در ساعات معینی اجازه انجام بازیهای رایانهای را به فرزندانشان بدهند. شاید برای دفعات اول آنان کمی مقاومت نشان دهند، اما به مرور زمان به نظم استفاده از رایانه عادت میکنند. اختصاص زمان بیش تر برای بچه ها می تواند آن ها را از بازی های رایانه ای دور کند. همکلام شدن با بچه ها، نظرخواهی در انجام کارهای روزانه و کمک گرفتن از آن ها در فعالیت های روزمره، میزان صمیمت آن ها با خانواده را تقویت کرده و زمینه استفاده از چنین بازیهایی کمتر فراهم میشود. به عقیده روانشناسان، بهترین راه حل، خارج کردن رایانه از اتاق فرزندان است. تنبل شدن ذهن کودکان و نوجوانان در این بازیها به دلیل این که کودک یا نوجوان با ساختنیها و برنامههای دیگران به بازی میپردازد و کمتر قدرت دخل و تصرف در آنها را پیدا میکند، اعتماد به نفس او در برابر ساختنیها و پیشرفت دیگران متزلزل میشود.
تصور بیشتر خانوادهها این است که در بازیهای رایانهای فرد مداخله فکری مداوم دارد، اما این مداخله فکری نیست، بلکه این بازیها سلولهای مغزی را گول میزنند و از نظر حرکتی نیز فقط چند انگشت را حرکت میدهند.تأثیرات مثبت بازی های رایانه ای بر بچه ها اگر بازی های رایانه ای با نظارت دقیق والدین صورت گیرد، نه تنها تأثیرات مخرب بر روی بچه ها نخواهد گذاشت که به توانایی های بچه ها نیز اضافه خواهد کرد. غیر از بازی های خشن و پر زد و خورد رایانه ای، هستند بازی هایی که قدرت خلاقیت و استعداد بچه ها را تقویت کرده و در رشد آن ها تأثیر مثبت خواهد گذاشت. یکی از آن ها این است که یادگیری را آسان و توجه کودکان را جلب میکند. همچنین کاربران برای اینکه نقشهای یک بازی را یاد بگیرند به مهارتهای گوناگونی نیاز دارند که شاخصترین آنها مهارت حل مسئله است. این نوع بازی ها باعث افزایش دقت دیداری و تفکر خلاق میشود. با استفاده از برنامههای بسیار متنوعی که در بازار وجود دارند به کودکان امکان میدهد تا نقاشیها یا داستانهایی را خلق کنند. فرزندتان در بازی با رنگ ها در رایانه ها بدون کثیف کردن لباسها و اطراف میتواند به راحتی نقاشی بکشد و رنگها را عوض کند. همچنین نوعی از بازی های رایانه ای مفاهیم و مبانی ریاضیات را با کمک شکلهای مختلف و ساده آموزش میدهد. به عقیده پزشکان بازیهای سودمند باعث میشوند که کودکان کمتر به مسکن نیاز داشته باشند. بازیهای رایانهای بچهها را وارد دنیایی میکند که کنترلش در دست آنهاست و به همین دلیل آنها از این بازی لذت میبرند. با استفاده صحیح از رایانه به راحتی می توان اوقات فراغت فرزندان تان را در کنار تفریح و سرگرمی های جمعی، پر کرد.
پایگاه خبریتحلیلی ندای انقلاب