وقتی بازی‌ها جاسوس می‌شوند

تاریخ انتشار : ۰۸ تير ۱۳۹۱

بازي‌هاي رايانه‌اي يكي از محصولات تكنولوژيك تمدن جديد انساني است كه در كشور ما نيز جايگاه ويژه‌اي را به دست آورده است.

گرداب- دومين نمايشگاه و جشنواره بازي هاي رايانه اي در حالي از ششم تير در مصلاي امام خميني رحمت الله علیه برگزار مي شود كه اين عرصه همچنان با چالش هاي فراواني مواجه است.

بازي هاي رايانه اي يكي از محصولات تكنولوژيك تمدن جديد انساني است كه در كشور ما نيز جايگاه ويژه اي را به دست آورده. از سه دهه پيش، اين وسايل در قالب هاي مختلفي چون آتاري، ميكرو، سه گا، پلي استيشن، ايكس باكس و... وارد ايران شده و بخش اعظم كودكان و نوجوانان و حتي گاه بزرگسالان را نيز مجذوب خود ساختند.

اما اين پديده نيز مانند ساير محصولات تكنولوژيك در كنار زيبايي ها و جذابيت هاي خاص خود، عواقبي منفي را نيز در پي دارد. اين پيامدها را در حوزه هاي گوناگوني مي توان شناسايي كرد. از حوزه پزشكي و جسماني گرفته كه نتايجي چون كم تحركي و بدفرم شدن اسكلت كودكان را در پي دارد، تا مسائل رواني كه حداقل عواقبي مانند انزوا و خشونت را به بار مي آورد.

اما تأثير بازي هاي رايانه اي وارداتي از اين حد نيز فراتر است و به طوري كه بسياري از بازي هايي كه از طرق غير قانوني وارد كشورمان مي شوند به شكلي آشكار اهدافي سياسي را دنبال مي كنند. اين بازي ها موضوع هاي گسترده اي را از قبيل آموزش سبك زندگي غربي، ترويج فساد اخلاقي و حتي آموزش شورش هاي خياباني و تخريب اموال عمومي را در دستور كار خود قرار داده اند. اين طيف از بازي هاي رايانه اي در كشورهاي غربي توليد مي شوند و در حجم انبوهي، از راه هاي قاچاق و زيرزميني وارد كشورهاي در حال توسعه و به خصوص ايران مي شوند. بر اساس آمارهاي اعلام شده از سوي مراكز پژوهشي، ساليانه بيش از ۲۵ ميليون بازي خارجي غيرقانوني در دسترس مردم ايران قرار مي گيرد.

اين در حالي است كه به تازگي نيز يك بازي جديد توليد شده كه پيش بيني مي شود در آينده اي نزديك در كشورمان نيز منتشر شود. "كينكت" نام يك گيم جديد است كه از سوی شركت "مايكروسافت" توليد شده است. مهم ترين ويژگي اين بازي اين است كه مي تواند حركات بدن كاربر را در صحنه بازي نمايش دهد؛ يعني كاربر به جاي اينكه حركات را از طريق دسته ابزار انجام دهد، خودش همان نقش را بازي مي كند. اين اتفاق گرچه از نظر تكنولوژيك يك حركت رو به جلو محسوب مي شود، اما داراي عواقب فرهنگي خاصي هم هست. به دليل برخورداري از يك دوربين قدرتمند، اين دستگاه توانايي ضبط تصاوير را دارد. در دوراني كه از دوربين تلفن همراه، دوربين لپ تاپ و ميكروفن لپ تاپ گرفته تا مكالمات تلفني، ايميل ها و... به ابزاري براي جاسوسي تبديل شده اند و به وسیله آژانس امنيت ملي آمريكا (NSA) كنترل مي شوند و اين موضوع صرفاً به افراد سياستمدار و يا افراد خاص جامعه آمريكا اختصاص ندارد و براي افراد همه جوامع در سراسر دنيا در نظر گرفته شده تا رفتار و مكالمات همه انسان ها را در همه جا پوشش مي دهد، كينكت پر زرق و برق مايكروسافت آمده تا كمكي باشد براي رسالت سازماني و مأموريت NSA كه كنترل روابط و اطلاعات افراد در سراسر دنيا باشد.

پس از مصوبه ۵۸۴ شوراي عالي انقلاب فرهنگي، در سال ۱۳۸۶ بنيادي تحت عنوان "بنياد ملي بازي هاي رايانه اي" در ذيل معاونت سينمايي وزارت ارشاد شكل گرفت كه از يك طرف وظيفه حمايت از صنعت بازي هاي بومي را بر عهده دارد و از طرف ديگر موظف به مقابله با بازي هاي مخرب خارجي است.

اين در حالي است كه تعداد بازي هاي رايانه اي ايراني موجود در بازار بسيار كمتر از تعداد بازي هاي غير بومي است. هر چند تلاش شركت هاي توليدكننده داخلي با وجود تمامي مشكلات، اعم از مالي و تبليغاتي قابل توجه است و طي سال هاي اخير بازي هاي اخلاق‌گرا و بومي خوبي ساخته شده است، اما شناخت نياز كاربر و بازار از مهم ترين عواملي است كه مي تواند حتي با وجود تعداد اندك بازي هاي رايانه اي ايراني در بازار تا حدودي نگاه مخاطبان را به سمت بازي هاي رايانه اي داخلي جلب كند و باعث كاهش فروش بازي هاي خارجي شود. برگزاري جشنواره در اين زمينه نيز يكي ديگر از فعاليت هاي بنياد بوده است كه با اهداف ترويج مباني فرهنگي و هويت اسلامي در بازي هاي رايانه اي، شناخت و حمايت از ظرفيت ها و استعدادهاي موجود كشور، ايجاد فضاي رقابت علمي، فني، فرهنگي، هنري ميان فعالان اين صنعت و ايجاد زمينه براي رشد خلاقيت جوانان برگزار مي شود.

در اين ميان موضوع مهم ديگر، ورود بازي هاي رايانه اي خارجي به صورت قاچاق است كه به نظر مي رسد هنوز در اين زمينه اقدام قابل توجهي صورت نگرفته است. كنترل بازي هاي خارجي و توليد بازي هاي ايراني احتياج به زيرساخت هايي دارد كه بدون توجه به اين زيرساخت ها امكان موفقيت كامل وجود نخواهد داشت. عدم رعايت حق كپي رايت، قاچاق كالا، عدم دانش فني كافي براي توليد اين بازي ها و از همه مهم تر فرهنگ سازي در كودكان و نوجوانان و خانواده ها براي استفاده درست از اين بازي ها مواردي هستند كه سرمايه گذاري هاي وسيع مي طلبند. همان طور كه در اين سال ها كشورهاي بزرگ، سرمايه گذاري هاي كلاني در اين زمينه داشته اند، زيرا بر اين نكته واقفند كه جنگ امروز و فرداي جهان، جنگ فرهنگي است، نه جنگ اقتصادي و نظامي.

امید صدرایی/ منبع: ندای انقلاب