روان‌شناسی اینترنت (1)

تاریخ انتشار : ۲۹ خرداد ۱۳۹۲

بسیاری از پژوهش‌گران حوزه روان‌شناسی اینترنت، گفته‌اند ارتباط افراد از طریق اینترنت به شیوه های مختلف، در مقایسه با انواع روزمره ارتباط که با حضور جسمانی افراد همراه است، حالتی تقلیل یافته دارد.

به گزارش گرداب، نقش رسانه‌های گروهی و اهمیت آن‌ها در شکل‌دهی و تغییر رفتار مخاطبان در همه مقاطع سنی از کودکی و نوجوانی تا سنین بالاتر بر کسی پوشیده نیست.

اجتماعی کردن نوجوانان و جوانان یعنی ارائه کردن ارزش‌ها، مقررات، آداب، رسوم و ضوابط جامعه به آنان و ترغیب آنان به هم‌نوایی و سازگار شدن با خواسته‌ها و برآوردن انتظارات اجتماعی مربوط به نقش خود نیز حداقل در دوره‌های اخیر بر عهده رسانه‌های گروهی است.

امروزه و در عصر حاضر آگاهی از پی آمدهای اینترنت و در کنار آن، در نظر گرفتن راهبردهای مناسب برای استفاده درست و پیش‌گیری یا کاهش پی آمدهای احتمالی منفی آن، اهمیتی اساسی دارد.  

در جامعه امروز ما، گرایش به اینترنت و استفاده از آن چنان رایج شده است که بیشتر خانواده‌ها، رایانه شخصی دارند و اعضای خانواده، بخش زیادی از وقت خود را در استفاده از اینترنت سپری می‌کنند، اینترنت در میان همه گروه‌های اجتماعی اعم از زن و مرد، پیر و جوان، بی سواد و باسواد از جذابیت خاصی برخوردار است.

گسترش اینترنت، مانند هر نوآوری دیگری به ایجاد دگرگونی‌هایی در جنبه‌های مختلف زندگی انجامیده و استفاده از آن، امری اجتناب ناپذیر شده است؛ به گونه‌ای که بدون آن زندگی برای کسانی که بدان خو گرفته اند، دشوار می‌نماید.

اینترنت حیطه‌های نوینی پدید آورده است که بر پایه مرزهای جغرافیایی بنیان گذارده نشده‌اند و بدین سان اجتماعاتی از دلبستگی‌ها و خواسته‌ها آفریده می‌شود که چارچوب‌های مرسوم را پشت سر می‌گذارد.

در اینترنت نوعی فردیت است که حکومت می کند، اینترنت فضای غیر متمرکزی است که نافی هویتی همگون و یکپارچه است، اینترنت، محیطی است که در آن کاربران می‌توانند اثرگذار و اثرپذیر باشند، مشروط به این که آگاهی و پندار اندکی از چگونگی و علت دگرگونی‌هایی که اینترنت، ممکن است در برداشت‌ها و رفتار آن‌ها پدید آورد، در ذهن داشته باشند.

روان شناسی اینترنت، به فرایندهای ارتباطی، رفتار و حالت‌های روانی افراد در هنگام استفاده از اینترنت می‌پردازد، ارزیابی ویژگی‌های رفتاری و روانی، یکی از عوامل تأثیرگذار در پیدایش روان‌شناسی اینترنت بوده است؛ با توجه به کاربردهای فراوان اینترنت که با هدف انتقال اطلاعات قصد دارد باورهای مشخصی را درباره کالاها یا خدمات مرتبط با آن در جامعه رواج دهد، بررسی این پیام‌ها از نظر مضمون، محتوا و فرم ارایه، اهمیت فرایندهای ارتباطی، رفتار و حالت‌های روانی افراد در هنگام استفاده از اینترنت و...همگی در مباحث روان شناسی اینترنت مورد بررسی قرار می‌گیرد.

همچنین این بررسی‌ها در درون پژوهش‌های گسترده‌تری قرار می‌گیرد که از آن به "روان شناسی رسانه‌های گروهی" یاد می‌شود.

بسیاری از پژوهش‌گران حوزه روان‌شناسی اینترنت، گفته‌اند ارتباط افراد از طریق اینترنت به شیوه های مختلف، در مقایسه با انواع روزمره ارتباط که با حضور جسمانی افراد همراه است، حالتی تقلیل یافته دارد.

برای مثال، هیوبرت دریفوس در کتاب "در باب اینترنت" می‌نویسد درک ما از واقعیت، اشیا، افراد و توانایی ما در برقراری ارتباط مؤثر با آن‌ها به شیوه‌ای است که بدن ما به گونه‌ای بی سر و صدا در پس زمینه عمل می‌کند.

 توانایی بدن ما در دست یابی به اشیا، فراهم آورنده درک ما از واقعیت است، اینکه چرا روان‌شناسان به این گونه بحث‌ها می‌پردازند، روشن است؛ زیرا معمولاً گمان می کنیم بسیاری از پیوندهای شخصی ما، با تماس چهره به چهره و مستقیم امکان پذیر باشد.

در اینترنت بسیار آسان است که افراد را با خلق شخصیت‌های کاملاً تخیلی و هویت‌های گمنام فریب داد؛ کاری که امکان آن در واقعیت، بسیار مشکل‌تر است، بنابراین، روابط اینترنتی در مقایسه با روابط واقعی و همراه با حضور جسمانی، روابطی ضعیف و در عین حال، پیچیده است.

ادامه دارد...