گروه امنیت سایبری گرداب- مطلب حاضر در ادامه گزارش ماجرای کلیک دزدی و کلافگی چند ساله کاربران است، در گزارش حاضر به بررسی این پدیده و راهکاری های مقابله با آن پرداخته سپس در موارد قانونی مرتبط با این پدیده را مورد بحث قرار می دهیم.
اما بد نیست بدانید سرقت کلیک اساسا چیست و تبلیغات پاپ آپی چه کمکی به رواج این پدیده نامشروع در حال رشد می کند.
تبلیغات آنلاین و پاپ آپ ها
تبلیغات آنلاین شیوه جدید کسب و کارها برای استفاده از رسانه های برخط جهت معرفی محصولات و خدمات به مصرف کنندگان است. در این شیوه تبلیغاتی از اینترنت به عنوان ر سانه انتقال دهنده محتوای تبلیغاتی استفاده می شود. اگرچه تبلیغات اینترنتی به رشد اقتصادی و کسب و کار کمک می رساند اما شیوع این نوع تبلیغات و استفاده نادرست، بدون در نظر داشتن تمهیدات قانونی و مقررات لازم، موجب هرج و مرج در فضای اینترنت شده و کاربران آن را مورد تهدید قرار می دهد.
سرقت کلیک کاربران یکی از تهدیدات مهمی است که طی سال های اخیر در فضای مجازی ایران رواج پیدا کرده است. به طوری که کاربران این فضا را در ایران دچار کلافگی کرده است. این تهدید سامانه های تبلیغات اینترنتی را مورد سوء استفاده قرار داده است.
دو عامل مهم در تبلیغات اینترنتی وجود نقش بازی می کنند:
1)آگهی دهنده 2) منتشرکننده آگهی
در سرقت کلیک یا click fraud، فرد منتشر کننده آگهی با جذب ترافیک کابران اینترنت موجب خالی شدن جیب آگهی دهنده می شود. سرقت کلیک بیشتر در شیوه کسب و کار اینترنتی پرداخت به ازای کلیک یا Pay-per-click مشاهده میشود. در این روش تبلیغات به ازای کلیک بر روی هر تبلیغ توسط کاربر مبلغی به انتشار دهنده آگهی از سوی آگهی دهنده پرداخت می گردد. بدیهی است با بالا رفتن تعداد کلیک های کاربران موجب دریافت پول بیشتر از آگهی دهنده میگردد.
بسیار پیش آمده که در حال مشاهده یک وب سایت در اینترنت باشید و با کلیک بر روی لینک دلخواه خود به جای مشاهده محتوای مورد نظر خود، پنجره جدیدی در نمایشگرتان باز شده و با صفحه تبلیغ هدایت میشوید. این صفحات تبلیغاتی در دو حالت به نمایش در می آیند. اگر این صفحه تبلیغاتی در جلوی صفحه اصلی مرورگرتان به نمایش در آیند به آن Pop-up و در صورتی که در پشت صفحه اصلی باز شوند به آن Pop-under می گویند.
در سرقت کلیک باز شدن پنجره پاپ آپ در صفحه نمایش به طور ناخواسته و بدون اطلاع کاربر صورت می پذیرد و در برخی موارد حتی کاربر به دریافت نرم افزار یا اجرای کد مخرب می شود.
اگر در حین باز شدن پنجره پاپ به نوار وضعیت نگاه کنید معمولا به یک شناسه که در لینک باز شده بر می خوردید، این مشخصه منحصر بنفرد سایت منتشرکننده آگهی است. در چنین حالتی شما بدون اینکه قصد مشاهده تبلیغ یا خرید کالای پیشنهاد شده در تبلیغ را داشته باشید به کسب درآمد منتشرکننده آگهی کمک کرده اید.
مسئله اساسی در اینجا این است که اگرچه ماهیت کسب و کار و تبلیغات در اینترنت امری عادی است و موجب رونق فضای اینترنت می شود اما باید توجه داشت که این عمل در صورتی که بدون رضایت مشتری یا مصرف کننده انجام نگیرد، موجب دلزدگی مشتری و حتی از بین رفتن کسب و کار مذکور شود.
کارشناسان شرکت تجارت الکترونیک Wharton می گویندتبلیغات پاپ آپ در جهان منفور هستند. اما در مجموع آنها را میتوان به عنوان یک مزاحم تصور کرد. اما پاپ آپ ها در واقع نوعی از روش¬های تبلیغاتی اند که اگر به یک مشتری در زمان اشتباه و در راه غلط ارائه شده باشند، می توانند باعث از دست رفتن وی شوند اما اگر یک مشتری آنها را در زمان مناسب ببیند، آنها می توانند اطلاعات مفیدی را ارائه داده و یا حداقل سرگرم کننده و غیر تهاجمی باشند.
صاحبان سایت ها و وب سایت ها
متاسفانه در حال حاضر هیچ تحقیق یا بررسی موثری به منظور شناسایی میزان کارایی تبلیغات pop-up صورت نگرفته است. و تنها چیزی که مشهود است، رواج این نوع تبلیغات است، که اغلب باعث مزاحمت برای کاربران اینترنتی هستند. در عصری که مردم همواره درحال مشاهده تبلیغات در صفحات روزنامه ها و تلوزیون هستند، اینترنت جایی است که آنها تمایل دارند از شر تبلیغات مزاحم در امان باشند. اما دارندگان وب سایت های اینترنتی و رویکرد تجاری آن ها تا کنون در برابر توقف کامل این تبلیغات مقاومت نشان داده است. اما دراین میان برخی وب سایت ها نیز مانند Google آیین نامه مشتری پسند تری برای تبلیغات اینترنتی خود در نظر گرفته اند. به طور مثال گوگل هرگونه اعمال فشار یا محرک های تشویق کننده که باعث مشاهده بدون رغبت تبلیغ توسط کاربر رایانه شود ممنوع است.
با این حال این نوع تبلیغات بیش از آنکه برای کاربران دارای مزیت باشند، اسباب مزاحمت و برهم زدن حریم شخصی کاربران اینترنت را در پی دارند. پاپ آپ ها برای کاربران معایب اساسی را به دنبال دارند:
• کند شدن زمان بارگذاری و اغتشاش در مشاهده صفحات وب
• اتلاف منابع سیستم(پهنای باند، پردازنده، حافظه و غیره)
• مسائل مرتبط به حریم شخصی کاربر در پی ردگیری شدن و پروفایل برداری سیستم منتشر کننده آگهی
• هدر رفتن انرژی و زمان کاربر در نتیجه پنجره های مزاحم
• افزایش خطر آلوده شدن به بدافزار
مسدود ساختن pop-up
به طور کلی روشهای رایج جلوگیری از پاپ آپ عبارتند از روشهای مبتنی بر مرورگر و نرم افزارهای مسدودگر.
استفاده از برنامه مسدودگر پاپ آپ تعبیه شده در مرورگر: بسیاری از مرورگرهای نوین امروزی تبلیغاتی پاپ آپ را به صورت خودکار مسدود می¬کنند. در حال حاضر اینترنت اکسپلورر از امکان فیلترینک محتوای پاپ آپ پشتیبانی می کنند.
فیلترینگ محتوا در فایرفاکس، کروم، سافاری و اوپرا ودیگر مرورگرها از طریق افزونه¬هایی نظیر AdBlock، Adblock pop-up و Ublock قابل اعمال است. در مرورگر Maxthon افرونه Adblock plus به طور پیش فرض قرار داده شده است.
برای مسدود کردن پاپ آپ ها در مرورگر فایرفاکس، در فایرفاکس به بخش تنظیمات رفته و در بخش Content گزینه Block pop-up windows را بزنید.
مسدود کردن پاپ آپ به کمک افزونه adblock plus
روش دیگر مسدود کردن پنجره های پاپ آپ استفاده از افزونه adblock plus است. برای نصب این افزونه به آدرس https://adblockplus.org رفته و آن را نصب کنید.
برنامه‌های دیگر
برخی نرم افزارهای کاربردی امکان فیلترینگ تبلیغات اینترنتی در قالب ویژگی اصلی یا امکان اضافی خود قرار داده اند. این ابزارهای از راه حل سنتی شخصی سازی پراکسی HTTP (پراکسی وب) به منظور فیلتر کردن محتوای مورد نظر استفاده می کنند. این برنامه ها با استفاده از ذخیره و پنهان کردن محتوای مورد نظر عمل می کنند. این شیوه نه تنها از نمایش تبلیغات جلوگیری می کند بلکه می‌تواند محتواهای ناخواسته دیگر همچون پورنوگرافی را مسدود سازد. نرم افزارهای پراکسی رایج که دارای این قابلیت شامل Netnany، Privoxy، Squid می باشند.
بزرگترین مزیت این شیوه اختیار عمل در پیاده سازی محدودیت¬ها و کنترل متمرکز است. با این وجود این شیوه معایبی چون دشواری در فیلترینگ ترافیک سایت‌های SSL و محتوای تولید شده توسط کدهای جاوا اسکریپت را دارد.
ملاحضات قانونی پیرامون مقابله با pop-up ها
در حال حاضر هیچ قانون حاکمیتی مستقیمی به منظور مقابله با pop-up تدوین نشده است. اغلب روشهای مقابله با این پدیده مزاحم در سطح فناوری بوده و در حوزه حقوقی قوانینی مانند چیزی که برای انتشار هرز نامه وجود دارد تمهیداتی اندیشیده نشده است.
بررسی قوانین موجود در دو کشور انگلیس و امریکا نشان دهنده نتایج زیر است:
آمریکا: در ایالات متحده هیچ قانون مشخص یا نهاد قانونگذاری استفاده از pop-up را جرم اعلام کرده و تنها در صورت نقض هر یک قوانین زیر امکان پیگیری وجود دارد.
• قانون حق تکثیر رسانه دیجیتال - Digital Millennium Copyright (DMCA) Act
• قانون ضد سرقت الکترونیکی - No Electronic Theft (NET) Act
• توافقنامه تجارت ضد جعل - Anti-Counterfeiting Trade Agreement (ACTA)
• قوانین دادگاهی در خصوص جستجوی مرزی - Court rulings regarding border searches
• قوانین دولت فدرال در خصوص دسترسی به شبکه¬ها - State and federal laws regarding access to networks
• قوانین مصادیق جرم - Tools of a crime laws
• قانون تعقیب پنهانی و مزاحمت سایبری - Cyberstalking and Cyberbullying laws
• قوانین شرط بندی اینترنتی - Internet gambling laws
• قوانین پورنوگرافی کودکان - Child pornography laws
• قانون اولویت دهی منابع و سازماندهی به مالکیت معنوی - Prioritizing Resources and Organization for Intellectual Property Act (Pro IP Act)
انگلیس: در این کشور نیز دارای یک قانون واحد به منظور فعالیت تیلیغاتی در اینترنت نیست بلکه مجوعه قوانینی وجود دارند که می¬توانند بر این حوزه اثرگذار باشند. اغلب این قانون¬ها در واقع از تعمیم قانون حفاظت از داده ها در کسب و کار بر گرفته شده اند.
• دستورالعمل تبلیغات بریتانیا - British Code of Advertising
• دستورالعمل ارتقا فروش و بازاریابی مستقیم یا کد CAP- Sales Promotion and Direct Marketing
• قانون حفاظت از مصرف کننده - Consumer Protection Act
• ترتیب علامت گذاری قیمت - Price Marking Order
• قانون حفاظت از داده - Data Protection Act
• مقررات حمایت از مصرف کننده در فروش راه دور - Consumer Protection (Distance Selling) Regulations
مقررات قانونی و نهادهای زیربط در ایران برای مقابله با تبلیغات پاپ آپ و کلیک دزد
متاسفانه تا کنون در خصوص حقوق مرتبط با مقررات تبلیغات پاپ آپی و سرقت کلیک، قانون مشخصی تدوبن نشده است. اما بنا به گفته چند وقت پیش دبیر کارگروه مصادیق مجرمانه قرار است بزودی مصوبه ای در این مورد به اجرا درآید و به زودی با سرقت کلیک و سایت های مزاحم برخورد قضایی صورت بپذیرد.
ما نیز به همراه بسیاری از کاربران خسته از مشاهده تبلیغات در فضای مجازی، منتظر اقدام هرچه سریع تر این مصوبه هستیم.