فضای مجازی یکی از اصلی‌ترین ابزارهای جنگ نرم و ناتوی فرهنگی است که اینجانب از آن به عنوان داعش فرهنگی یاد می‌کنم.
به گزارش گرداب مجید ابهری، متخصص علوم رفتاری و آسیب‌شناس اجتماعی، در گفت‌وگو با جهان نیوز، فضای مجازی، آسیب‌ها و عوارض آن در جامعه را از دیدگاه‌های مختلف مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار داد.
وی با بیان اینکه قبل از ورود هر یک از انواع فناوری‌ها به جامعه، لازم است بسترهای فکری و آموزشی مورد نیاز برای آن فراهم شود، تاکید کرد: در غیر این صورت کاربردهای غیرمنطقی و نادرست باعث بروز عوارض و ناهنجاری‌های مختلف بخصوص در طیف نوجوانان و جوانان می‌شود.
این جامعه شناس با تشبیه گروه های مختلف فضای مجازی به ویروس فرهنگی، افزود: بعد از ورود شبکه‌های اجتماعی از قبیل فیس‌بوک و توییتر و فعالیت‌های آنها در سال‌های اخیر، حدود 6 سال است که گروه‌های مختلف مجازی همانند یک ویروس فرهنگی وارد جامعه ما شده‌اند؛ بدون آن که بسترهای فرهنگی برای ورود آنها به جامعه و گسترش آنها ایجاد شود.
ابهری بر همین اساس ادامه داد: وقتی یک نوجوان و جوان در سنین بلوغ بدون نقشه راه و چراغ عقلی، وارد این گروه‌ها می‌شود، سر از جاهایی در می‌آورد که به صلاح خود او، خانواده و جامعه نخواهد بود.
وی اضافه کرد: بنابراین و با توجه به این موارد، می‌توان آسیب‌ها و ناهنجاری‌های فضای مجازی به ویژه برای گروه‌های سنی نوجوانان و جوانان را در دسته‌هایی طبقه بندی کرد.
اتلاف وقت و حضور بدون کنترل در شبکه‌های اجتماعی
این آسیب شناس مسایل اجتماعی از اتلاف وقت و حضور بدون کنترل به عنوان نخستین آسیب و ناهنجاری فضای مجازی به ویژه برای گروه‌های سنی نوجوانان و جوانان یاد کرد و گفت: حدود 40 درصد از نوجوانان و جوانان ایرانی بیش از 4 ساعت در روز در این نرم‌افزارها حضور دارند که نتیجه آن افت تحصیلی و تلف کردن وقت مثبت و مفید آنها است که نتایج این‌گونه حرکات در نمرات آزمون‌های دانش‌آموزان و دانشجویان مشخص می‌شود.
ابهری ورود به گروه‌های ناشناخته با اسامی فریبنده را از دیگر آسیب‌ها و ناهنجاری‌های فضای مجازی برشمرد و عنوان کرد: جوانان در شبکه‌های اجتماعی فریب گروه‌هایی با اسامی فریبنده مانند «آموزش بلوغ»، «دوستی‌های مجاز» و «با خواننده‌ها و چهره‌های معروف آشنا شویم» و امثال آن را خورده و به آن وارد می‌شوند اما به محض ورود به چنین فضاهایی، با موارد غیراخلاقی، عکس‌ها و فیلم‌های پورنو مواجه شده و به نوعی دچار تحریکات جنسی می‌شوند که برای تخلیه آن ممکن است دست به هر اقدامی بزنند.
تقلب در هویت!
وی با بیان اینکه 60 تا 80 درصد از جوانان ما به قصد دوست‌یابی وارد چنین فضاهایی می‌شوند، اظهار کرد: بزرگترین آسیب در این گونه سامانه‌ها تقلب در هویت است. چه بسا دختری خود را به جای پسر معرفی می‌کند و پسری خود را به جای دختر و این ارتباط ادامه پیدا کند. بعد از مدتی این احتمال وجود دارد که علاقه غیابی ایجاد شده و آسیب‌های مربوط به خود را تولید کند.
این جامعه شناس با اشاره به بازی‌ها و قمارهای آنلاین یا بر خط نیز بیان کرد: متاسفانه بعضی از این سامانه‌ها با ایجاد فضای قمار و برد و باخت آنلاین باعث اعتیاد نوجوانان و جوانان به این گونه مسایل شده و همچنین دانلود بازی‌های هیجان‌انگیز موجب ورود هیجان‌های روحی و عصبی و زیان‌های جبران‌ناپذیری بر سیستم عصبی، مغز و روح فرزندان ما می‌شود.
القای شبهه‌ها و ذهنیت‌های منحرف به جوانان
ابهری در خصوص گروه‌ها و حلقه‌های عرفان‌های کاذب نیز تصریح کرد: این گروه‌ها با دعوت‌های کاذب و دروغین و پیام‌های نادرست، آدرس‌های گوناگون فریبنده به جوانان داده و آنها را از مسیر اصلی باورهای دینی و مذهبی خود منحرف می‌کند.
وی ادامه داد: در مواردی، بعضی از این سامانه‌ها با طرح سوالات عجیب و غریب که خارج از ظرفیت فکری و علمی جوانان است، شبهه‌ها و ذهنیت‌های منحرف را به آنها القا کرده و باعث می‌شوند که جوانان نسبت به مسایل دینی و اخلاقی بدبین شوند.
این آسیب‌شناس اجتماعی با اشاره به بعضی از این سوالات که توسط این سامانه‌ها برای جوانان مطرح می‌شود، عنوان کرد: سوالاتی نظیر عمر امام زمان (عج) یا واقعه عاشورا و امثال این موارد برای جوانان و نوجوانان ما مطرح می‌شود که آنها بدون تردید باید برای دریافت پاسخ آنها به کارشناسان متخصص دینی مراجعه کنند چرا که قطعا برای تمام این سوالات پاسخ‌های منطقی و عقل‌پذیر وجود دارد.
بدبین‌سازی جوانان نسبت به حاکمیت قانونی جامعه
وی بدبین‌سازی جوانان نسبت به حاکمیت قانونی جامعه را از دیگر معضلات و آسیب‌های فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی برای افراد بخصوص جوانان و نوجوانان برشمرد و بیان کرد: این شبکه‌ها با ایجاد شایعات و سراب‌های دروغین در مورد بعضی از کشورها باعث می‌شوند جوانان و نوجوانان که غافل از مسایل واقعی و پشت پرده هستند، به حاکمیت قانونی کشور خود بدبین شده و حتی در نافرمانی‌های مدنی نیز شرکت کنند.
ابهری با تاکید بر اینکه توانایی بسیج این گونه سامانه‌ها نباید دست کم گرفته شود، تصریح کرد: متاسفانه تا به امروز آموزش‌های مناسبی در این زمینه توسط نهادهای مسئول پیش‌بینی نشده است که این موضوع باید مورد توجه جدی قرار گیرد.
فضای مجازی یا داعش فرهنگی؟
این جامعه شناس از تلاش‌های پلیس فتا در این زمینه قدردانی کرد و گفت: حضور این پلیس متخصص و متعهد باعث شده است که جلوی بسیاری از انحرافات و گروه‌های منحرف گرفته شود. اما باید خاطرنشان کرد که حضور این پلیس به تنهایی کافی نیست بلکه خانواده‌ها، نهادهای متولی و رسانه‌ها نیز باید به کمک پلیس فتا آمده و نیروهای این پلیس را در رسیدن به اهداف منطقی که برای جامعه مفید و کارساز است، یاری کنند.
این آسیب‌شناس اجتماعی یادآوری شد: دل هیچ کشور و ملتی به حال ما نمی‌سوزد و عرضه بازی‌ها و ایجاد گروه‌های فکری و دوستی توسط آنها صرفا با هدف و انگیزه ایجاد انحراف در میان جوانان ما است. چرا که فضای مجازی یکی از اصلی‌ترین ابزارهای جنگ نرم و ناتوی فرهنگی است که اینجانب از آن به عنوان داعش فرهنگی یاد می‌کنم.