وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات با انتشار گزارشی از عملکرد یک ساله خود، بستر سازی برای تحقق دولت هوشمند، شتاب بخشی به روند اجرای شبکه ملّی اطلاعات و هوشمند سازی و ارتقا خدمات پستی را از جمله اقدامات این وزارتخانه برشمرد.
به گزارش گرداب، چکیده‌ای از گزارش عملکرد یکساله وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات منتشر شده است که شامل بخش‌هایی با عناوین «عملکرد در راستای وعده‌های انتخاباتی ریاست محترم جمهور»، «اقدام راهبردی وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات تا مرداد ماه» و «عناوین مهمترین اقدامات راهبردی در راستای ده کلان» در نخستین سال فعالیت دولت سیزدهم است.
عملکرد در راستای وعده‌های انتخاباتی ریاست محترم جمهور
شکل‌گیری دولت الکترونیک و استقرار دولت هوشمند: به منظور تحقق دولت یکپارچه هوشمند، در لایحه بودجه ۱۴۰۱ به پیشنهاد این وزارتخانه، ترتیباتی برای اجرای این مساله پیشنهاد شد که با مساعدت مجلس تبدیل به قانون شد. بر اساس «بند و تبصره هفت قانون بودجه»، کلیه دستگاههای اجرایی و نهادهای عمومی مکلف شده اند که تا پایان شهریور ۱۴۰۱ اقدام به راه اندازی پنجره واحد خدمات هوشمند خود کنند و حداقل سی درصد از خدمات پرکاربرد خود را به صورت کاملا غیر حضوری و برخط به مردم ارائه دهند.
بر اساس همین تبصره، وزارت ارتباطات مکلف شده است که تا پایان دی ماه ۱۴۰۱ با تجمیع پنجره‌های دستگاهی، اقدام به راه اندازی پنجره ملی خدمات دولت هوشمند نماید. خوشبختانه با تلاش و مجاهدت همکاران سازمان فناوری اطلاعات وزارت ارتباطات و نیز تعدادی از دستگاه‌هایی که پنجره خدمات خود را راه اندازی کرده اند، هم اکنون نسخه آزمایشی پنجره ملی خدمات دولت هوشمند در آدرس my.gov.ir راه اندازی شده است که مردم می‌توانند با یک بار احراز هویت به تمام خدمات ۲۰ دستگاه ملی که به این پنجره متصل شده اند دسترسی پیدا کنند. انشالله تا پایان شهریور ماه طبق قانون، کلیه دستگاه‌ها به این درگاه متصل خواهند شد.
بهبود کیفیت اینترنت: بر اساس آمار‌های مراجع جهانی از جمله سایت Speedtest، در ۹ ماه گذشته، سرعت اینترنت ثابت و همراه بهبود داشته است. میانه‌ی سرعت اینترنت همراه از ۲۱.۸ مگابیت بر ثانیه در شهریور ۱۴۰۰ با افزایش حدوداً ۲۲ درصدی به ۲۷ مگابیت بر ثانیه در تیر ماه ۱۴۰۱ رسیده است. همچنین میانه‌ی سرعت اینترنت ثابت از ۹.۲۸ مگابیت بر ثانیه در شهریور ماه ۱۴۰۰ به ۱۰.۲ در تیر ماه ۱۴۰۱ رسیده است که نشان دهنده افزایش حدوداً ده درصدی است.
این نتایج حاصل اقدامات متعددی است که گزارش آن آمده است. برخی از مهمترین این اقدامات عبارت است از:
- پروژه مهم «فیبرنوری منازل و کسب و کارها» شروع شده است و در چند شهر به بهره برداری رسیده است و در این شهر‌ها سرعت‌های نزدیک به هزار مگابیت بر ثانیه به مردم داده شده است. به مرور انشالله ظرف سه سال آینده ۲۰ میلیون پوشش فیبرنوری در کشور فراهم خواهد شد.
- در اختیار قرار دادن و عملیاتی کردن فرکانس جدید ۲۳۰۰ مگاهرتز در اپراتورهای تلفن همراه
- تنوع بخشیدن به مسیر‌های تامین اینترنت کشور به منظور کاهش قطعی‌ها
رونق اقتصاد فضای مجازی: یکی از وعده‌های ریاست محترم جمهور «رونق اقتصادی فضای مجازی» و یا به عبارتی «توسعه اقتصاد دیجیتال» بود. برای راهبری این موضوع و بهره‌گیری حداکثری از ظرفیتهای فناوری ارتباطات و اطلاعات و فضای مجازی در توسعه اقتصادی کشور، هیات دولت جمهوری اسلامی ایران در تاریخ ۸ دی ماه ۱۴۰۰ طی مصوبه شماره ۵۹۳۶۹/۱۲۳۳۱۳ با تشکیل «کارگروه ویژه اقتصاد دیجیتال» با مسئولیت وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات و عضویت ۸ نفر از اعضای دولت و با اختیارات اصل ۱۲۷ و ۱۳۸ قانون اساسی موافقت کرد. این کارگروه با ده کمیته تخصصی تاکنون ده‌ها جلسه اصلی و کمیته‌های تخصصی داشته است و مصوبات مهمی همچون هوشمند سازی فرآیند صدور مجوز برای کسب و کارها را داشته است. هدف گذاری این کارگروه برنامه ریزی برای دستیابی سهم ده درصدی اقتصاد دیجیتال از تولید ناخالص ملی تا پایان دولت سیزدهم است.
رایگان کردن اینترنت برای اقشار آسیب پذیر: بر اساس برنامه ریزی صورت گرفته یک بسته اینترنت ۵۰ گیگ برای یکسال برای سرپرست خانوار‌های سه دهک پایین درآمدی در نظر گرفته شده است. سامانه ثبت نام از افراد متقاضی در تیرماه راه اندازی شد و نزدیک به یک میلیون نفر سرپرست خانوار از مشمولین طرح ثبت نام شده اند که از اول مرداد ماه این بسته برایشان فعال شده است.
عناوین مهمترین اقدامات راهبردی در راستای ده کلان - اقدام بخش دوم تا مرداد 1401
شتاب بخشی به روند اجرای شبکه ملّی اطلاعات
تشکیل «شورای راهبری اجرای شبکه ملی اطلاعات» برای تحقق شبکه ملی اطلاعات: بر اساس مصوبه شورای عالی فضای مجازی با عنوان «طرح کلان و معماری شبکه ملی اطلاعات»، بیش از 200 پروژه ریز و درشت برای اجرای شبکه ملی اطلاعات استخراج شده و در حال انجام است که در قالب این شورا به صورت هفتگی وضعیت پیشرفت آنها رصد می شود. تا پایان تیرماه این شورا 35 جلسه داشته است.
اتصال پایدار و پرسرعت روستاهای بالای 20 خانوار کشور به شبکه ملّی اطلاعات: از ابتدای دولت سیزدهم تا پایان تیرماه مشکل ارتباطی بیش از 1800 روستا حل شده است که سندهای بالادستی آن مربوط به مصوبات شورای عالی فضای مجازی و قانون برنامه ششم توسعه می‌شود.
بهبود سرعت اینترنت ثابت و همراه: سرعت اینترنت همراه از 21.8 در ابتدای دولت سیزدهم به 27.3 در پایان تیرماه افزایش یافته است. همچنین سرعت اینترنت ثابت از 9.28 در ابتدای دولت به 10.2 در پایان تیرماه 1401 رسیده است.
بهره برداری از فرکانس جدید 2300 برای توسعه ظرفیت شبکه تلفن همراه کشور: نتیجه این اقدام، افزایش سرعت اینترنت اپراتورهای همراه شده است که سندهای بالادستی آن مربوط به مصوبات شورای عالی فضای مجازی و شعارهای ریاست محترم جمهور می‌شود.
افزایش 100 درصدی ترانزیت اینترنت از خاک جمهوری اسلامی ایران: استفاده حداکثری از ظرفیت خدادادی کشور برای ترانزیت ترافیک اینترنت از خاک کشورمان یکی از طرح های مهم است که در گذشته مورد غفلت واقع شده بود. از ابتدای دولت تاکنون میزان ترافیک عبوری از کشور از 1.3 ترابیت بر ثانیه به 2.5 رسیده است که سند بالادستی آن مربوط به مصوبات شورای عالی فضای مجازی می‌شود.
افتتاح پروژه ملی و راهبردی سیگنال رسانی زمینی مبتنی بر فیبر نوری به ایستگاه های صدا و سیما در کل کشور: به منظور قطع وابستگی پخش سراسری سازمان صداوسیما از ماهواره این پروژه از سال 1392 آغاز شده بود که در بهمن ماه سال گذشته رسما افتتاح و بهره برداری از آن صورت گرفت که سند بالادستی آن مربوط به منویات مقام معظم رهبری می‌شود.
آغاز پروژه راهبردی افزایش 70 درصدی ظرفیت شبکه زیرساخت کشور: با اجرای این پروژه به اندازه ده سال گذشته به ظرفیت شبکه مادر ارتباطی کشور افزوده خواهد شد. برای اولین بار در کشور کل تجهیزات استفاده شده تولید شرکتهای دانش بنیان داخلی است که سند بالادستی آن مربوط به مصوبات شورای عالی فضای مجازی می‌شود.
عملیاتی سازی سامانه های ارائه دهنده خدمات نام دامنه شبکه ملی اطلاعات (DNS): یکی از پروژه های مهم استقلال شبکه ملی اطلاعات، این سامانه است که راه اندازی شده است و با زیر بار رفتن کل ترافیک کشور به بهره برداری کامل خواهد رسید که سند بالادستی آن مربوط به مصوبات شورای عالی فضای مجازی می‌شود.
شتاب بخشی به روند بومی سازی تجهیزات و سامانه های مورد نیاز شبکه ملی اطلاعات: یکی از برکات این حرکتی که آغاز شده است، تامین تجهیزات مورد نیاز کشور و امکان صادراتی شدن آنها است. در سفر اخیر به روسیه ، تعدادی از این محصولات مورد اقبال روسها قرار گرفت و منجر به عقد قراردادهایی شد.
توسعه نظارتهای مردمی بر شبکه ارتباطی کشور با راه اندازی سامانه «سلام»: با راه اندازی این سامانه، مردم می توانند در هر زمان و مکان مشکلات ارتباطی خود را برای سازمان تنظیم مقررات ارسال کنند.
افزایش ظرفیت مراکز تبادل ترافیک کشور (IXP) و افزایش ظرفیت مرکز تبادل ترافیک بین الملل: نتیجه این کار، تمرکز زدایی از عبور کل ترافیک کشور از تهران و محلی شدن ترافیک اینترنت در کشور و در نتیجه افزایش سرعت و کیفیت به خدمات داخلی خواهد بود.
دستیابی به توان طراحی، اجرا، نگهداری و تعمیر فیبرهای دریایی در کف دریاها و اقیانوس‌ها: هم اکنون برای اولین بار قطعی یکی از فیبرهای دریایی کشور توسط ظرفیتهای داخلی در حال انجام است.
تدوین مدل جدید اقتصادی برای شبکه ملی اطلاعات: با بررسی و آسیب شناسی مدل فعلی تعرفه گذاری، پیشنهاد جدیدی از سمت وزارتخانه آماده و به شورای عالی فضای مجازی ارائه شده است. در مدل پیشنهادی تولید کنندگان محتوا از ترافیک تولیدی کسب درآمد خواهند داشت.
حمایت از پیام رسان ها و شبکه های اجتماعی داخلی: تمام ظرفیتهای کشور در حوزه شبکه اجتماعی و پیام رسان شناسایی شده و در قالب یک بسته حمایتی، طیف متنوعی از حمایتها برای این پلتفرمها پیش بینی شده است. در یکی از این پلتفرمهای منتخب تعداد کاربر فعال در مدت ده ماه گذشته 50 درصد افزایش داشته است که سند بالادستی آن مربوط به مصوبات شورای عالی فضای مجازی می‌شود.
بستر سازی برای تحقق دولت هوشمند
تشکیل جلسات شورای اجرایی فناوری اطلاعات در جهت سیاستگذاری و برنامه ریزی اقدامات دولت: تشکیل دو جلسه شورای اجرایی فناوری اطلاعات کشور با حضور ریاست محترم جمهور و معاون اول محترم که سند بالادستی آن مربوط به اساسنامه شورای اجرایی فناوری اطلاعات مصوب هیات محترم وزیران می‌شود.
تهیه و تدوین و پیگیری تصویب قوانین، مقررات و ضوابط جهت تحقق دولت هوشمند: تصویب راه اندازی مراحل «تحقق دولت هوشمند » در قانون بودجه 1401 که سند بالادستی آن مربوط به بند و تبصره 7 قانون بودجه سال 1401 می‌شود.
راه اندازی پنجره واحد خدمات دولت هوشمند: نسخه آزمایشی سامانه پنجره واحد خدمات دولت هوشمند با اتصال به حدود 20 سامانه پنجره واحد دستگاه های اجرایی راه اندازی شد. طی همین مدت کوتاه ثبت درخواست مشمولین یارانه و نیز ثبت نام اینترنت اقشار آسیب پذیر از طریق این سامانه انجام شد که سند بالادستی آن مربوط به بند و تبصره 7 قانون بودجه سال 1401 می‌شود.
تشکیل جلسات کارگروه تعامل پذیری دولت الکترونیکی در جهت تسهیل تعاملات الکترونیکی بین دستگاه های اجرایی: تشکیل شش جلسه کمیته تعامل پذیری دولت الکترونیکی و تسهیل دسترسی دستگاههای مختلف اجرایی به سرویس های الکترونیکی مورد نیاز برای تحقق دولت هوشمند که سندهای بالادستی آن مربوط به بند ث ماده 67 قانون برنامه ششم توسعه و مصوبه جلسه 54 شورای عالی فضای مجازی می‌شود.
توسعه و تکمیل مرکز ملی تبادل اطلاعات و ارائه استعلامات جدید: انجام بیش از 2.5 میلیارد تراکنش در طی سال 1400 بر روی مرکز ملی تبادل اطلاعات کشور به عنوان یک رکورد جدید از تعامل الکترونیکی سازمانها با یکدیگر که سندهای بالادستی آن مربوط به بند ث ماده 67 قانون برنامه ششم توسعه و مصوبه جلسه 54 شورای عالی فضای مجازی می‌شود.
توسعه فناوری ها و محصولات جدید در پارک فناوری اطلاعات و ارتباطات: توسعه گلخانه هوشمند مبتنی بر اینترنت اشیا و توسعه فناوری و تولید تجهیزات ارتباطی نسل جدید
توسعه پوشش فیبرنوری منازل و کسب و کارها FTTX: تا پایان مرداد ماه قریب به دو میلیون خانوار در کشور تحت پوشش قرار خواهند گرفت. این عدد در ابتدای دولت سیزدهم کمتر از 500 هزار خانوار بوده است که سند بالادستی آن مربوط به مصوبات شورای عالی فضای مجازی می‌شود.
تهیه و تصویب بسته حمایتی برای توسعه ارتباطات ثابت: 1. اختصاص تمام سه درصد حق السهم دولت از اپراتورهای ارتباطات ثابت (FCP) از محل خدمات فیبرنوری برای توسعه شبکه فیبر نوری که سند بالادستی آن مربوط به مصوبه هیات وزیران می‌شود. 2.الزام دستگاه های دولتی و عمومی در به اشتراک گذاری منابع خود (دکل، کانال و ...) با اپراتورهای بخش خصوصی برای توسعه ارتباطات ثابت در قالب بند ح تبصره 7 قانون بودجه سال 1401 3.اختصاص یک سوم درآمد دولت در بخش مخابرات برای توسعه طرح FTTX. با مصوبه هیات وزیران هشت واحد درصد از 28 درصد درآمد دولت از اپراتورهای تلفن همراه با نظارت وزارت ارتباطات صرف توسعه ارتباطات ثابت مبتنی بر فیبر خواهد شد
فراخوان مشارکت اپراتورهای ارتباطی در توسعه فیبر نوری: پس از تدوین و تصویب بسته های حمایتی، سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی اقدام به انتشار فراخوانی نمود که در فاز اول 9 اپراتور برای راه اندازی 9 میلیون پورت فیبرنوری در سه سال آینده تفاهم نامه امضا کردند.
راه اندازی سامانه هوشمند کشف کلاهبرداری فیشینگ پیامکی: اقدامات انجام شده توسط این سامانه در این مدت، منتج به شناسایی و مسدودسازی بیش از 6470 دامنه جعلی و مسدود سازی حدود 21000 شماره تلفن و عدم ارسال بیش از 32 میلیون پیامک کلاهبرداری و کاهش پرونده‌های مربوط به کلاهبرداری در فضای مجازی شده است.
تشکیل جلسه شورای عالی فضایی: تشکیل 1 جلسه شورای عالی فضایی با حضور رییس جمهور و بعد از ده سال و پیگیری تشکیل جلسه آتی در ماههای آتی
تهیه نقشه راه و برنامه ده ساله توسعه صنعت فضایی کشور: پیش نویس برنامه ده ساله با کمک تمامی فعالان صنعت فضایی تهیه و در جلسه آتی شورای عالی فضایی بررسی و مصوب خواهد شد.
تزریق ماهواره در مدارات مختلف: تزریق موفق ماهواره نور 2 در مدار 500 کیلومتری زمین و دریافت موفقیت آمیز تصاویر با کیفیت آن
توسعه سامانه های ملی برای پایش مبتنی بر داده های فضایی و تحویل به نهادهای ذیربط: توسعه سه سامانه ملی برای پایش «آتش سوزی» ،« وضعیت گرد و غبار » و «وضعیت منابع آبی کشور » مبتنی بر داده های فضایی و تحویل به نهادهای ذیربط
توسعه فناوری های فضایی: دستیابی به فناوری پرتابهای چندگانه در راستای راه اندازی منظومه های ماهواره‌ای
- تشکیل کارگروه ویژه اقتصاد دیجیتال در دولت با اختیارات اصل 127 و 138 به ریاست وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات که تشکیل چهار جلسه کارگروه ویژه اقتصاد دیجیتال را در نتیجه به همراه داشت.
- تصویب ضوابط و دستورالعمل های لازم جهت توسعه اقتصاد دیجیتال که تصویب مصوبه هوشمند سازی فرآیند اخذ مجوزهای کسب و کار را در نتیجه به همراه داشت.
- توسعه پرتابگرها برای پرتاب ماهواره های بومی که انجام یک پرتاب تحقیقاتی و یک پرتاب عملیاتی موفقیت آمیز را در نتیجه به همراه داشت.
- آغاز عملیات اجرایی ساخت بزرگترین پایگاه فضایی کشور که جانمایی، طراحی و فاز اول پروژه شروع و فاز نخست تا پایان سال به بهره برداری می رسد را در نتیجه به همراه داشت.
- آماده سازی و تکمیل ماهواره های جدید که آماده سازی پنج ماهواره جدید برای پرتاب در سال 1401 را در نتیجه به همراه داشت.
هوشمند سازی و ارتقا خدمات پستی و پست بانک
استفاده از ظرفیت شرکت های دانش بنیان در هوشمند سازی پست و ارتقا خدمات پستی: برگزاری نمایشگاه «ایده بازار پستی» با حضور بیش از 40 شرکت نوآفرین و دانش بنیان در خرداد 1401 و سفارش تولید موتور برقی ویژه موزعین پست به شرکتهای دانش بنیان داخلی و آزمون موفقیت آمیز آن در خرداد 1401
پرداخت تسهیلات در راستای اشتغال زایی و توسعه کسب و کارهای مبتنی بر فناوری اطلاعات: پرداخت قریب به 14 هزار میلیارد ریال تسهیلات در راستای اشتغال زایی و توسعه کسب و کارهای مبتنی بر فناوری اطلاعات
حضور فعال در اجلاسیه ها و نشست های بین المللی: 1.حضور فعال در نشست وزرای ارتباطات هشت کشور اسلامی در حال توسعه D8 در ترکیه 2.حضور فعال در اجلاس جهانی جامعه اطلاعاتی WSIS و بیان مواضع جمهوری اسلامی ایران در موضوع مدیریت فضای مجازی 3.حضور فعال در نهادهای تصمیم گیر اتحادیه بین المللی ارتباطات همچون WTDC و آر.آر.بی 3.شرکت در اجلاس کمیته استفاده صلح آمیز از فضای ماورای جو سازمان ملل 4. شرکت منتقدانه و کنشگرانه در شانزدهمین نشست حکمرانی اینترنت IGF لهستان 5.مشارکت فعال در روندهای تدوین چارچوب های امنیت سایبری ذیل سازمان ملل متحد 6.اعلام نامزدی جمهوری اسلامی ایران برای انتخابات شورای حکام اتحادیه بین المللی ارتباطات ITU در دوره 2022 تا 2026 7.دیدار و مذاکره با دبیر کل اتحادیه بین المللی ارتباطات ITU در ژنو سوییس
دیدار و مذاکرات دو جانبه با مقامات بین المللی و مقامات ارشد ICT کشورهای خارجی: 1.دیدار و مذاکره با دبیر کل اتحادیه بین المللی ارتباطات ITU در ژنو سوییس 2.دیدار و رایزنی با وزرا و مقامات ارشد ICT مربوط به 15 کشور مهم جهان در حاشیه اجلاس جهانی جامعه اطلاعاتی 3.دیدار و مذاکره با دبیر کل اتحادیه جهانی پست UPU در برن سوییس 4.دیدار و مذاکره با وزیر ارتباطات روسیه و عقد تفاهم نامه در راستای توسعه صادرات و همکاری های مشترک
- استفاده از ظرفیت فناوری برای تفکیک هوشمند مرسولات پستی که راه اندازی بزرگترین مرکز هوشمند تفکیک مرسولات پستی در تهران را در نتیجه به همراه داشت.
- راه اندازی درگاه خدمات شبکه دولت(سیماد) برای ارتباط مردم با شبکه دولت از طریق دفاتر پستی
- افتتاح شعب جدید پست بانک در روستاها که افتتاح 83 شعبه جدید پست بانک در روستاها را در نتیجه به همراه داشت.
- تجهیز باجه های روستایی پست بانک به خودپرداز که تجهیز 112 باجه روستایی پست بانک به خودپرداز را در نتیجه به همراه داشت.
- ارائه تسهیلات به طرح های اشتغال زای روستایی که ارائه تسهیلات به طرح های اشتغال زای روستایی با اشتغالزایی 43 هزار نفر را در نتیجه به همراه داشت.
سالم سازی فضای مجازی
راه اندازی زیرساخت اینترنت ایمن برای کودکان و نوجوانان (family.ict.gov.ir): با انجام این کار کودکان و نوجوانان با انتخاب خانواده ها، در معرض محتواهای نامناسب در اینترنت قرار نمی گیرند.
سالم سازی خروجی موتورهای خارجی در کشور: با این اقدام نمایش محتواهای مستهجن و بسیار خشن از خروجی موتورهای جستجوی خارجی حذف شد و گام بلندی در راستای سالم سازی فضای مجازی برداشته شد.
افزایش ترانزیت ترافیک اینترنت از خاک کشور: استفاده حداکثری از ظرفیت خدادادی کشور برای ترانزیت ترافیک اینترنت از خاک کشورمان یکی از طرح های مهم است که در گذشته مورد غفلت واقع شده بود. از ابتدای دولت تاکنون میزان ترافیک عبوری از کشور از 1.3 ترابیت بر ثانیه به 2.5 رسیده است یعنی تقریبا دو برابر شده اشت که سند بالادستی آن مربوط به مصوبات شورای عالی فضای مجازی می‌شود.
