فروشگاه‌های برنامه‌های موبایل فروشگاه‌های دیجیتالی هستند که توسعه‌دهندگان نرم‌افزار را قادر می‌سازند برنامه‌های نرم‌افزاری را در بین کاربران دستگاه‌های تلفن همراه توزیع کنند.
به گزارش گرداب، انحصارطلبی از موضوعاتی است که وقتی به گوشمان می‌رسد به‌احتمالِ زیاد یاد فعالیت‌های اقتصادی و اشخاص غیرقانونی به‌خصوص در حوزۀ اقتصاد می‌افتیم. اما احتمالاً ما هرروزه در زندگیِ عادی با انواع انحصارها در حوزه‌های مختلف روبه‌رو می‌شویم، درحالی‌که از آنها آگاه نیستیم. انحصارها همیشه غیرقانونی نیستند؛ زمانی که یک سازمان یا یک تیم به‌طورِ کارآمد و خلاقانه خدمات خاص خود را بهتنهایی ارائه می‌دهد، انحصار رخ می‌دهد.
انحصار انواع متفاوتی دارد ازجمله: انحصار‌های طبیعی، انحصار‌های جغرافیایی، انحصار‌های فناوری، انحصار‌های دولتی. در این مجموعه‌نوشتار، به بررسی انحصار‌های فناوری می‌پردازیم. در این پرونده، به‌طورِ اختصاصی بر روی فروشگاه برنامه‌های موبایل متمرکز خواهیم شد.
غول‌های فناوری
بر اساس گزارش کنگرۀ آمریکا، چهار شرکت آمازون، اپل، فیس‌بوک و گوگل به‌عنوان غول‌های فناوری جهان از قدرت انحصاری خود سوءاستفاده می‌کنند. این گزارش خاطرنشان می‌کند که انحصار عجیبی، که آخرین بار در عصر سرمایه‌دار‌های راه‌آهن و نفت شاهد آن بوده‌ایم، دوباره به شکل جدیدی بروز و ظهور پیدا کرده و این سبب آسیب جدی و حذف میدان رقابت برای شرکت‌های کوچک و تازه‌وارد شده است.
بر اساس این گزارش، این شرکت‌ها از موقعیت‌های انحصاری و تسلط خود بر بازار جهانی سوءاستفاده کرده‌اند و قیمت‌ها، قوانینِ تجارت، جست‌وجو، تبلیغات، شبکه‌های اجتماعی و نشر را تعیین و غالباً آنها را به همه دیکته کرده‌اند. شکایت‌های متفاوتی علیه این شرکت‌ها به‌عنوان غول‌های فناوری در بازار دیجیتال مطرح شده که باعث انحصار بازار و مانع ورود سایر شرکت‌ها شده‌اند و به دنبال حق و امتیاز بیشتر نیز هستند.
در همین راستا، کنگره برای شکستن این انحصار، گسترش خلاقیت و نوآوری و باز‌شدن میدانِ رقابت برای شرکت‌های نوپا پیشنهاد تقسیم‌شدن این شرکت‌ها به چند شرکت کوچک‌تر (تغییر ساختار) را مطرح کرده است. هم‌چنین قوانین دیگری مانند ممنوعیت فعالیت در مشاغل مشابه با مشاغل قبلی یا جلوگیری از تلاش این شرکت‌ها (آمازون، اپل، فیس‌بوک و گوگل) برای خرید سایر شرکت‌ها مطرح شده است.
فروشگاه برنامه‌ی موبایل
فروشگاه‌های برنامه‌های موبایل فروشگاه‌های دیجیتالی هستند که توسعه‌دهندگان نرم‌افزار را قادر می‌سازند برنامه‌های نرم‌افزاری را در بین کاربران دستگاه‌های تلفن همراه توزیع کنند. کاربران می‌توانند با نصب این نرم‌افزار، به محتوای دیجیتالی یا خدمات دسترسی پیدا کنند، محتوا را به اشتراک بگذارند، بازی کنند یا معاملات کالا‌های فیزیکی را انجام دهند. برنامه‌ها برای اجرای سیستم‌عامل دستگاه به‌عنوان «برنامه‌های بومی» طراحی شده‌اند. این برنامه‌ها ممکن است به‌عنوان جزئی از سیستم‌عامل یا سازندۀ دستگاه روی دستگاه همراه نصب شوند، از فروشگاه برنامه دانلود شوند یا مستقیماً از وب با استفاده از مرورگر دانلود شوند - روندی که به‌عنوان دانلود جانبی نامیده می‌شود.
فروشگاه‌های برنامه شامل برنامه‌های رایگان و پولی هستند که از آنها درآمد کسب می‌کنند. این فروشگاه‌ها امکان نصب و حذف برنامه‌ها، جست‌وجوی برنامه، مرور و دیدن نظرات دیگران دربارۀ برنامه‌ها را برای کاربران فراهم می‌کنند. فروشگاه‌های بزرگ و برجستۀ برنامه هم‌چنین ابزار‌ها و خدماتی را برای حمایت از توسعه‌دهندگان ارائه می‌دهند تا برای فروشگاه آنان برنامه بسازند.
فروشگاه‌های برنامه هم‌چنین دارای قوانینی هستند که با استفاده از آنها انواع برنامه‌های مجاز در فروشگاه، رفتار برنامه‌نویسان، نحوۀ پرداخت برای دانلود برنامه‌ها، توزیع درآمد بین برنامه و فروشگاه برنامه و سایر جزئیات مربوط به رابطۀ اپراتور فروشگاه برنامه و توسعه‌دهندگان برنامه، که برنامه‌ها را از طریق فروشگاه توزیع می‌کنند، را کنترل می‌کنند.
فروشگاه‌های برنامه به کاربران احساس اعتماد و امنیت می‌دهند که برنامه‌هایی که از فروشگاه شان نصب می‌کنند، بررسی شده‌اند و به دستگاه تلفن همراه کاربر آسیب نمی‌رسانند، همان‌طور که در نظر گرفته شده است، کار می‌کنند و حریم خصوصی کاربر را نقض نمی‌کنند.
فروشگاه‌های برنامه هم‌چنین با اجازه‌دادن به توسعه‌دهندگان برای دسترسی به یک پایگاه مصرف‌کنندۀ فوق‌العاده زیاد، هزینه‌های جذب مشتری را برای توسعه‌دهندگان برنامه کاهش می‌دهند. با کاهش هزینه‌های برنامه‌نویسان، فروشگاه‌های برنامه به مقرون‌به‌صرفه‌تر بودن برنامه‌های نرم‌افزاری برای مصرف‌کنندگان کمک می‌کنند.
بزرگ‌ترین فروشگاه‌های موبایل در جهان
سیستم‌عامل تلفن همراه در دستگاه تعیین می‌کند که کاربر به کدام فروشگاه دسترسی داشته باشد و کدام فروشگاه‌های برنامه ممکن است از قبل روی دستگاه‌هایی که سیستم‌عامل را اجرا می‌کنند، نصب شوند و آیا امکان نصب فروشگاه دیگری (اضافی) هست و اگر هست، چگونه انجام می‌شود.
طبق گزارش‌ها، هر دو شرکت اپل و گوگل قدرت را در بازار سیستم‌عامل تلفن در دست دارند. iOS و اندروید با بیش از ۹۹ درصد دستگاه‌های تلفن همراه در ایالات متحده و در سراسر جهان قابل‌اجرا هستند. گوگل پلی استور فروشگاه برنامۀ اصلی است که در همۀ دستگاه‌های اندروید نصب شده و اپل اپ استور تنها فروشگاه برنامه در دستگاه‌های iOS است. اپ استور و پلی استور با هم رقابت نمی‌کنند. کاربران اندروید نمی‌توانند به اپل اپ استور و کاربران iOS نمی‌توانند به گوگل پلی استور دسترسی داشته باشند، بنابراین تسلط بر پلی استور توسط اپ استور محدود نمی‌شود و بالعکس.
طبق گزارش استاتیستا، در سه‌ماهۀ اول سال ۲۰۲۰، تقریباً ۲.۵۶ میلیون برنامه در فروشگاه گوگل پلی و ۱.۸۴۷ میلیون برنامه در فروشگاه اپ استور موجود است. توسعه‌دهندگان برنامه که می‌خواهند به کل بازار کاربران تلفن‌های هوشمند در سطح جهان دسترسی پیدا کنند، باید یک برنامه در فروشگاه پلی استور و اپ استور داشته باشند.
گوگل به کاربران اجازه می‌دهد تا فروشگاه‌های برنامه‌های جایگزین را بین دو دستگاه منتقل کنند. این انتقال داده غالباً بین یک کامپیوتر و یک دستگاه، مثل گوشی‌های هوشمند، تبلت، دستگاه‌های قابلِ حمل پخش موسیقی رخ می‌دهد. به عبارت دیگر، انتقال فایل به موبایل از طریق USB، بلوتوث، وای‌فای یا کارت حافظه را سایدلود کردن می‌نامند.
سایدلود در برنامه‌های اندرویدی به نصب بستۀ اپلیکیشن با فرمت APK در دستگاه‌هایی با سیستم‌عامل اندروید گفته می‌شود. سایدلود یک برنامه تنها زمانی امکان‌پذیر است که کاربر اجازۀ دسترسی به «منابع ناشناس» را در تنظیمات امنیتی خود فعال کند که این سبب می‌شود کاربر حس عدم اطمینان پیدا کند و باز به سراغ پلی استور بیاید تا دانلود مطمئن‌تری داشته باشد.
اپل به کاربران اجازه نمی‌دهد برنامه‌ها را از روی دستگاه‌های iOS انتقال دهند، و تعداد کمی از مصرف‌کنندگان این هوش فنی را دارند که دستگاه‌های iOS را هک کنند تا بتوانند برنامه‌های مورد نیازشان را از طریق دیگر دستگاه‌ها دریافت کنند.
اما همیشه راهی برای فرار از محدودیت‌ها پیدا می‌شود. جیلبریک عملی است که به وسیلۀ آن می‌توان از سد محکم محدودیت‌های اپل گذشت و به ویژگی‌های بیشتری روی آیفون‌ها دست پیدا کرد. اصلی‌ترین محدودیتی که همۀ کاربران آیفون دارند استفادۀ اجباری از اپ استور است. همۀ کاربران بدون هیچ استثنایی موظف‌اند که برای نصب اپ‌ها رو آیفون از اپ استور استفاده کنند.
اما با جیلبریک کردن آیفون‌ها، این رویه کاملاً عوض می‌شود و دیگر نیازی به اپ استور برای نصب اپلیکیشن‌های مختلف نیست. تنها کافی است پس از یافتن اپلیکیشن موردنظر در اینترنت، آن را روی آیفون نصب کرد. با جیلبریک کردن آیفون، تا اندازۀ زیادی امنیت دستگاه به خطر می‌افتد. جیلبریک کردن آیفون در نوع خود خطرناک نیست؛ اما با بر‌هم‌زدن مقررات اپل، باعث می‌شود تا امنیت اطلاعات با خطر مواجه شود.
قدمت بازی موش و گربه میان اپل و جیلبریکر‌ها به سال ۲۰۰۷ و عرضۀ آیفون بازمی‌گردد و از آن زمان، روزی نیست که این دو جبهۀ مخالف بلایی بر سر یکدیگر نیاورند. جیلبریکر‌ها خواستار آزادیِ عملِ بیشتری روی آیفون‌ها هستند و در مقابلِ آنها اپلی ایستاده که چندان علاقه‌ای به این کار ندارد و می‌خواهد کنترل همه چیز را در دستان خود داشته باشد.
فروشگاه برنامۀ موبایل در ایران
سالها قبل، زمانی که گوگل پلی مورد تحریم و فیلترینگ قرار گرفت، یک سرویس ایرانی پدید آمد و کافه بازار نامیده شد؛ سرویسی که توانست محدودیت‌ها را دور بزند و به نوعی جای گوگل پلی را بگیرد. اما مدتی است بازار به بی‌راهه رفته و در حالی در این بازار جولان می‌دهد که بسیاری از محدودیت‌های گوگل پلی برداشته شده است.
کافه بازار هم‌اکنون بخش عمدۀ بازار اندروید ایران را با فاصلۀ زیاد از رقبایش در دست دارد. واقعیت این است که خود گوگل پلی به‌رغمِ آنکه در ایران مسدود نیست، به اندازۀ بازار محبوبیت ندارد. نکتۀ مثبت برای کافه بازار این است که با توجه به تحریم‌ها، دانلود خیلی از اپلیکیشن‌ها در گوگل پلی برای ایرانیان غیرممکن است. اما از طرف دیگر، سرعت قابلِ‌توجه در به‌روزرسانیِ اپلیکیشن‌ها و ارایۀ مدل‌های متنوع کسب درآمد، کافه بازار را به یک استارت‌آپ موفق تبدیل کرده است. با این حال، نگرانی از تبدیل‌شدن استارت‌آپ‌های شاخص ایرانی به بازیگرانی انحصاری، که قواعد خود را بر بازار اطرافشان تحمیل می‌کنند، کم نیست.
کافه بازار هم در برخی موقعیت‌ها از قدرت و محبوبیت خود سوءاستفاده کرده است. به‌عنوان مثال:
• بازی تخته‌باز (تخته‌نرد آنلاین) به درخواست توسعه‌دهنده (تیم آرمیک) در مایکت غیرِفعال شد. این بازی در ۲۱ اسفند ۹۸ در مایکت قرار گرفت و طی فقط ۲۴ روز توسط ۳۱ هزار کاربر مایکت نصب شد. نیازی نیست در صنعت بازی باشید تا متوجه ارزش جذب این تعداد کاربر در این زمان کوتاه شوید. دلیل این درخواست نامتعارف سازنده‌ی بازی، شرط کافه بازار برای پروموت کردن این بازی در صفحۀ اول خود بود. بر اساس قاعده‌ای که به‌صورت شفاهی توسط کافه بازار به توسعه‌دهندگان ایرانی اعلام و رعایت آن اجبار می‌شود، اگر بازی‌ای بخواهد در صفحۀ اول کافه بازار قرار بگیرد، باید حداقل شش ماه در استور اندروید ایرانی دیگری (بخوانید مایکت) منتشر نشود. این شرط مستقل از کیفیت بازی، علاقۀ کاربران، یا آمار فروش بازی است.
• هفتۀ گذشته مدیر یک شرکت آموزش آنلاین اعلام کرد که اپلیکیشن خود را از کافه بازار حذف می‌کند. اپلیکیشنی که به‌گفتۀ او مدت‌ها بود از طرف این مارکت ایرانی اجازه به‌روزشدن نداشت. دلیل اقدام کافه بازار نپذیرفتن شرایط مالی تقسیم درآمد با دارندگان اپلیکیشن عنوان شده است. مدلی که بر اساس آن صاحبان اپلیکیشن‌ها باید سیستم پرداخت درون‌برنامه‌ای کافه بازار را برای فروش خود مورد استفاده قرار دهند که در واقع به معنیِ دادن ۳۰ درصد از درآمد خود به این بازار اندروید ایرانی است.
البته این اولین بار نیست که کافه بازار دست به چنین اقداماتی می‌زند. توسعه‌دهندگان برنامه‌ها و بازی‌های زیادی، دلیل قرار ندادن برنامه‌هایشان را در مایکت تهدید کافه بازار عنوان می‌کنند. درحالی‌که تحقیقات نشان داده است که با انتشار در استور‌های مختلف، درآمد افزایش پیدا می‌کند.
به نظر می‌رسد که امکانات کافه بازار برای کاربران و توسعه‌دهندگان آن‌قدر جذاب نیست که با انتشار هم‌زمان یک برنامه یا بازی در کافه بازار و مایکت، برندۀ ماجرا از قبل مشخص باشد.
اینگونه انحصار طلبیِ کافه بازار، در شرایطی که بیش از ۷۰ درصد بازار اندروید کشور را در اختیار دارد، به فضای رقابتی این بازار پرسود لطمه می‌زند.
درآمد فروشگاه‌های برنامه‌ها
فروشگاه‌های برنامۀ موبایل کمیسیون فروش برنامه‌های پولی را از طریق فروشگاه برنامه دریافت می‌کنند. اپل و گوگل همراه با سایر فروشگاه‌های برنامه‌های تلفن همراه در دستگاه‌های اندرویدی، هنگام نصب برنامه، ۳۰ درصد حق کمیسیون می‌گیرند.
اپل با معرفی اپ استور در سال ۲۰۰۹ کارمزد ۳۰ درصدی خود را در برنامه‌های پولی پایه‌گذاری کرد. اپل و گوگل هر دو سازوکاری را برای جمع‌آوریِ پرداخت از کاربران برای خرید در برنامه‌ها ایجاد کرده‌اند - این معاملات را خرید‌های درون‌برنامه می‌نامند (IAP). اپل و گوگل هر دو از توسعه‌دهندگان ۳۰ درصد نرخ کمیسیون استاندارد برای IAP دریافت می‌کنند.
برای خدمات اشتراک، مانند برنامه‌های خبری یا رسانه‌های جریانی، کمیسیون برای سال دوم و پس از آن ۱۵ درصد است. سیستم‌های IAP با اجازه‌دادن به مصرف‌کنندگان برای انجام معاملات در برنامه‌های خود، و فقط با واردکردن جزئیات پرداخت، امکان انجام تراکنش کاربران دستگاه‌های همراه را با آسودگی خاطر فراهم می‌کنند و با محدودکردن به‌اشتراک‌گذاریِ اطلاعاتِ حساس مالی، از حریم خصوصی کاربر محافظت می‌کنند.
بااین‌حال، توسعه‌دهندگان خاطرنشان کرده‌اند که عدم رقابت در قیمت‌گذاری توسط فروشگاه‌های برنامه، به‌ویژه با توجه به مقیاسی که اپ استور و پلی استور از زمان معرفی نرخ کمیسیون استاندارد برای برنامه‌های پولی و خرید‌های درون برنامه‌ای به‌دست آورده‌اند، نشان‌دهندۀ عدم رقابت در بازار توزیع نرم‌افزار در هر دو اکوسیستم iOS و اندروید است. توسعه‌دهندگان هم‌چنین گفته‌اند که کمیسیون ۳۰ درصدی که توسط فروشگاه‌های برنامه دریافت می‌شود، آنها را به سمت افزایش قیمت برای مصرف‌کنندگان و کاهش نوآوری توسط توسعه‌دهندگان نرم‌افزار سوق داده است.
انحصار اپ استور و پلی استور
برای ارائۀ فروشگاه جدید اپلیکیشن موبایل، که برای مصرف‌کنندگان جذاب باشد، فروشگاه برنامه باید دارای تعداد قابل توجهی از مشتریان داخلی باشد تا توسعه‌دهندگان را برای ساخت برنامه برای فروشگاه جذب کند و برای جلب مشتری باید از برنامه‌های محبوب برخوردار باشد.
اپل و گوگل هم‌چنین برنامه‌هایی را توسعه و توزیع می‌کنند که مستقیماً در فروشگاه برنامه‌هایشان با توسعه‌دهندگان شخص ثالث رقابت می‌کنند. این واقعیت که اپ استور و پلی استور کانال‌های توزیع غالب هستند و می‌توانند بر روی سیستم‌عامل خود اعمال قدرت کنند، سبب می‌شود تا تواناییِ تحریف رقابت، ایجاد تبعیض و موانع بالاتر برای توسعه‌دهندگان شخص ثالث را به دست بیاورند که آسیب جدی به رقابت وارد می‌کند و اجازۀ ورود فروشگاه جدید را نمی‌دهد.
به دلیل کنترلی که اپل و گوگل بر توزیع نرم‌افزار بر روی اکوسیستم‌های موبایل خود اعمال می‌کنند، بعید است که یک فروشگاه برنامۀ رقابتی جدید بتواند موفقیت اپراتور‌های این برنامه‌های موجود و برجسته را به چالش بکشد.
فروشگاه‌های برنامه مزایای مختلفی را از جمله ارائۀ رابط و تجربۀ ثابت برای کاربران در سیستم‌عامل تلفن همراه، بستر امن برنامه‌ها، سیستم‌های ذخیره‌سازی برای میزبانی برنامه‌ها و مدیریت دانلود‌ها و به‌روزرسانی و سیستم‌های مدیریت صورت‌حساب و پرداخت به توسعه‌دهندگان ارائه می‌دهند. اپل و گوگل هم‌چنین ابزار‌های توسعۀ نرم‌افزار را برای ایجاد، آزمایش و انتشار برنامه‌ها (پشتیبانی فنی و ابزار‌های تجزیه‌وتحلیل و آموزش‌ها) در اختیار توسعه‌دهندگان قرار می‌دهند. این ویژگی‌ها کار را برای ورود یک فروشگاه جدید سخت و دشوار می‌کند. فروشگاه جدید برای جذب مخاطب، باید بتواند تمامی این امکانات و خدمات را ارائه دهد و علاوه بر این خلاقیت و نوآوری هم داشته باشد.
همان‌طور که در پروندۀ سیستم‌عامل تلفن همراه بحث شد، دو شرکت اپل و گوگل قدرت‌های با ثبات و بدون رقیب در بازار سیستم‌عامل تلفن همراه هستند. هزینۀ تعویض در بازار سیستم‌عامل تلفن همراه زیاد است و ورود به بازار موانع زیادی دارد. به دلیل تسلط در بازار سیستم‌عامل تلفن همراه، اپل و گوگل، که دارای سیستم‌عامل‌های تلفن همراه خود هستند، این قدرت را دارند که شرایط و میزان رقابت برای توزیع نرم‌افزار را تعیین کنند.
همانند سیستم‌عامل‌های تلفن همراه، تأثیر شبکه سبب می‌شود که هرچه مصرف‌کنندگان بیشتری نرم‌افزار را از فروشگاه برنامه نصب می‌کنند، توسعه‌دهندگان بیشتری برنامه‌هایی را برای فروشگاه ایجاد می‌کنند، و این باعث افزایش ارزش فروشگاه برای کاربران خواهد شد و مصرف‌کنندگان بیشتری را به خود جذب می‌کند. در نتیجه، جذب کاربران و توسعه‌دهندگان برنامه برای رقبای کوچک‌تر دشوار خواهد شد.
اپل و گوگل هم‌چنین شرایط و ضوابطی را تعیین می‌کنند که به‌منظور توزیع نرم‌افزار در اپ استور و پلی استور، سازندگان برنامه باید با آن موافقت کنند. در نتیجه، توسعه‌دهندگان برنامه و ناظران صنعت اذعان می‌کنند که اپل و گوگل بازار توزیع برنامه را در دستگاه‌های تلفن همراه کنترل می‌کنند.
سازمان رقابت و بازار‌های انگلستان مشاهده کرد که «تقریباً همۀ دانلود‌های برنامه‌های تلفن همراه از طریق اپل استور، در دستگاه‌های iOS، یا گوگل پلی، در دستگاه‌های اندروید، انجام می‌شود». روش‌های توزیع برنامه‌های جایگزین مانند فروشگاه‌های برنامۀ شخص ثالث، سیستم‌عامل‌های بازی یا دانلود‌های جانبی اغلب به بازار برنامه‌های تلفن همراه ارتباطی ندارند.
گزینه‌های عملی همیشه برای کاربران نیستند و در مقایسه با فروشگاه‌های برنامۀ ازپیش نصب‌شده دارای معایب قابل‌توجهی هستند و فقط عملکرد محدودی را ارائه می‌دهند. به‌عنوان مثال، برخی از شرکای دستگاه اندروید مانند سامسونگ، فروشگاه برنامۀ خود را از قبل روی دستگاه خود نصب می‌کنند.
وب‌سایت‌ها و برنامه‌های تحتِ وب نیز برای توزیع نرم‌افزار بین دستگاه‌های تلفن همراه، گزینه‌های رقابتی قابلِ‌توجهی برای فروشگاه‌های برنامۀ بزرگ (غالب) در دستگاه‌های iOS و اندروید نیستند. برنامه‌ها تجربۀ کاربری عمیق‌تر و غنی‌تری را ارائه می‌دهند و می‌توانند با دسترسی به ویژگی‌های سخت‌افزار و سیستم‌عامل دستگاه تلفن همراه، مانند دوربین یا خدمات موقعیت مکانی، قابلیت‌های اضافی‌ای را نیز فراهم کنند.
برنامه‌های بومی می‌توانند به کار خود حتی در صورت قطع دسترسی دستگاه به اینترنت نیز ادامه دهند.
بررسی دستورالعمل‌های اپ استور نشان می‌دهد که دانلود برنامه‌ها از فروشگاه با دانلود از وب‌سایت‌ها متفاوت است، و توضیح می‌دهد که برنامه‌های ارسال‌شده به فروشگاه باید شرایط، ویژگی‌ها و ضوابط خاص فروشگاه را رعایت کرده باشند و کنترل نصب نرم‌افزار از طریق اپ استور توسط اپل تضمین می‌کند که برنامه‌های دانلودشده استاندارد‌های بالایی را برای حریم خصوصی، عملکرد و امنیت دارند که برای حفظ اعتماد کاربر مهم است. علاوه بر این، توزیع نرم‌افزار از طریق فروشگاه‌های برنامه، هزینه‌های جذب مشتری را برای توسعه‌دهندگان نرم‌افزار کاهش می‌دهد.
شرایط و ضوابطی که فروشگاه برنامه اعمال می‌کند شامل الزامات مربوط به عملکرد برنامه، محتوا، تعاملات با مصرف‌کنندگان، جمع‌آوری و توزیع درآمد بین برنامه و فروشگاه است.
توزیع نرم‌افزار از طریق برنامه‌های وب یا از طریق وب‌سایتی که از طریق مرورگر قابل‌دسترسی است، گزینۀ قابلِ توجهی برای رقابت با فروشگاه‌های بزرگ (غالب) در دستگاه تلفن همراه نیست و قدرت بازار فروشگاه‌های برنامه تحت کنترل اپل و گوگل است.
برای ارائۀ فروشگاه جدید اپلیکیشن موبایل که برای مصرف‌کنندگان جذاب باشد، فروشگاه برنامه باید دارای کاربر داخلی باشد تا توسعه‌دهندگان را جهت ساخت برنامه برای فروشگاه جذب کند و برای جلب کاربر، باید از برنامه‌های محبوب برخوردار باشد. اکنون، برنامه‌های شخص ثالث برای موفقیت هر اکوسیستم تلفن همراه حیاتی هستند. میلیون‌ها برنامه برای iOS و اندروید توسعه یافته است و تولیدکنندگان پیش‌گام دستگاه‌ها، اکوسیستم دستگاه‌های خود را حول آن سیستم‌عامل‌ها ساخته‌اند.
در نتیجه، بعید است که یک متقاضی سیستم‌عامل تلفن همراه جدید بتواند پویایی بازار فعلی را مختل کند. به دلیل کنترلی که اپل و گوگل بر توزیع نرم‌افزار بر روی اکوسیستم‌های تلفن همراه خود اعمال می‌کنند و احتمال ورود توسط یک سیستم‌عامل جدید رقابتی موبایل وجود ندارد، خیلی بعید است که یک فروشگاه برنامۀ رقابتی جدید بتواند موفقیت اپراتور‌های موجود در فروشگاه برنامه‌های کنونی را به چالش بکشد.
جمع‌بندی
فروشگاه‌های برنامه‌های موبایل فروشگاه‌های دیجیتالی هستند که برنامه‌های نرم‌افزاری را در اختیار کاربران دستگاه‌های تلفن همراه قرار می‌دهند. اپل و گوگل که بازار سیستم‌عامل تلفن همراه را در انحصار قدرت خود دارند، دو قدرت بزرگ فروشگاه برنامه‌ها نیز محسوب می‌شوند و اجازۀ رقابت و ورود فروشگاه جدید را عملاً نمیدهند. فروشگاه‌های برنامۀ جدید با موانع زیادی برای ورود روبه‌رو هستند. بعید است که یک اکوسیستم جدید و قدرتمندِ برنامۀ موبایل ظاهر شود. زیرا کنترل بازار و قدرت در دست اپل و گوگل است و امکان جذب کاربر و توسعه‌دهنده برای ساخت برنامه عملاً وجوود ندارد و فروشگاه بدون متقاضی، فروشگاه نیست.
_____________________________
منابع:
https://bizfluent.com/list-5972946-types-monopolies-economics.html
https://www.nytimes.com/2020/10/06/technology/congress-big-tech-monopoly-power.html
http://bricscompetition.org/upload/iblock/6a1/brics%20book%20full.pdf.
https://www.acm.nl/sites/default/files/documents/market-study-into-mobile-app-stores.pdf
Apple App Store Review Guidelines, APPLE, https://developer.apple.com/app-store/review/guidelines/#legal; Apple Developer Program License Agreement, APPLE, https://developer.apple.com/servicesaccount/agreement/XV2A27GUJ6/content/pdf; Google Play Developer Policy Center, GOOGLE
https://docs.house.gov/meetings/JU/JU05/20200729/110883/HHRG-116-JU05-20200729-QFR054.pdf
https://docs.house.gov/meetings/JU/JU05/20191018/110098/HHRG-116-JU05-20191018- SD010.pdf.
https://ec.europa.eu/commission/presscorner/detail/en/IP_18_4581
https://www.statista.com/statistics/276623/number-of-apps-available-in-leading-app-stores
, https://ec.europa.eu/commission/presscorner/detail/en/IP_18_4581 (
https://www.yjc.ir/fa/news/5231388/sideload%D8%AF%D8%B1-%D8%AF%D9%86%DB%8C%D8%A7%DB%8C-%D9%81%D9%86%D8%A7%D9%88%D8%B1%DB%8C-%D8%A8%D9%87-%DA%86%D9%87-%D9%85%D8%B9%D9%86%D8%A7%D8%B3%D8%AA
https://www.macworld.co.uk/feature/is-jailbreaking-my-iphone-or-ipad-safe-3491721/
https://digiro.ir/%DA%A9%D8%A7%D9%81%D9%87-%D8%A8%D8%A7%D8%B2%D8%A7%D8%B1-%D8%A8%D9%87-%D8%A8%DB%8C-%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%87-%D8%B1%D9%81%D8%AA/
https://itiran.com/2018/07/30/%DA%86%D8%B1%D8%A7-%D8%A7%D9%BE%D9%84%DB%8C%DA%A9%DB%8C%D8%B4%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7-%D8%A7%D8%B2-%DA%A9%D8%A7%D9%81%D9%87%E2%80%8C%D8%A8%D8%A7%D8%B2%D8%A7%D8%B1-%D8%AD%D8%B0%D9%81-%D9%85%DB%8C/
https://virgool.io/@rahimian/cafe-bazaar-forces-developers-not-to-publish-on-myket-t2ibrfootb8v
https://itiran.com/2018/07/30/%DA%86%D8%B1%D8%A7-%D8%A7%D9%BE%D9%84%DB%8C%DA%A9%DB%8C%D8%B4%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7-%D8%A7%D8%B2-%DA%A9%D8%A7%D9%81%D9%87%E2%80%8C%D8%A8%D8%A7%D8%B2%D8%A7%D8%B1-%D8%AD%D8%B0%D9%81-%D9%85%DB%8C/
https://www.analysisgroup.com/globalassets/insights/publishing/apples_app_store_and_other_digital_marketplaces_a_com parison_of_commission_rates.pdf.
, https://www.washingtonpost.com/technology/2020/06/16/apple-antitrusteuropean-commission/.
), https://www.jftc.go.jp/en/pressreleases/yearly2019/October/191031Report.pdf.
https://www.ftc.gov/system/files/documents/public_comments/2018/08/ftc-2018-0048-d-0121-155299.pdf
https://docs.house.gov/meetings/JU/JU05/20191018/110098/HHRG-116-JU05-20191018- SD010.pdf
https://www.nytimes.com/2020/06/19/opinion/apple-app-storehey.html?referringSource=articleShare.
https://ec.europa.eu/commission/presscorner/detail/en/IP_18_4581 (
https://www.jftc.go.jp/en/pressreleases/yearly-2019/October/191031Report.pdf (
https://developer.apple.com/app-store/review/guidelines/#design
https://www.publicknowledge.org/wpcontent/uploads/2020/06/Tending_the_Garden.pdf
