محققان دانشگاه صنعتی امیرکبیر موفق به ارائه یک بسته نرم افزاری برای تعیین برنامه درمانی (شامل دُز و زمان بندی شیمی درمانی و پرتو درمانی) بهینه متناسب با شرایط اختصاصی هر بیمار شدند که می‌تواند به عنوان یک تصمیم یار به پزشکان و متخصصان در یافتن درمان بهینه کمک کند.
به گزارش گرداب، امیر ابراهیمی زاده محقق دانشگاه صنعتی امیرکبیر و مجری طرح «مدل سازی درمان سرطان و بهبود اثربخشی شیمی پرتو درمانی (مورد مطالعه درمان سرطان گلیوبلاستوما)» روز شنبه درمورد این دستاورد گفت: معمولا در دنیا برای درمان سرطان گلیوبلاستوما از یک برنامه استاندارد استفاده می‌شود، اما با توجه به متفاوت بودن بیماران از جهات مختلف مانند جنسیت، سن، ابعاد و مشخصه‌های بیولوژیک تومور استفاده از برنامه استاندارد، بهترین برنامه درمان برای تمامی بیماران نیست.
وی افزود: نتایج کارآزمایی‌های بالینی نشان می‌دهد که اجرای این برنامه درمانی استاندارد بر روی بیماران مختلف، بسته به مشخصه‌های هر بیمار، منجر به نتایج متفاوتی می‌شود.
این محقق دانشگاه امیرکبیر با بیان اینکه گلیوبلاستوما بدخیم‌ترین و تهاجمی‌ترین نوع سرطان اولیه مغز و دستگاه عصبی مرکزی است، خاطرنشان کرد: در حال حاضر، تنها برنامه درمانی پذیرفته شده برای مبتلایان به این سرطان، برنامه استاندارد ارائه شده توسط موسسه اروپایی تحقیقات و درمان سرطان (EORTC) است که شامل پرتو درمانی و شیمی درمانی (با عامل شیمی درمانی تموزولوماید) همزمان و شیمی درمانی پسا درمان با دوز و زمان بندی ثابت می‌باشد.
ابراهیمی زاده گفت: هدف این پژوهش، ارائه یک بسته نرم افزاری برای طراحی برنامه درمانی (شامل دُز و زمان بندی شیمی درمانی و پرتو درمانی) اختصاصی بیماران مبتلا به گلیوبلاستوما است که به عنوان یک تصمیم یار به پزشکان و متخصصان در یافتن درمان بهینه کمک کند. به دلیل چالش‌های مربوط به پیچیدگی محاسباتی مدل‌های کامپیوتری، پژوهش‌های پیشین، در سطح داخلی و جهانی، در مرحله مدلسازی رشد تومور متوقف شده و وارد فاز برنامه ریزی درمان نشده اند.
وی ادامه داد: البته در موارد معدودی نیز تنها برنامه ریزی پرتو درمانی انجام شده است. این در حالی است که درمان استاندارد گلیوبلاستوما ترکیبی از رادیوتراپی و تموزولوماید است و برنامه ریزی جداگانه هر کدام از آنها، منجر به نادیده گرفتن اثر روش دیگر و حصول نتایج غیر قابل اتکا می‌شود؛ لذا پژوهش حاضر در نوع خود منحصر به فرد است.
این محقق دانشگاه امیرکبیر یادآور شد: نتایج پژوهش نشان داد که عملکرد برنامه درمانی شخصی، برتری قابل توجهی نسبت به برنامه درمانی استاندارد فعلی دارد. شبیه سازی برنامه درمان شخصی بر روی ۲۷۱ نفر از بیماران شرکت کننده در کارآزمایی بالینی EORTC نشان می‌دهد که در ۲۳۷ مورد، پیروی از برنامه بهینه شخصی نسبت به برنامه استاندارد، تاثیر بیشتری بر کاهش سایز تومور و بهبود علائم بیماری داشته است. همچنین در ۳۴ مورد نیز سایز تومور حاصل از برنامه درمان شخصی و برنامه استاندارد با هم برابر بوده است.
ابراهیمی زاده خاطرنشان کرد: استفاده از برنامه درمانی بهینه شخصی (محصول این پژوهش)، نسبت به برنامه درمانی استاندارد که در حال حاضر برای بیماران مبتلا به گلیوبلاستوما تجویز می‌شود، منجر به افزایش طول عمر این بیماران می‌شود.
وی تاکید کرد: برنامه نرم افزاری ایجاد شده به خوبی می‌تواند به پزشکان کمک کند تا در کوتاه‌ترین زمان، برنامه درمانی بهینه را برای هر بیمار تجویز کنند.
محقق دانشگاه امیرکبیر همچنین گفت: این توانمندی علاوه بر خدمت به بیماران موجب افزایش درآمد بیمارستان‌ها در داخل کشور به عنوان هدف فرعی خواهد شد.
ابراهیمی زاده با بیان اینکه استفاده از این برنامه نیازمند هیچگونه سرمایه گذاری خارجی یا انتقال دانش از خارج از کشور نیست و تمامی بخش‌های این برنامه کاملا داخلی و بومی است، گفت: با تکمیل این طرح علاوه بر صرفه جویی قابل توجه ارزی، ناشی از مراجعه بیماران به مراکز درمانی خارجی، می‌توان از طریق توریسم درمانی، درآمد ارزی نیز برای کشور ایجاد کرد.
این محقق دانشگاه امیرکبیر تاکید کرد: فاز بعدی این پژوهش اجرای بالینی درمان شخصی شده در حیوانات مبتلا به سرطان گلیوبلاستوما و فاز سوم نیز پس از طی شدن مراحل علمی مطالعه بر حیوانات، مطالعه بالینی روی انسان خواهد بود.
وی به ویژگی‌های طرح اشاره کرد و گفت: این پژوهش برای نخستین بار، امکان طراحی برنامه درمان شخصی پرتو درمانی و شیمی درمانی با تموزولوماید را توامان برای تومور‌های گلیوبلاستوما در ابعاد واقعی فراهم می‌کند. همچنین با انجام کالیبراسیون و تنظیمات اولیه، پلتفرم ارائه شده قابلیت برنامه ریزی درمان برای سایر انواع سرطان را نیز دارد.
ابراهیمی زاده با یادآوری مزیت‌های رقابتی طرح اظهار داشت: مهم‌ترین مزیت رقابتی این پژوهش استفاده از هوش مصنوعی و یادگیری عمیق برای تعیین دُز و زمان بندی درمان بیماران مبتلا به گلیوبلاستوما به صورت شخصی است، زیرا اشخاص مختلف نیازمند برنامه ریزی شخصی جهت درمان بهینه به منظور افزایش امید به زندگی هستند.
