اتحادیه اروپا شش اصل کلیدی در حکمرانی فضای مجازی مشخص کرده که این اصول، نشان دهنده ارزش ها و اهداف کشورهای اروپایی در تعاملات خود با سایر کشورها است.
به گزارش گرداب، اتحادیه اروپا از کشورهای فعال در حکمرانی فضای مجازی در دنیا محسوب می شود.
این اتحادیه در چارچوب دیپلماسی سایبری می کوشد به مهره ای کلیدی در سیاستگذاری خارجی و حکمرانی فضای سایبر با نگاهی ویژه به امنیت سایبری در دنیا تبدیل شود . این مهم با مشخص کردن و بنا نهادن شش اصل کلیدی در اتحاد کشورها در مبحث دیپلماسی سایبری که نشاندهنده ارزش ها و منافع و اهداف اروپایی است، در حال پیگیری است.
در این راستا دفاع از حقوق بشر و ترویج آن اصل اساسی و عملیاتی در دیپلماسی سایبری اتحادیه اروپا تلقی می گردد. طبق این اصل کشورهای اروپایی معتقدند افزایش امنیت سایبری نباید موجب صدمه دیدن اصول ابتدایی حقوق بشر مانند حق داشتن حریم خصوصی و حفاظت از اطلاعات شخصی و در نهایت آزادی بیان شود. سایر اصول و ارزش های حاکم بر حکمرانی فضای مجازی اتحادیه اروپا عبارت است از:
دو: رفتار هنجارمند در فضای سایبری
قوانین فعلی اتحادیه اروپا در رابطه با حملات سایبری بازتابی از قوانین وضع و ثبت شده موجود در گزارش سازمان ملل است که طی آن قوانین عمومی بین المللی را ملاک عملیات فرض می کند. به عبارت دیگر از منظر اتحادیه اروپا قوانین فعلی بین المللی معیار و ملاک رفتار هنجارمند در عرصه سایبری می باشد. با این حال این اتحادیه بر بروز رسانی قوانین موجود حاکم یا قانون گذاری بروز به منظور مشخص کردن مباحث و ویژگی های خاص فضای سایبری تاکید دارد.
سه: ظرفیت سازی فضای سایبری
منظور از ظرفیت سازی در فضای سایبری به ویژه در ابعاد فناورانه و ساختاری با توجه خاص به تخصص منابع انسانی است. در سطح اتحادیه اروپا سازمان ها و نهادهایی برای مدیریت حوادث با ساختاری متفاوت، مانند حوادث سایبری تشکیل یافته اند. از جمله آژانس امنیت اطلاعات و شبکه اروپایی که در سال 2004 رسما آغاز به کار کرد. اتحادیه اروپا سعی دارد با بکارگیری و تغییر چیدمان قوانین و نهادها و سازوکارهای موجود واکنشی متناسب با تهدیدهای سایبری ارائه دهد؛ در این راستا می توان به ایجاد نهادی به نام مرکز جرایم سایبری اروپا درون سازمان پلیس بین الملل اروپا یا ایجاد ستاد مشورتی بررسی مسائل سایبری اشاره کرد.
چهار: حکمرانی اینترنتی
اتحادیه اروپا بهبود الگوی حکمرانی چند وجهی را برای اینترنت دنبال می کند؛ الگویی که بر اساس تعامل و هماهنگی میان تمامی ذی نفعان بنا شده است که متشکل از: دولت های کشورهای عضو (نهادهای انتظامی و قضایی، نهادهای پاسخگوی حوادث سایبری، نهادهای اطلاعاتی)، شرکت های خصوصی فعال در زمینه فناوری اطلاعات و صنایع دفاعی، سازمان های بین المللی و میان دولتی، سازمان های مردم نهاد، اجتماعات مردمی، دانشگاه ها، متخصصان فنی و همچنین اتاق فکر و غیره می باشد.
پنج: بهبود و ترویج جنبه های رقابتی اقتصاد اتحادیه اروپا
یکی دیگر از اصول و ارزش های اتحادیه اروپا در مدیریت فضای سایبر، بهبود و ترویج جنبه های رقابتی اقتصاد و منافع اتحادیه اروپا است. این مهم با اتکا به اهمیت نقش فناوری و اطلاعات در بهبود و ایجاد بازار واحد اتحادیه اروپا و با هدف کمک به دستیابی به بازار واحد اتحادیه اروپایی، شکل می گیرد. طبق ارزش های کشورهای اروپایی، عرصه سایبری باید فضایی امن و سالم برای رقابت در حوزه های اقتصادی و تجاری و فارغ از مداخلات غیر ضروری باشد.
شش: تعامل استراتژیک با شرکای کلیدی و سازمان های بین المللی
از منظر اتحادیه اروپا، همکاری در زمینه امنیت سایبری میان اتحادیه اروپایی با سازمان های ثالث بین المللی برای دستیابی به آثار بین المللی اجتناب ناپذیر است. همچنین تعامل میان اعضای اتحادیه به منظور ایجاد ساختار کلی حقوقی و توافقات دوجانبه یا چند جانبه میان اعضا ضروری است.
10 شریک اصلی اتحادیه اروپا در دیپلماسی سایبری
بر مبنای شش اصل گفته شده اتحادیه اروپا در استراتژی دیپلماسی سایبری خود، ده کشور را به عنوان شرکای اصلی تعامل و با هدف دستیابی به توافقات دو یا چند جانبه در ارتباط با موضوعات سایبری برگزیده است. این ده کشور عبارت اند از: آمریکا، کانادا، مکزیک، برزیل، آفریقای جنوبی، چین، ژاپن، هندوستان، کره جنوبی و روسیه. مذاکرات اتحادیه اروپا و ایالت متحده آمریکا یکی از پیشرفته ترین تعاملات در زمینه امنیت سایبری است که به ویژه در شکل کارگروه امنیت شبکه و جرایم سایبری در سال 2010 تاسیس شد.
در بین ده کشور فوق، اتحادیه اروپا اگر چه مذاکرات انتقادی برخی همکاری ها با دو کشور روسیه و چین داشته است، اما این مذاکرات و همکاری ها هیچ وقت استراتژیک نبوده و به سطوح جدی برای همکاری نرسیده است؛ زیرا این اتحادیه اساسا روسیه و چین را در زمینه امنیت سایبری به عنوان شریک به رسمیت نمی شناسد.
متقابلا از منظر اتحادیه اروپا هر دو کشور روسیه و چین به دلیل فعالیت مخرب سایبری از قبیل جاسوسی و سایر حملات بر هم زننده امنیت با انگیزه های سیاسی منابع اصلی ناامنی سایبری تلقی می شوند که حتی برخی از اقدامات غیرسازنده آنها متوجه اعضای اتحادیه اروپا نیز بوده است.
ضمن آنکه دو کشور روسیه و چین اساسا رویکرد متفاوتی را در مقایسه با اتحادیه اروپا در قبال موضوعات مرتبط با امنیت سایبری از طریق سازوکار مجمع عمومی سازمان ملل و نیز اصول سازمان همکاری های شانگهای دنبال می کنند و بسیاری از اقدامات و تلاش هایی که این دو کشور در قالب سازمان های مذکور انجام می دهد در واقع مغایر با اصول و مبانی فکری سیاست خارجی اتحادیه اروپا از جمله در ارتباط با مسائل سایبری است.
