Gerdab.IR | گرداب

تحقیقات «علمی» نشان می‌دهد؛

تاثیرپذیری مغز نوجوان‌ها از شبکه‌های اجتماعی

تاثیرپذیری مغز نوجوان‌ها از شبکه‌های اجتماعی
تاریخ انتشار : ۰۷ فروردين ۱۴۰۲

بنا بر گفته‌ی محققان، رسانه‌های اجتماعی بر مغز نوجوانان تاثیرگذار بوده و امکان دارد مغز آن‌ها را دچار تغییرات نماید.

"پایگاه رسانه‌ای گرداب جهت اطلاع و افزایش دانش و سواد فضای مجازی مخاطبان خود و به ویژه دانشجویان، پژوهشگران و تصمیم‌گیران، ترجمه‌هایی در این زمینه منتشر می‌کند. بدیهی است انتشار این مطالب، لزوما به معنای تایید محتوای آن نیست. "

به گزارش گرداب، مطالعه‌ای جدید نشان داده است که استفاده‌ی مکرر از رسانه‌های اجتماعی می‌تواند سبب ایجاد تغییر در روند رشد مغز نوجوانان شود.

طبق این مطالعه کار کردن با شبکه‌های اجتماعی به صورت مکرر، با بیشتر بودن حساسیت‌های منفی و مثبت نسبت به وقایع ارتباط دارد. این تحقیقات برطبق تصویربرداری پزشکی اف‌ام‌آر‌آی یا Fmri صورت گرفته است که یک نوع تخصصی‌شده از اسکن‌های اِم‌آرآی (MRI) و درواقع از جدیدترین ابزار‌ها در تصویربرداری عصبی به شمار می‌رود. در این روش پاسخ‌های همودینامیکی (تغییرات در جریان خون) مرتبط با فعالیت‌های عصبی در مغز یا نخاع انسان و دیگر حیوانات را اندازه‌گیری می‌کند.

بر اساس این مطالعه کسانی که بیشتر به بررسی رسانه‌های اجتماعی خود می‌پردازند، حساسیت بیشتری نسبت به رخداد‌های منفی و مثبت اجتماعی از خود نشان داده‌اند.

دکتر اِوا تِلزر (Eva Telzer)، سرپرست تیم تحقیق، استادیار روان‌شناسی و علوم اعصاب در دانشگاه علوم اعصاب کارولینای شمالی در چپل هیل (Chapel Hill) می‌گوید: «در جوانانی که به طور مرتب شبکه‌های اجتماعی خود را چک می‌کنند، مغز به‌گونه‌ای تغییر می‌کند که با گذشت زمان نسبت به بازخورد اجتماعی حساس‌تر می‌شود که این روند، بستر را برای چگونگی ادامه‌ی رشد مغز تا دوران بزرگ‌سالی فراهم می‌سازد.»

تلزر و تیمش، ۱۶۹ نفر دانش آموز کلاس ششم و هفتم را در روستایی در کارولینای شمالی مورد مطالعه قرار دادند تا مشخص کنند چگونه عادات مربوط به بررسی رسانه‌های اجتماعی بر رشد آن‌ها تأثیر می‌گذارد. در طی یک دوره‌ی سه ساله، دانش‌آموزان که همگی در زمان شروع تحقیق ۱۲ یا ۱۳ ساله بودند، رفتار خود را در رسانه‌های اجتماعی گزارش کردند و تحت تصویربرداری سالانه اِف‌اِم‌آر‌آی از مغزشان قرار گرفتند تا پاسخ‌های عصبی خود را که به صورت چهره‌ی شاد یا عصبانی بود در نمایشگر مثبت و منفی اجتماعی نظاره‌گر باشند.
بنا بر گفته‌ی تلزر در آن دوره، دانش‌آموزانی که گزارش دادند رسانه‌های اجتماعی خود را به طور منظم مورد بررسی قرار می‌دادند، حساسیت عصبی بیشتری در بخش‌هایی از مغز مانند آمیگدال نشان دادند و از طرفی کسانی که کمتر رسانه‌های اجتماعی خود را بررسی می‌کردند، حساسیت کمتری را در آن بخش‌ها در تصویربرداری اِف‌اِم‌آر‌آی مشاهده کردند.

او هم‌چنین اضافه کرد، مشخص نیست که آیا تغییرات عصبی منجر به تغییرات رفتاری مانند افزایش اضطراب یا رفتار‌های اعتیاد‌آور شده است یا خیر. البته قابل توجه است که به این زودی نیازی به نگرانی نیست. این مطالعه ارتباطی قوی بین عادت‌های رسانه‌های اجتماعی و حساسیت بیشتر به بازخورد ایجاد کرد، اما نمی‌توان با اطمینان گفت که آیا یکی باعث دیگری می‌شود یا خیر. هم‌چنین از طرفی مشخص نیست که آیا حساسیت بیشتر به پیامد‌های اجتماعی چیز خوبی است یا بد. افزایش حساسیت می‌تواند منجر به رفتار‌های اجباری در رسانه‌های اجتماعی شود، یا حتی می‌تواند منعکس‌کننده‌ی یک تغییر عصبی تطبیقی باشد که به نوجوانان در پیشروی در دنیای اجتماعی خود کمک می‌کند.
نوجوانان و رسانه‌های اجتماعی

دکتر نِها چاودِری (Neha Chaudhary) مدیر ارشد پزشکی بی‌می هِلث (BeMe Health) و روانپزشک کودک و نوجوان در بیمارستان عمومی ماساچوست و دانشکده‌ی پزشکی هاروارد، اظهار داشت: «رسانه‌های اجتماعی مملو از راه‌هایی برای دریافت بازخورد از گروه همسالان هستند، چه از هیجانی که در مواجهه با لایک کردن یک پست وجود دارد و چه در انتقاد از رویدادی منفی.» لازم به ذکر است که وی در این مطالعه شرکت نداشت. (بی‌می‌هلث یک پلت‌فرم سلامت روان سیار است)

دوران نوجوانی به طور همزمان، زمان استفاده‌ی زیاد از رسانه‌های اجتماعی و همینطور رشد حیاتی مغز است که با توجه به گفته‌ی تلزر، مغز نوجوانان بعد از دوران نوزادی، بیشترین رشد و سازماندهی مجدد را پشت سر می‌گذارد و آن‌ها را در برابر تأثیرات محیطی مستعدتر می‌کند.

چاودری به عنوان یک روانپزشک کودک و نوجوان، اغلب نقش رسانه‌های اجتماعی در رشد را مورد بررسی قرار داده‌است و بنا به گفته‌ی او؛ ممکن است نتایج این مطالعه به تغییر مغز نوجوانان در رسانه‌های اجتماعی اشاره کند، اما از طرفی نیز امکان دارد برخی از دانش‌آموزان قبلاً تغییراتی را در رشد مغز خود تجربه کرده باشند که منجر به استفاده‌ی بیشتر از رسانه‌های اجتماعی گردیده است.

چگونگی برطرف نمودن عادت

در این مورد اقداماتی وجود دارد که مراقبان می‌توانند برای کمک به نوجوانان در استفاده از رسانه‌های اجتماعی احتیاط کنند.

چاودری گفت: «من مردم و به ویژه نوجوانان را به شدت تشویق می‌کنم تا به صورت مداوم از رسانه‌های اجتماعی استفاده نکنند و در روند بهره‌گیری از آن وقفه ایجاد نمایند.» در دیدگاه او، زمانی که استفاده از رسانه‌های اجتماعی کمتر شود، شکل‌گیری روابط میان جوانان بیشتر شده و می‌توانند به صورت عمیق‌تری به ایجاد ارتباط با یکدیگر بپردازند. هم‌چنین بدین ترتیب می‌توانند از هجوم دائمی اطلاعات در رابطه با جهان اطراف و روند زندگی دیگران که اغلب اضطراب‌آور است نیز در امان باشند.

او هم‌چنین در این خصوص می‌افزاید که خانواده‌ها رویکردی چهار مرحله‌ای برای استفاده‌ی نوجوانان از رسانه‌های اجتماعی داشته باشند و در قالب داستانی در سال ۲۰۲۱ بیان داشت؛ به آن‌ها کمک کنید نحوه‌ی استفاده از آن را ارزیابی کرده و بپرسند که رسانه‌های اجتماعی چگونه به آن‌ها خدمت می‌کنند. همینطور آن‌ها را تشویق کنید تا تغییرات و اهدافی را که مد نظر دارند شناسایی نموده و سپس برنامه‌ای در جهت رسیدن به آن تنظیم نمایند؛ و حتی برای جوانانی که دوست دارند وقت خود را به صورت آنلاین بگذرانند، راه‌هایی برای انجام این کار وجود دارد که برخی از خطرات بالقوه‌ی رسانه‌های اجتماعی را به همراه ندارد.

ممکن است زمان آن فرا رسیده باشد که اپلیکیشن‌های غیراجتماعی و تجربیات دیجیتالی را بیابید و در مورد میزان زمانی که روی پلتفرم‌هایی صرف می‌کنید که احساس آرامش، شادابی و فضای بهتری برای شما ایجاد نمی‌کنند، تجدید نظر کنید.